Kars Manşet Yazarı Prof. Yavuz Öztürkler'in “Veteriner İlaçları ve İnsan Sağlığı” başlıklı yazısı:
Geçenlerde “Tüketici Hakları Derneği “ antibiyotik kalıntısı içeren hayvansal ürünlerin zararına dikkat çekerek gerekli önlemlerin alınmasına yönelik ilgili kurum ve kuruluşları uyardı. Oda başkanı sıfatı ile yıllar bazı açıklamalar yapmış ve köşe yazılarım ile bu hususa dikkat çekmiştim. Tüketici Hakları Derneğinin bu açıklamasından sonra, Veteriner İlaçları ve halk sağlığı ilişkisi çok önemli olduğundan aynı uyarıları tekrar dillendirmek pahasına, bu yazıyı kaleme aldım.
İnsan sağlığı ve ilaç deyince akla daima insan hekimliğinde kullanılan ilaçlar ile haşere mücadelesinde kullanılan zirai ilaçlar gelmektedir. Öte yandan veteriner ilaçlarının kullanımının insan sağlığı ile yakından ilişkisi olduğu genelde göz ardı edilmektedir.
Ülkemizde çoğunlukla eczanelerden yetiştiriciye veteriner hekim reçetesi olmaksızın ve veteriner hekimin bilgisi dışında satıldığına dair yaygın bir algı öteden beri vardır. Hatta bazen bazı ilaç firmaları geçmiş dönemlerde köylerde reklam ve tanıtım çalışmaları yaparak köylüye veteriner hekimi atlayarak numune bıraktıklarına yönelik uygulamalar da olabilmektedir. Ayrıca, antibiyotiklerin de içinde bulunduğu hayvan ilaçlarının bir kısmı köylerdeki bazı bakkallardan temin edilebilmekte,hayvan yetiştiricilerinin çoğu hayvan ilaçlarını bilinçsizce kullanmaya devam etmektedirler. Hayvancılıkta kullanılan yaklaşık 500 çeşit hayvan ilacı vardır.. Bu ilaçlardan antibiyotik grubu ilaçların veteriner hekim reçetesi denetimi ve uygulaması dışında satılması veya kullanılması hayvan sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratmasının yanı sıra insan sağlığını da tehdit etmektedir. Antibiyotiklerin hayvanlarda veteriner hekim reçetesi olmadan bilinçsizce kullanılması, insan ve hayvan antibiyotiklerinin bir çoğunun moleküler yapısının benzer olması nedeniyle "antibiyotiğe direnç gelişmesi"ne yol açmaktadır. İnsanlarda hekim reçetesi olmadan ilaç satılması büyük oranda engellenmiş olup tedavi süreci titiz bir kural ve disiplin içinde yürütülmektedir. Ancak veteriner ilaçlarının veteriner hekim reçetesi ile verilip verilmediği, veteriner hekim kontrolü ve bilgisi ile kullanılıp kullanılmadığı pek üstünde durulan bir durum değildir. Antibiyotik kullanıldıktan sonra etten ve sütten atılımı çoğu yerde yeterince denetlenmediği için hayvan ilaçlarının ve özellikle antibiyotiklerin kullanımı insan ve hayvan sağlığını tehdit etmektedir. Hayvansal ürünlerde kalan antibiyotik kalıntıları, insanların tüketimi ile birlikte insanlarda da ilgili antibiyotik grubuna direnç kazanılmasına sebep olmaktadır. Örneğin penisilin kalıntısı bulunan bir et veya sütü tüketen birisinin penisilin grubu antibiyotiklere direnç kazanması, daha sonra penisilin kullanılmasını gerektiren bir hastalığa yakalandığında iyileşmesinin gecikmesine veya engellenmesine sebep olabilmektedir. Benzer bilinçsiz ilaç kullanımı hayvanlar için de aynı sonucu doğurabilmekte, ilerleyen zamanlarda antibiyotik gruplarına o yöredeki hayvanların direnç kazanması sonucu tedavilerden olumlu sonuç alınamamakta, iyileşmelerin gecikmesine sebep olarak, ya o hayvan kaybedilmekte yada tedavilerin maliyetleri artmaktadır.
Avrupa Birliği müktesebatının getirdiği en önemli yükümlülüklerden biri veteriner hekim muayene ve denetimi olmadan reçetesiz veteriner hekim ilaçlarının satılmamasının veya kullanılmasının kesinlikle yasaklanması yönündedir. Müktesebatın diğer en önemli konularından
birisi ise ilaç kalıntısı olmayan et ve sütlerin tüketime sunulmasını sağlamaktır. Bunun için birlik mümkün olduğunca hayvanlarda koruyucu hekimliğe ve hayvansal ürünlerin sıkı kontrol ve denetimine önem veren kurallar getirmektedir.Toplum sağlığımız, geleceğimiz ve kendi nesillerimizin sağlıklı yetişmesi için gerekli önlemleri Avrupa Birliği'nin dayatmaları olmadan da alabiliriz.Aksi takdirde gelecek nesilleri sağlıksız günler beklemektedir.
www.yavuzozturkler.net