Sürücü adayları pratiğe geçti
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), ehliyetle ilgili gittiği 1 Haziran’dan başlayan yeni düzenlemeye göre, direksiyon sınavlarının süreleri arttı, puanlama sistemi kaldırıldı, hata yapanın sınavının bitirileceği gibi teorik ders süreleri de azaltıldı. Düzenleme ile “her türlü şartta araç kullanabilen kişi” sürücü belgesi alabilecek.
Yeni yönetmeliğe göre direksiyon sınavı zorlaştırıldı. Çünkü, sürücü belgesi alanların bir kısmı trafiğe çıkamıyordu. Bundan sonra artık böyle bir şey olmayacak. Her türlü şartta araba kullanabilen kişi sürücü belgesi alacak. Sınav süresi de 15 dakikadan 30 dakikaya çıkarıldı.
Uygulama sınavında iki araç arasına park edebilecek, yokuşta arabayı durdurup kaldırabilecek, zor şartlarda araba kullanabilecek kişiler sürücü belgesini alabilecek. İller tarafından belirlen sınav alanları daha büyük mekanlar olacak ve çok kısa mesafelerde sınav yapılmayacak.
Direksiyonla ilgili mutlaka gece eğitimleri olacak ama gece sınav yapılmayacak. Teorik ders saatleri azaltıldığı gibi B sınıfı ehliyet için 63 saat olan teorik ders süresini 30 saate indirildi. Programlarda da gereksiz günlük hayatta kullanmayacak bilgileri çıkarıldı, kullanılacak leni bilgiler de ekledi. Eğitimlere kaza tutanağının nasıl tutulacağı, trafik psikolojisi gibi konularda eklendi.
Yazılı sınavda, soru sayısı 120’den 60’a düşürüldü. Yönetmelik şöyle bir fark getiriyor. 3 ders var ve bu 3 dersin sınavları ayrı oluyor ve değerlendiriliyordu. Bundan sonra 3 ders tek sınav halinde değerlendirilecek. Ayrıca bundan sonraki süreçte elektronik sınavlar artırılacak. Şu anda elektronik sınav sadece Ankara’da yapılıyor. Haziran ayı sonuna kadar 10 büyük ilde, yıl sonuna kadar da bütün illerde elektronik sınava geçilmesi planlanıyor.
Sürücü belgesi alma süresi de kısaldı. Eski yönetmelikte 3-3,5 ayda sürücü belgesi alınırken yeni yönetmeliğe göre bir ayda sürücü belgesi alınabilecek. Önceki yönetmelikte teorik ve direksiyon eğitimlerini bitirenler sınava girebiliyordu artık teorik dersi bitirenler teorik sınava, direksiyon eğitimini bitirenler direksiyon sınavına girecek.
Diğer önemli değişikliklerden biri de direksiyon eğitimine getirilen esnek sistem. Eskiden B sınıfı için pist alanlarında ve akan trafikte 10’ar saat olan çalışma zorunluluğu, artık sürücü kurslarının isteğine bağlı olarak, pist alanında veya simülatörle verilecek. Akan trafikte çalışma zorunluluğu da 10 saatten 13 saate çıkarıldı.
Yeni yönetmelikte en büyük değişikliklerden biri de direksiyon sınavlarındaki puanlama sistemi. Direksiyon sınavlarıyla ilgili yürürlükten kalkan yönetmelikte 100 puan üzerinden belirli kriterlere göre değerlendirme yapılıyordu. Hata yapıldığı zaman puan düşme sistemi ile sürücü belgesi alıp almayacağı belli oluyordu. Çok önemli hatalarda 2 puan, 3 puan, 5 puan düşüyordu sınav yapıcılar. Çünkü yönetmelik bu şekildeydi. Örneğin eski mevzuata göre aracı çalıştırma ve harekete geçirmede kurallara uymuyor, emniyetli ve rahat kalkış yapamıyorsa bu sürücü adayından 2 puan düşüyordu. Yeni mevzuata göre bu üçe ayrıldı. Bunlardan her hangi birini yapmayan sürücü belgesi alamıyor ve o anda sınavı bitiyor. Yeni yönetmeliğe göre, emniyet kemerini takmıyor, ayna ve koltuk ayarlarını kontrol etmiyorsa sınav bitiyor. Bunları yapıyor ancak aracı çalıştırma ve harekete geçirme yöntem ve kurallarına uymuyorsa yine sınavı bitiyor. Bunları da doğru yaptı fakat emniyetli bir kalkış yapamıyorsa yine sınavını sonlandırılıyor. Yapılan en önemli değişiklik bu.
Ayrıca, yeni sistemde puanlama usulü yok. Önemli hata yaptığı zaman sınavına son verilecek ve sürücü belgesi alamayacak. Çünkü sürücü adayları eğitim almak istemiyorlardı. Sınav çok kolay olduğu için eğitim almayı istemiyorlardı. Bundan sonra sınav çok zor yapılacağı için sürücü adayları eğitim almak isteyecek, sürücü kursları da onlara isteyerek eğitim verecek. Sınav zorlaştırılıp eğitim de arttırılmış olacak. Direksiyon eğitiminde kursiyerlerin devamsızlık hakkı olmayacak. Bir defa almadıkları ders için telafi eğitimi yapılabilecek. Telafi eğitimine de gelmezse o dönemki kaydı silinecek.
Mevcut kursiyerler eski yönetmeliğe göre devam edecekler. Yönetmeliğe geçici bir madde konuldu. Eski yönetmeliğe göre başlayanlar eğitimlerini bitirecekler hatta sınavlarını da bitirecekler. 1 Haziran’dan itibaren başlayan dönemler için yeni yönetmelik geçerli olacak.
Kars’ta da sürücü adayları bu yeni sisteme alışmaya çalışıyor. Kursiyerler, konuyla ilgili şöyle konuştular:
“Bence fazla... Yani hiç dikkat etmiyoruz. Trafikle ilgili hiçbir bilgimiz yok. Kafamıza göre takılıyoruz. Şuanda çok iyi... Ben alıyorum yani bu dersleri. Hiçbir fikrim yoktu benim trafikle ilgili. Ama şuanda iyi gidiyoruz. Sonuçları belli değil ama şuanda iyi gidiyoruz. Derslerimiz, öğretmenlerimiz iyidir. Sağlıkla ilgili, trafikle ilgili, motorla ilgili bunları görmeye çalışıyoruz.”
“O kadar fazla olduğunu düşünmüyorum. Ama trafik kurallarına uyulsa hiçbir yerde kaza olmayacağını düşünüyorum. Hiç görmedim bu güne kadar. Özellikle şu ışıklı tabela koyulduktan sonra herkes şikâyetçi oldu şu ışıklardan. Ama iyi oldu tabi ki. Kurallara uyulsa değdi gibi hiçbir yerde kaza olmayacağını düşünüyorum. Ama eğitimde şart. Yani bizim burada aldığımız eğitimi belki de yılların tecrübesi olan şoförlerden daha iyi alıyoruz. Her şey yerinde. Burada ki eğitimler trafik kuralları üzerine ilkyardım dersi alıyoruz, motor dersi alıyoruz, simülatör dersi alıyoruz. Araba kullanmayı tabi ki dışarıda araçlarımızda öğreniyoruz. Ama burada ki eğitiminde şart olduğunu düşünüyorum. Hocamızdan öğrendiğimiz şeyleri, mesela geçen gün bir reflektör söyledi hocam. Her arabada olması şatmış. Bizim arabamızda yokmuş. Bunu öğrendim mesela. Tabi ki işe yarayacağını düşünüyorum ileride ehliyetimizi aldığımızda inşallah. Burada ki simülatör hocamız bir kere hiç kızmadan öğretiyor. Ama evde öğrendiğimizde, arabayı stop etiğimiz zaman biraz tabi ki azarlanıyoruz.”
“Çünkü çoğumuzun eğitimi yok. Eğitimi olanlarda pek önemsemiyor. O yüzden yüksek yan. Zaten derslerde de görüyoruz, kendimizde karşılaşıyoruz. Ben kendim de hemşireyim. Hastanede gördüğüm kadarıyla hepsi trafik kazası ve bunların çoğu da eğitimsizlikten geliyor. Birincisi trafik ışıkları olacaktır muhakkak. İkincisi de yayalar olacaktır. Çünkü onlar aniden çıkabiliyor. Ediyor ki geliyorum. Etmezse gelmezdim.”
Doğu Anadolu Sürücü Kursları Dernek Başkanı Azat Ceyhan ise şunları söyledi:
“1 Haziran itibari ile yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Yeni yönetmeliğe göre milli eğitim bakanlığı özel öğretim kurulu genel müdürlüğü büyük bir radikal değişim sağladı. Bu radikal değişime en önemli özelliği de şudur. Eski ezberci, daha çok teferruata inen, teferruat derken daha çok teorik düzeyde teferruata inen konular ayıklanarak, daha çok uygulamaya dönük bilgilere yer vermektedir. Bu doğrultuda da gerek motor dersi olsun, gerek trafik dersi olsun, gerekse ilkyardım dersi olsun daha çok uygulamalara artık yer vereceğiz. Eskiden motor dersi sadece ezberletilirken şimdi motor dersi işle ilgili motor dersi kalkarken bunun yerine araç bakım tekniği dersi geliştirildi. Dolayısıyla kursiyer daha dersteyken aracı tanıyacak. Aracı tanımasının yolu da işte bugün gördüğünüz gibi aracın başında kursiyerlere uygulamalı olarak eğitim veriyoruz. Yine teorik dersi görmenin yanı sıra kursiyer aracın başında araç bakımı biraz sonra da simülatörde aracı kullanmayı da öğrenecek. Yani kursiyer sadece piste gidip orada öğrenmeyecek. Pist öncesi veya akan trafik öncesi de yine kursiyerlerimiz araba kullanmayı da öğrenecekler. Yani bakanlığımızın büyük bir radikal değişim yaptığı dediğimiz bir simülatörde sanal ortamda kursiyerin direksiyon eğitimini öğrenmesi, iki aracın başındayken uygulamalı olarak aracı tanıması, üç trafik mevzuatı ile ilgili birde önemli bir değişim daha sağlandı. Alkol üzerine çok büyük bir önem verilmektedir. Alkol, kursiyer veya sürücü psikolojisi üzerine de yeni yeni dersler, yeni yeni bilgiler verilmektedir. Aslında toplumda şöyle bir algı var. Sanki geçmişte erkekler bu işi biliyormuş. Daha çok erkekler bu işe hâkimmiş gibi. Aslında hiçte öyle olmadı. Bayanların ilgisi bunu gösterdi. Bayanlar bu konuda daha başarılı olduğunu göstermektedir. Ancak önemli olan bayan veya erkek oluşu değildir. Yine sınıflandırma da yapınca ayanlar daha çok ilgi gösteriyor. Ancak ilgi gösteren daha çok başarılı oluyor desek, kurallara uyan daha çok sağlıklı araba kullanıyor desek daha doğru olur. Yani bayan da olsa erkekte olsa eğer ilgi gösteriyorsa, kurallara uyuyorsa sağlıklı ve iyi bir sürücüdür diyebiliriz.”