İnanılmaz Ev
Cenubi Garbi Kafkas Cumhuriyeti Hariciye Vekili Fahrettin Erdogan'ın yaşadığı 3 dönümlük, 160 yıllık inanılmaz ev.
Kars’ın Sarıkamış İlçesi’ne bağlı Asbuğa Köyü’nde tarihe meydan okuyan 160 yıllık evin büyüklüğü ve bitişik düzeni görenleri hayrete düşürüyor. Tarihi taş duvarları, ilginç baca sistemleriyle dikkat çeken evin 3 dönümlük olduğunu öğrenenler hayretlerini gizleyemiyorlar. Cenubi Garbi Kafkas Cumhuriyeti’nin kurulmasında büyük emekleri olan kahraman Erdoğan ailesine ait evde bölgenin önemli isimleri yaşadı. Bunlardan biri de Cenubi Garbi Kafkas Cumhuriyeti Hariciye Vekili Fahrettin Erdogan.
1874 yılında Sivas Divriği Yağıbasan Köyünde dünyaya gelen ve 1958 yılında Ankara’da ölen, Kars’ın düşman işgalinden kurtuluşunda önemli görevler üstlenerek bölgedeki direniş gücünü örgütleyip Milli İslam Şurası’na, birinci ve ikinci Kars Kongresine başkanlık yapmış, Cenubi Garbi Kafkas Hükümeti’nde Dış İşleri Bakanlığına getirilmiş ve İngilizlerin Parlamentoyu bastığı tarihte Cenubi Garbi Kafkas Cumhuriyeti’nin tanıtımı için Erzurum’da görevli olduğundan Malta’ya sürgün edilmekten kurtuluşmuş olan Kars yakın tarihine damgasını vurmuş önemli kahramanlardan biri Fahrettin Erdoğan’ın yaşadığı ev yıllara meydan okuyor.
Fahrettin Erdoğan’ın yaşadığı evde mutfak ve odalar, banyo ve tuvaletler, misafir odaları, depolar, kilerler, tandırlar, ahır ve samanlıklar gibi onlarca bölüm bulunuyor. Evin yerden yüksekliği ve tavan kısmında kullanılan ağaçlar bile ziyaretçileri büyülüyor.
Fahrettin Erdoğan’ın torunu Dr. Gültekin Erdogan, birçok aydınla birlikte kendi köyü olan evin bulunduğu Asboga Köyü’ne gitti. 1939 yılında Sarıkamış’ın Asbuğa Köyü’nde dünyaya gelen Dr. Gültekin Erdoğan, ilkokul birinci sınıfı köyde, İlköğretimi Kars Fevzi Paşa İlköğretim Okulu’nda bitirdi. Ortaöğrenimini Taşbaşı Ortaokulu’nda bitiren Gültekin Erdoğan, lise öğrenimini de Kars ve Ankara’daki okullarda tamamladı. 1956 yılında askeri öğrenci olarak Tıp Fakültesi’nden 1963 yılında mezun oldu. 1966 yılında radyoloji ihtisasına başladı, 1969 yılında bitirdi. Gülhane ve Mevki Hastanelerinde hizmet verdi. 1979 yılında tam gün yasası nedeniyle Silahlı Kuvvetlerden Yarbay rütbesiyle emekli oldu.
Gültekin Erdoğan, “Orda bir köy var uzakta o köy bizim köyümüzdür. Gitmesek de gelmesek de o köy bizim köyümüzdür” Ben bu söze inanmıyorum. Bizler köyümüze gelerek kültürlerimizi yaşama geçirmeye çalışıyoruz. Onun için de 19 Haziran’da Cenubi Garbi Kafkas Cumhuriyeti Hariciye Vekili Fahrettin Erdoğan’ın etkinliğini de bu duygularla yaptık.
İsmail Ağa diye Cenubi Garbi Kafkas Cumhuriyeti etkinliklerinde bahsedilen Erdoğanların evidir. Atatürk ilkelerine, Cumhuriyete, Demokrasiye bağlı, vatanın bölünmez bütünlüğünden, özgürlüğünden, bağımsızlığından yanayız. Her ne kadar Ağa Evi, Ağa Mekanı olmasına rağmen emekten yana, üretimden yana, onun hakça paylaşımından yana bir yapının sahipleriyiz. Fahrettin Bey’den terbiye alan, Kars’ta 3 devre, 1954’lerde milletvekilliği yapan Hasan Erdoğan’ın ondan almış olduğu terbiye bizlere de intikal etmiştir.
Köyü yalnız bırakmamak için bir ağabeyimiz burada bırakıldı. Köyde kalsaydık belki araziyi bölüşür, paylaşırdık. Şu anda arazimiz tüm olarak duruyor ama maalesef içinde hemen hemen göçler nedeniyle kimseler kalmadı. Ama biz burayı yaşatmaya çalışıyoruz. Buranın kültürüne inanıyoruz, rüyalarımızı burada görüyoruz. Buranın insanlarını seviyoruz, Karslıları, Sarıkamışlıları seviyoruz, hiç ayrım yapmıyoruz. Net etnik ayrım, ne mezhepsel ayrım, ne yöresel ayrım, ne sınıfsal ayrım yapmıyoruz. Biz Atatürk’ün kurmuş olduğu Türkiye Cumhuriyeti’nin varlığından, Türk Bayrağı’na saygıdan yanayız.” dedi.
Gültekin Erdoğan, 3 dönümlük tarihi evin tamamlanmasının 195’li yıllarına kadar sürdüğünü de belirterek, “Bu evde yeri gelmiş bir günde onlarca misafir ağırlanmış. Bitişik düzen olması geçmişte belki Ruslar zamanında korunmak içindir. Komşular icabında dara düştükleri zaman bu eve sığınmışlar. Çok eski bir yapı olduğu için yağmurlar yağınca koruması çok zor oluyor. Bizde burayı yalnız bırakmamaya çalışıyoruz. Göçlerden sonra buraya gelen aileler buranın kültürüyle tanışık olmadıkları için zorluk çekiyorlar.” diye konuştu.
(BA-BA-S) KARS (KHA) – BEDİR ALTUNOK (ÖZEL-HABER)