Temel besin kaynakları küçülen vaşakların boyutları da küçüldü

Türkiye'de vaşakların en önemli yaşam alanlarından olan ve sarıçam ormanlarıyla birçok yabani hayvanı barındıran Kars'ın Sarıkamış ilçesindeki vaşakların, temel besin kaynakları karaca yerine tavşan ve küçük kemirgenlerle beslenmek zorunda kalmaları sebebiyle vücut ölçülerinin de küçüldüğü bildirildi.

KuzeyDoğa Derneği mensuplarının, çevrede fazla görünmeyen ve genellikle gece avlanan vaşakların gizemli yaşamının detaylarını ortaya çıkarmak için Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü izniyle Sarıkamış ilçesinde 6 yıl önce başlattığı çalışmalar sürüyor.

Çalışmalar çerçevesinde vaşakların yurttaki en önemli yaşam alanları arasında bulunan bölgede 2200 ile 3 bin rakım arasındaki Hamamlı, Sulu Dere, Cıbıltepe, Acısu, Kızılcubuk bölgesi ve Allahuekber dağları alanına yerleştirilen fotokapan ve videokapanlar sayesinde izlenen vaşaklar hakkında ilginç verilere ulaşıldı.

Derneğin araştırmaları sonucu Türkiye'de hem Kafkasya hem Avrasya vaşağının yaşadığı ortaya çıktı.

Temel besin kaynaklarının başında karaca gelen Sarıkamış'taki vaşakların, yörede yeterince karaca bulunmaması sebebiyle tavşan ve küçük kemirgenleri yediği anlaşıldı.

Araştırmada, Türkiye'de yaşayan vaşakların daha iri olan karaca yerine tavşan ve küçük kemirgenlerle beslenmeleri sebebiyle vücut ölçülerinin de Avrupa'daki karaca yiyen vaşaklardan daha küçük olduğu tespit edildi.

Yaşam alanlarını korumak için kendi aralarında da rekabet içinde oldukları anlaşılan vaşakların doğal yaşam alanlarını kendi türlerinden korumak için belirli noktaları işaretledikleri ve bu alanları düzenli olarak gezip korumaya çalıştıkları saptandı.

- Sarıkamış, yurttaki vaşakların en önemli yaşam alanlarından

KuzeyDoğa Derneği Bilim Koordinatörü Emrah Çoban, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Sarıkamış ormanlarının, vaşakların Türkiye'de yaşadığı en önemli noktalardan olduğunu belirterek, yörede hem Kafkasya hem de Avrasya vaşağı yaşadığını söyledi.

Çoban, vaşakların yaban hayatı için önemli olduğunu vurgulayarak, "Fotokapan ve video kapanların çektiği görüntülerde vaşaklar tıpkı kurtlar gibi kameranın önündeki ağacı koku ağacı olarak kullanıyor ve burayı işaretleyerek diğer vaşaklara kendi alanı olduğunu göstermeye çalışıyor. Vaşakların aralarında böyle rekabet oluyor. Her vaşak kendi alanını rutin olarak kontrol edip başka vaşakların gelip gelmediğini anlamaya ve kendi alanını kontrol altında tutmaya çalışıyor." dedi.

- Türkiye'deki vaşaklar Avrupa'dakilere göre daha küçük 

Sarıkamış ormanlarında 2013 yılından beri Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü izniyle çalışmalara devam ettiklerini belirten Çoban, şunları kaydetti:

"Bu çalışmalarımızda ülkemizdeki vaşakların Avrupa'daki vaşaklardan daha küçük olduğunu keşif ettik. Çünkü burada vaşakların beslenme stratejileri daha farklı. Vaşakların, Avrupa'da karacayla beslenirken burada daha küçük kemirgen hayvanlarla beslendiğini belirledik. Sarıkamış'taki vaşakların daha küçük hayvanlar ile beslenmesi onların morfolojik olarak küçülmesine ama daha hareketli hale gelmesine neden olmuş. Yani bir adaptasyon söz konusu olmuş. Normalde vaşaklar karacayla beslenir, literatür bilgisi olarak ana besin kaynağı karacadır. Ancak Sarıkamış ormanlarında tavşan ve daha küçük kemirgenler olarak ayrılmış durumda."

Vaşakların gizemli yaşamlarına ilişkin çalışmalarının süreceğini ifade eden Çoban, bu çalışmalar sonucu bölgedeki vaşaklarla ilgili daha geniş kapsamlı veriler elde etmeyi umduklarını sözlerine ekledi.