Yani,“demek ki” anlamına gelen bir bağlaç. Bir cümleyi açıklamaya başlamadan önce söylenen bir söz. Ama o kadar kullanıyoruz ki, neredeyse “yani” lerden oluşan bir konuşma yapıyoruz .
Televizyonda konuşan ünlü konuk 5 dakika içinde 70’den fazla “yani” dedi.
Radyoda dinlediğim sanatçı 3 dakika içinde 20’den fazla “yani” dedi.
Kokoreç’in sokakta yasaklanmasını konu alan röportajda konuşan delikanlı neredeyse her cümlesinin başında ve sonunda “yani”dedi.
Hele bir gün bir TV konuğunun “yani”’leri yüzünden kanal değiştirdim.
Belki bazen ben de “yani” kelimesini kullanıyor olabilirim farkında olmadan...
Bir zamanlar “Şeyy..” hastalığımız vardı ,şimdi “yani” çıktı…
Ama her cümlenin başında ve sonunda “yani”yi kullanmak, insana “Neden bu kadar yani? “sorusunu sordurmadan edemiyor.
Birbirimizi yanlış anlamaktan korkar hale gelmenin bir sonucu olabilir mi?
Çok kırılgan bir toplum olup çıktık. En ufak bir espriye bile katlanamaz hale geldik. Konuşmalarımızda karşıdakini de kırmaktan çekinirken en uygun kelimeyi bulmakta zorlandığımız zaman “yani”lere sarılıyor olabiliriz miyiz?...
Yani’leri çok kullanmak, kendimizi en ince ayrıntısına kadar ifade etmek kaygısından da kaynaklanabilir mi?
Bence bu daha çok az kelimeyle çok konuşmaya çalışmaktan kaynaklanan bir durum. Sonradan alışkanlığa dönüşüyor ve bulaşıcı bir hastalık gibi topluma yayılıyor.
Gençler kitap okumaz eğlence ve magazin dolu programlar seyrederek gazetelerin sadece renkli sayfalarını okurlarsa “ya ile başlayıp yani ile biten cümlelerin” sonu gelmeyecektir…
“Yani “ bir şarkı olunca güzel, ama konuşurken çok fazla kullanıldığında çok sıkıcı oluyor.
Hele bu “yani”leri topluma bir şeyler verebilme seviyesinde olan kişiler konuşmalarında çok kullanırsa durum daha sıkıcı bir hal alıyor…
“Yani”lerden kurtulmanın tek yolu çok okumak sanırım …
Eski’den “Güzel Konuşma ve Yazma” dersi vardı. Şimdi onun yerine nasıl bir ders konuldu?
Bilmiyorum…Ama “Yani”leri biraz azaltsak iyi olacak…
Yani’yi çok kullanmanın derin ve ayrıntılı sebeplerini uzmanları daha iyi bilir.
Ama böyle giderse “yani sendromu” diye bir sendroma sahip olabiliriz…
YANİ(!)…
01.07.2010
Prof.Dr.Yavuz ÖZTÜRKLER