İSTANBUL (AA) - UĞUR ASLANHAN - Kuruluşunun 87. yıl dönümünü kutlayan Türkiye'nin bayrak taşıyıcısı THY, özellikle 2000'den sonra yaptığı atılımlarla dünya çapında bilinen küresel bir marka haline geldi.
Türkiye'nin milli hava yolu şirketi ve küresel markası THY, kuruluşunun 87. yıl dönümünü kutluyor. 20 Mayıs 1933'te Milli Savunma Bakanlığı'na bağlı "Devlet Hava Yolları İşletmesi" olarak kurulan şirketin ilk genel müdürü ülkenin ilk Türk havacıları arasında bulunan Fesa Evrensev oldu.
İlk bütçesi 180 bin lira olan THY'nin personel sayısı; 7 pilot, 8 makinist, 8 memur ve 1 telsizci olmak üzere toplam 24 kişiden oluşuyordu. İlk filoda 2 adet 5 koltuklu King Bird, 2 adet 4 koltuklu Junkers F-13 ve 1 adet 10 koltuklu ATH-9 yer alıyordu.
Yeni uçaklarla 1936'da uçak sayısı 8'e, koltuk sayısı 64'e ulaşan THY'nin bütçesi ise bir milyon liraya yükseldi.
Devlet Hava Yolları İşletmesi, 1938'de Devlet Hava Yolları Umum Müdürlüğü adını alarak Ulaştırma Bakanlığı'na bağlandı. Filosundaki uçak sayısını 52'ye, koltuk sayısını ise 845'e ulaşan şirket, 1945'te uçulan şehir sayısını 3'ten 19'a çıkardı.
- İlk yurt dışı uçuş 1947'de Atina'ya
THY'nin ilk yurt dışı seferi Ankara-İstanbul-Atina uçuşuyla 1947'de gerçekleşti. Şirket, 1951 yılında Lefkoşa, Beyrut ve Kahire gibi yeni noktalara uçmaya başladı.
İlk hac seferlerinin başladığını 1953'te Chicago Sözleşmesi'nde yapımına karar verilen uluslararası havalimanı, İstanbul Yeşilköy'de tamamlandı ve uluslararası hava trafiğine açıldı.
Devlet Hava Yolları Umum Müdürlüğü, 6623 sayılı kanunla değiştirilerek 1953 yılında bugünkü Türk Hava Yolları ismini aldı.
- Atlantik Okyanusu'nu aşan ilk uçuş 1961'de ABD'den gerçekleşti
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği'ne (IATA) 1956'da üye olan THY, 1957'de kapılarını yabancı sermayeye açtı ve İngiliz havayolları şirketi BOAC (British Overseas Airways Corporation) THY'ye yüzde 6,5 hisseyle ortak oldu.
Taşınan yolcu sayısı 1957'de önceki yıla göre iki kat artarak 394 bine ulaştı. 1960'ta Ankara-İstanbul-Atina-Roma yurt dışı sefer hattına Frankfurt eklendi.
THY'nin Atlantik Okyanusunu aşan ilk uçuşu 1961'de gerçekleşti. Kaptan pilotlar Zihni Barın ve Nurettin Gürün, 30 saatlik bir uçuşla Atlantik'i aşarak 2 adet F-27 tipi uçağı ABD'den İstanbul'a getirdi. Mesut Manioğlu'nun tasarladığı "Yaban Kazı", THY amblemi olarak kullanılmaya başlandı.
1964'te Brüksel, Münih ve Tel Aviv, 1965'te Amsterdam, Belgrad ve Tebriz, 1967'de Zürih, Budapeşte ve Cenevre, 1969'da Köln,1971'de Düsseldorf ve Stuttgart, 1972'de Hannover ve Hamburg, 1973'te Kopenhag, Berlin ve Nürnberg hatları açıldı.
Taşınan yolcu sayısı 1967'de 528 bin iken, 1973'te 2,5 milyona ulaştı.
- 1977'de Maliye Bakanlığı kararıyla yeniden millileştirildi
THY'nin 20 yıl önce yabancı sermayeye açılan hisseleri, 1977'de Maliye Bakanlığı tarafından alınarak şirket yeniden millileştirildi.
Şirket, 1983'te 50. yıl dönümüne ulaştığında 3 kıtada 4 bin 37 koltuk kapasiteli 30 uçakla 30 bin ton kargo ve 2,5 milyon yolcu taşıyordu. 1984'te kamu iktisadi kuruluşu statüsüne geçen THY, 1985'te 4 adet Airbus A310'un filoya katılmasıyla Uzakdoğu ve okyanus aşırı seferlere başladı. 1987'de New York hattıyla 4. kıtaya da sefer yapılmaya başlandı.
Sermayesi 1990'da 700 milyar liraya ulaşan THY'nin yüzde 1,53'lük bölümü halka açıldı.
Airbus 340 uçaklarının katılımıyla 1933'te Tokyo'ya direkt uçuşlara ve First Class, Business Class, Ekonomi Class olmak üzere üç ayrı sınıfta hizmet sunulmaya başlandı.
Şirket, 1994'te Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na bağlandı ve iktisadi devlet teşekkülü statüsüne geçti.
- 1996'da küresel başarı geldi
THY, 1996'da www.thy.com adresini hizmete alırken, sermayesini 50 trilyon liralık büyüklüğe ulaştırdı. Airbus tarafından aynı yıl THY'ye A340 Uçaklarını Dünyada En Etkin Kullanan Havayolu Ödülü verildi.
Türkiye'ye en çok döviz getiren kuruluş olarak 1998'de İTO tarafından Altın Plaket Birincilik Ödülü'ne layık görülen THY, 1990'lı yılların sonunda ve yeni yüz yılın başında yurt dışında çok sayıda ortak ve karşılıklı uçuş anlaşması imzaladı. 2000'de ABD'de ve Uzakdoğu'da birden fazla noktaya uçuş başladı. 2001'de Sabiha Gökçen Havaalanı'ndan Ankara'ya ilk uçuş gerçekleştirildi.
Avrupa Havayolları Birliği'nin açıkladığı tüketici raporuna göre THY, 2004'te, "Avrupa'daki tüm havayolu firmaları arasında uçakları zamanında kalkan ve en az kayıp bagaj olayıyla karşılaşılan" ikinci havayolu firması oldu.
2006'da 100. uçağını filosuna katan, 2007'de havacılık sektöründe "Ulusal Kalite Ödülü"nü alan şirket, 2008'de Star Alliance'a katıldı. 2012'de 200. uçak filoya katıldı.
- Dünyada en fazla ülkeye uçan hava yolu şirketi oldu
THY, 2013'te dünyada en fazla noktaya uçan hava yolu şirketi oldu. Mottosunu "Dünya Daha Büyük Keşfet" olarak değiştiren şirket, bunu Kobe Bryant ve Lionel Messi'nin rol aldığı yeni reklam filmiyle duyurdu.
THY, Borissia Dortmund ve Aston Villa ile sponsorluk anlaşması imzaladı. Euroleague Basketball ile isim sponsorluğu anlaşması yaptı. Reklam filminde Dider Drogba ve Lionel Messi'yi ağırladı.
Avrupa Futbol Şampiyonası'nın 55 yıllık tarihinde bir ilki gerçekleştiren THY, 2016'da Fransa'da düzenlenen UEFA EURO 2016'nın ilk resmi hava yolu ortağı olarak UEFA ile sponsorluk anlaşması imzaladı.
Bu süreçte çeşitli kültür ve spor organizasyonlarına destek veren THY'nin marka değeri 2015'te 2,2 milyar dolara ulaştı.
- Üst üste 6 kez Avrupa'nın en iyisi ödülü
THY, Skytrax Yolcu Tercih Ödülleri'nde 2011-2016 döneminde üst üste 5 kez Avrupa'nın En İyi Havayolu Şirketi seçildi.
Şirket, 2009-2017 yılları arasında defalarca "En İyi Business Class Özel Yolcu Salonu İkramı", "En İyi Business Class İkramı" ve "Güney Avrupa’nın En İyi Havayolu Şirketi" ödüllerine layık görüldü.
Bu süreçte internet sitesini defalarca yenileyen, mobil uygulama hayata geçiren THY, bu ve benzeri iletişim platformlarında Türkçe'nin yanı sıra İngilizce, Almanca, Arapça, Japonca, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Portekizce, Korece, Çince ve Rusça gibi dillerde hizmet veriyor.
- Halihazırda 360 uçak, 65 bin personelle 319 noktaya uçuyor
Bugün kuruluşunun 87. yıl dönümünü kutlayan Türkiye'nin bayrak taşıyıcısı THY, özellikle 2000'den sonra yaptığı atılımlarla dünya çapında bilinen küresel bir marka haline geldi.
Halihazırda genç filosunda 360 adet uçak bulunan THY, 127 ülkeye ve 319 noktaya (50 yurt içi, 269 uluslararası) uçuyor. Dünyanın en çok ülkesine uçan hava yolu olma özelliği taşıyan THY'nin 5 bin 432'si pilot, 12 bin 52'si kabin memuru olmak üzere 65 bin personeli bulunuyor.
Geçen yıl 74 milyondan fazla yolcu taşıyan ve 2019 sonu itibarıyla toplam varlıkları 147 milyar liraya yaklaşan THY, "Afrika'da en çok noktaya uçan havayolu" olma özelliği de taşıyor.