Kars'ta Kurtlara İnsani Muamele

Köydeki bazı hayvanlara zarar verdiği için çok iyi tanınan 2,5 yaşındaki dişi kurt, köyün köpekleri tarafından iyice hırpalandıktan sonra bir evin kışlık ot yığınının içerisine sığındı. Ölmek üzere olduğunu gören bazı duyarlı köylüler kurdun durumunu Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürü Murat Doğanay’a haber verdi. Bunun üzerine hemen bu köye giden Doğanay, yaralı kurdu muhafaza altına alarak Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Doğal Hayatı Koruma ve Rehabilitasyon Merkezi’ne getirdi.

Kurdun Rehabilitasyon merkezine getirilmesiyle birlikte alarma geçen Merkezin müdürü Prof Dr. Burhan Aba ve ekibi hemen kurdun tedavisine başladı. Bu arada Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü, KAÜ bünyesinde kurulan Yaban Hayatı Rehabilitasyon Merkezi ve KuzeyDoğa Derneği arasında imzalanan üçlü bir protokol gereği kurdun durumu Kars ve Kuyucuk’u Dünyaya ve Türkiye’ye tanıtan KuzeyDoğa Derneği de haberdar edildi.

DÜNYACA ÜNLÜ KURT UZMANI KARS’TA

Burada derhal tedavi altına alınan kurdun haberini alan ve bu sıralarda Kars’ta olan Kuzey Doğa Derneği Başkanı ve Utah Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Çağrı Şekercioğlu ve Derneğin Bilim Koordinatörü Emrah Çoban da kurtla ilgilenmeye başladı. Daha önce bu üç kurum arasında imzalanan üçlü protokol gereği birlikte çalışan KuzeyDoğa’nın Kars ve çevresinde yaşayan kurtları incelemek için KuzeyDoğa Derneği’nin davetlisi olarak Kars’ta bulunan Dünyaca ünlü kurt uzmanı Zagrep Üniversitesi biyoloji bölümü öğretim üyesi Hırvatistanlı Prof. Dr. Josep Kusak, kurtu Burhan Özba ve ekibinin tedavi için katkıda bulunmaya başladı. 

Kurdun sağlık durumuyla ilgili olarak bilgi veren KAÜ Yaban Hayatı Rehabilitasyon Merkezi Müdürü Prof.Dr. Burhan Özba, “Kars’ın Arpaçay ilçesi Polat Köyü’ne bu kurt musallat olmuş. Köyün hayvanlarına biraz zarar vermiş. Bu nedenle köylüler tarafından tanınmasına rağmen köy halkı duyarlı olduğu için kurdu vurmamışlar. Köpekler tarafından boğularak yaralanmış ve oldukça bitkin düşmüş. Kurdun durumu köylüler Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürü Murat Doğanay’a bildirmiş. Doğanay da bu 2,5 yaşında ki dişi kurdu, Kars Kafkas Üniversitesi Doğal Hayatı Koruma ve Rehabilitasyon Merkezi’nde getirdi. Bizde aramızda imzaladığımız üçlü prptokol gereği kurdu tedavi altına aldık. Kurdun radyolojik kontrolleri başta olmak üzere her türlü bakımı ve tedavisi yapıldı. Gerekli aşlarını yaptık. İç ve dış parazitlerden arındıracağız. Oldukça su kaybetmiş ve su vücuduna su enjekte ederek su kaybını önledik. Çok şanslıyız ki vücudunun her hangi bir yerinde her hangi bir kırık ve önemli yaraları yok. Olanları da tedavi edeceğiz. Yalnız köpekleri tarafından boğulduğu için bir gözünün korneasında yırtık var. Pazartesi günü ise bir ameliyat yaparak gözünü kurtarmaya çalışacağız.”dedi.

Kuzey Doğa Derneği Başkanı ve Utah Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Çağrı Şekercioğlu ise “Hırvatistan’dan KuzeyDoğa Derneği’nin davetlisi olarak Kars ve çevresinde ki kurtları araştırıyor. KAÜ Veteriner Fakültesi Yaban Hayatı Koruma ve Rehabilitasyon Merkez, Müdürü Prof. Dr Burhan Özba ile birlikte kurdu incelediler ve tedavi altına aldılar. Yaklaşık olarak 27 kilo ağırlığında ve 2,5 yaşında bir dişi kurt olduğunu tespit ettiler. Bir şekilde sürüsünden ayrılmış ve oldukça bitkin düşmüş bu arada bulunduğu Kars’ın Arpaçay ilçesi Polat Köyü’nde bir duyarlı vatandaş tarafından köpeklerin elinden alınarak alıkonulmuş bu arara köpeklerin boğması sonrasında vücudunun çeşitli yerlerinde yaralar oluşmuş ve ayrıca bir gözü de korneasında yırık olduğu için görmez durumdadır. Şu anda tedavisi yapılıyor. Yaraları enfeksiyonlardan arındırılıyor. Aynı zamanda oldukça su kaybetmiş durumda olduğu için enjektör ile su vücuduna su takviyesi yapılıyor. Kurtlar yaz aylarında daha da zayıf olurlar ama beslenmelerini daha çok kış aylarında yaparlar ve kilo alırlar. Bu kurt bu merkezde iyileşinceye kadar tedavisi yapılacak. tam olarak iyileşip sağlığına kavuştuktan sonra yine aynı şekilde bulunduğu yere geri götürülerek doğaya bırakılacak.” diye konuştu.

YAVRU KURTLAR BAKIMDA

Daha öncede Kars’ın Selim ilçesi ve Iğdır’da öksüz olarak bulunan 3 yavrukurt da yine Kafkas Üniversitesi bünyesinde kurulan Yaban Hayatı Rehabilitasyon Merkezi’nde bakıma alındı.

Yavrukurtlar, eski adıyla Çevre ve Orman Müdürlüğü, şimdiki adıyla Su ve Orman İşleri Bakanlığı bünyesinde kurulan Doğal Hayatı Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Kafkas Üniversitesi (KAÜ) bünyesinde kurulan Yaban Hayatı Rehabilitasyon Merkezi ile Kars’ı ve Kuyucuk Gölü’nü Dünyaya tanıtan KuzeyDoğa Derneği arasında daha önce imzalanan üçlü protokol gereği 6 ay rehabilite edildikten sonra doğaya geri salınacak.

Kars’ın Selim ilçesi ve Iğdır’ın bir köyünde köylüler tarafından bulunan üç yavrukurt, bu kurumların yetkilileri tarafından teslim alınarak KAÜ Yaban Hayatı Rehabilitasyon Merkezsine getirilerek tedavi altına alındı.

Bulunduklarında 2 aylık olan yavrukurtlara, bu merkezde yapılan ilk tedavilerin ardından ilk önce kuduz aşıları yapıldı. Daha sonra da iç ve dış parazitlerinden arındırıldıktan sonra rehabilite edilmeğe başlandı. Yavrukurtlar önümüzdeki günlerde ise canlı hayvanla beslenmeye başlayarak kendi kendilerinde avlanma becerisi kazanacak. Daha sonra da Sarıkamış ormanlarında doğaya salınacak.

DOĞAYA BIRAKILACAKLAR

Yavrukurtların rehabilitasyona tabi tutulmaları hakkında bilgi veren KuzeyDoğa Derneği Bilim Koordinatörü Emrah Çoban, “Biz KuzeyDoğa Derneği, Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü ve KAÜ bünyesinde kurulan Yaban Hayatı Rehabilitasyon Merkezi ile birlikte üçlü bir protokol imzalamıştık. Bu protokol kapsamında tüm Doğu Anadolu’da bu şekilde yaralanan, yetim ve korumasız kalan, rehabilitasyon tabi tutulması gereken her türlü yaban hayvanı bu merkezde toplanacak. Bu yavrukurtlarla ilgili olarak da yerel gazetelerde haber yapıldığını duyduk. Bunun üzerine durumu Doğa Koruma ve Milli Parlar Genel Müdürlüğü’nde haber verdik. Onlarla birlikte yavrukurtları KAÜ Yaban Hayatı Rehabilitasyon Merkezi’ne getirdik. İlk önce burada yavrukurtların ilk muayenesi yapıldı. Daha sonrada iyileştirme aşamasına geçildi. Bu kurtlar buraya getirildiklerinde 2,5 aylıklardı. 1,5 aydan beridir de burada rehabilite ediyoruz. Aynı zamanda sağlıkları da her an kontrol altından tutuluyor. Şu anda sağlıkları son derece iyi durmadadır ve doğaya salınma aşamasına kadar Rehabilitasyon hizmetlerimiz devam edecek. Bu zamandan sonra da canlı hayvanla beslemeye başlayacağız. Kurtlar 4 aydan sonra canlı hayvanla beslenmeye başlarlar. 6 aydan sonra da artık anneleri tarafından kendi başlarına canlı hayvanlarla beslenmeleri sağlanır. Bu yavruları tam olarak rehabilite ettikten sonra geniş aileli sürülerinin bulunduğu Sarıkamış ormanlarında doğaya salacağız. Çünkü onlar artık bu merkezde bir sürü oldular. Çünkü şu anda üçü de aynı anda hareket ediyor ve birlikte paylaşıyorlar. Ayını şeye karşı birlikte kuvvet uyguluyor ve bir başka şeyi de birlikte reddedebiliyorlar. Onlar için şu aşamalarda önemli olan doğada da sergileyecekleri bu doğal davranışlarını burada kazanmalarıdır.” dedi.

Kars Kafkas Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Yaban Hayatı Rehabilitasyon Merkezi Müdürü Prof Dr.Burhan Özba, ise verdiği bilgi de, “Biz KAÜ Veteriner Fakültesi olarak bu kurumlarla üçlü bir protokol imzaladık. Bu protokol gereği yabani hayvanları bu merkezde rehabilite ettikten sonra doğaya salıyoruz. Şu anda elimizde bazı yırtıcı kuşların yanı sıra 3 adet kurt yavrusu var. Bu yavruları şu ana kadar çiğ etle besledik. Daha sonra da canlı havyan vererek doğal olarak onların avlanma yeteneği kazanmasını sağlayacağız. Altı ay olduktan sonra da Sarıkamış ormanlarında doğaya salacağız.” şeklinde konuştu.  

HASTA VE YARALI YABANİ HAYVANLAR BU MERKEZE TOPLANACAK

Yabani hayvanlar Kars Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hidayet Metin Erdoğan da yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Bizler KAÜ olarak bu merkezi üniversitemiz bünyesinde kurduk. Daha önce de kliniklerimizde yaban hayvanlarını tedavi ediliyorduk. Şu anda ise yukarıda adı geçenlerle bir kurumsal yapı etrafında birleştik. Eski adıyla Çevre ve Orman Müdürlüğü, şimdiki adıyla Su ve Orman İşleri Bakanlığı bünyesinde kurulan Doğal Hayatı Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile imzaladığımız üçlü protokol gereği bize gelen yaban hayvanlarını rehabilite ediyoruz ve daha sonra da doğaya kazandırıyoruz. Bu merkeze daha çok vurma, çarpma, avcılar tarafından yaralanan ve çeşitli nedenlerle travma geçiren yaban hayvanların tedavileri yapılıyor. Bu kurtların da muayeneleriyle birlikte iç ve dış parazitlerinde arındırdıktan sonra da düzenli olarak kuduz dahil aşılarını yapıyoruz. Ayrıca her an kontrol altından tutuluyorlar. Kasım ayı sonlarında doğa salacağız.”

Daha önce de üç yavru kurt aynı yerde tedavi edilmişti. Yavru kurtlar sağlıklarına kavuştuktan sonra doğaya salınacak.

KHA