Kars Sarıkamış İlçe Tarım Müdürü Sevda Özkan, Şap aşılama çalışmaları ve küpeleme uygulamasının başlatıldığını duyurdu.
İlçe Tarım Müdürü Sevda Özkan, köylerde 1 Mart tarihinde büyükbaş hayvanlarda aşılama çalışmalarına başlandığını, Nisan ayı sonu itibariyle de bu çalışmaların bitirilmesinin planlandığını söyledi. Özkan ayrıca, 6 aya kadar olan buzağılarda ise küpeleme çalışmalarının yapılacağını belirtti.
Özkan, “Salgın ve bulaşıcı hayvan hastalıkları ülkemizi hatta tüm ülkeleri etkilemektedir. Bu hastalıklar yüzünden et, süt, yumurtalarda verim kayıpları olmakta. Bunun yanında hayvan ölümleri ve yavru atma nedeniyle çiftçilerin ve ülke ekonomisinin büyük zararları olmaktadır. Ülkemizin genelinde bulaşıcı hastalıklar içerisinde Şap hastalığı büyük ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Halk arasında dabak hastalığı olarak da bilinen Şap hastalığı, bütün çift tırnaklı hayvan türlerinde görülebilen bulaşıcı bir hastalıktır. Aft Humması, ayak-ağız hastalığı (foot-mouth disease) isimleri de kullanılmaktadır. Sığırlar, domuzlar, koyunlar ve keçiler hastalığa çok çabuk yakalanmaktadır. Hastalık hayvanın, yaşına ve cinsiyetine göre hassasiyet göstermektedir” dedi.
Özkan, hasta hayvanların sağlamlara teması, idrar, gübre ve süt ile hastalığın bulaştığını vurgulayarak, “Ayrıca hastalık etkeninin bulaşmış olduğu deri, yem, yataklık, ot, su, bakıcı, nakil vasıtaları, hastalıklı etlerden yapılan salam, sosis, gibi ürünler ile fare, kuş, yılan, kaplumbağa, gibi taşıyıcılarla da bulaştırma olabilmektedir.” diye konuştu.
Özkan, hastalığın hayvanlardaki ilk belirtilerini ise; içi su dolu kabarcıklar şeklinde olduğunu açıkladı. Diğer belirtiler arasında topallık, uyuşukluk, iştah kaybı ve sütten kesilme gibi nedenlerinde bulunduğunu kaydeden Özkan, şunları söyledi:
“Hasta hayvanların ağızlarından ip gibi salya akar, ateş 40-41 santigrat dereceye yükselir. Ağız şapırdatması ve sütten kesilme, dilinde, dişetlerinde, dudağın iç kısmında mercimek veya fındık büyüklüğünde su keseleri (veziküller) görülür. Takip eden günlerde ayak tırnak aralarında, memelerde boynuz diplerinde, burunda enfekte yaralar oluşur. Kültür ırkı sığırlarda ve körpe buzağılarda hastalık çok çabuk seyreder. Hastalık belirtileri tam olarak meydana çıkmadan solunum güçlüğü ve kalp yetmezliğinden aniden ölümler olabilmektedir. Bu denli önemi olan şap hastalığının meydana getirdiği ekonomik kayıpların önlenmesi için tüm büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar yılda iki kez ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde olmak üzere Tarım İl ve İlçe Müdürlükleri tarafından şap hastalığına karşı aşılanmaktadır. Hayvancılıktan beklenilen verimin alınabilmesinde bulaşıcı hayvan hastalıklarıyla mücadele etmek önemli bir yer tutmaktadır. Hedefimiz İlçemizde büyükbaş hayvanlardaki şap hastalığını tamamen ortadan kaldırmak ve sağlıklı hayvanlarla sağlıklı üretim yapılmasını sağlamaktır. Bu kapsamda çalışmalarımız halen devam etmektedir.”
İlçe Tarım Müdürü Sevda Özkan, aşının önemine de değinerek, “Aşılanan hayvanların şap hastalığına yakalanma oranları az olmakta veya hastalığa yakalanan hayvanlar hastalığı hafif derecede atlatmaktadır. Böylelikle yetiştiricilerimiz hastalık nedeniyle oluşan ölümler başta olmak üzere et ve sütteki verim kayıplarına bağlı ortaya çıkan ekonomik zararlardan korunmaktadır. Ayrıca hastalanan hayvanların tedavisi için gereken ilaç ve dezenfeksiyon masraflarından da kurtulacaklarından hayvanlara şap aşısı yaptırarak önemli ekonomik kazançlar sağlamış olacaklardır. Şap aşılama kampanyası çerçevesinde köylerimizde 1 Mart 2010 tarihinde büyükbaş hayvanlara aşılama çalışmalarının başlayıp Nisan sonu itibarıyla da bitirilmesi planlanmaktadır. İlçe Müdürlüğümüz personelince şap aşısı uygulamasının yanı sıra 6 aya kadar olan buzağılarında küpeleme çalışmaları yapılacaktır. Bu sayede mevcut işletmelerdeki hayvan sayıları güncellenmiş olacaktır.Bu bağlamda yetiştiricilerimizin konunun önemine binaen yılda ilkbahar ve sonbahar dönemi olmak üzere iki defa büyükbaş hayvanlarına Şap aşısını yaptırmaları gerekmektedir. Yaptırmayanlar hakkında ise 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu gereği gerekli işlemler yapılarak, ağır para cezası ile cezalandırılmaları yönünde cezai müeyyide uygulanacaktır. Ayrıca hayvancılık desteklemelerinin tamamı kayıt sisteminde bulunan veriler göz önüne alınarak yapıldığından, şap aşısı yapılmayan ve kulak küpesi olmayan hayvanlara destekleme ödemesi yapılmayacaktır. Yetiştiricilerimizin bu konuda duyarlı ve ilgili olmasını, aşılama ekiplerimiz köylerine geldiklerinde de hayvanlarını aşılatmalarını önemle ifade ediyoruz.” şeklinde konuştu.
Özkan, hayvancılıkla uğraşan çiftçilerin şap hastalığına karşı yapması gerekenleri ise şöyle sıraladı:
1-Hastalığın yayılmasında hayvan hareketlerinin rolü çok önemlidir. Özellikle Kurban Bayramı döneminde iller ve ilçeler arası sığır ve koyun nakillerinin artması hastalığın bölgeden bölgeye yayılmasına neden olmaktadır. Hayvanların götürüldükleri ilde hayvan pazarları gibi kalabalık ortamlarda hastalığın bulaşma ihtimali artmaktadır. Yetiştiricilerimizin yeni hayvan aldıklarında veya satış amacıyla hayvanlarını başka illere götürüp geri getirdiklerinde 15 gün kadar diğer hayvanlarıyla bir arada bu hayvanlarını barındırmamaları gerekmektedir. Ahıra getirilen hayvanlar hasta olmasalar dahi şap virüsünü taşıyor olabilirler. 15 gün içinde başka yerden getirilen hayvanlarda hastalık belirtisi görülmezse diğer hayvanlarla bir arada barındırabilirler.
2-Hasta veya hastalık taşıdığından şüpheli hayvanların bulunduğu ahırdan diğer ahıra hiçbir araç gereç malzeme (sağım makinesi, kürek, el arabası, çizme vb)taşınmamalıdır.
3-Hasta hayvanların bulunduğu ahırdan her türlü yem ot saman sağlam ahıra sokulmamalıdır.
4-Hasta veya hastalıktan şüpheli hayvanların bakımı ve sağımı ile uğraşan kişiler, sağlam ahırlara girmemelidir.
5-Ahırlara serçe, güvercin gibi kuşların girmesini önlemek için havalandırma pencereleri sineklikle kapatılmalıdır.
6-Şap hastalığından korunmanın en garantili yolu aşılamadır. Bu konuda yetiştiricilerin bilinçli olması gerekmektedir.