ANKARA (AA) - Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sürecinde alınacak tedbirler doğrultusunda, kütüphanelerde kullanıcılara randevu veya online hizmet verilmesi, kitaplara elle dokunmayı önleyecek bir sistem getirilmesi; kahve ve kıraathanelerde ise ortak kullanım amacıyla gazete, dergi bulundurulmaması, bulaşma riski yüksek olduğundan okey, briç, iskambil, tavla gibi oyunların oynanmaması gerektiği belirtildi.
Sağlık Bakanlığınca güncellenen "Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi"ne "Kütüphanelerde Alınması Gereken Önlemler" ile "Kahve ve Kıraathaneler ile İlgili Alınması Gereken Önlemler" başlıklı tedbirler eklendi.
Kütüphanelerin kapalı alanda hizmet sunduklarından ve çalışma koşulları nedeniyle çalışanlarına ve ziyaretçilerine Kovid-19 bulaşması açısından risk oluşturabildiğine işaret edilen rehberde, "SARS CoV-2'nin yüzeylerde sağ kalımını araştıran çalışmalarda kitap ve basılı materyalde virüs saptanmamıştır. Bu nedenle kitaplar için özel bir işleme gerek yoktur. Kitaplara temas öncesi ve sonrası el antiseptiği kullanılması yeterlidir. Kitap ödünç alma alanlarında alkol bazlı el antiseptiği bulundurulmalıdır." bilgisine yer verildi.
Kütüphane kullanıcılarının giriş-çıkış saatlerinin kaydedilmesi, sosyal mesafe kurallarına uyulması, girişlerde kişilerin sırayla içeriye alınması ve sırada durulacak alanların aralarında en az 1 metre mesafe olacak şekilde yer işaretlenmesi gerektiği belirtilen rehberde, içeriye maske takılarak girilmesi ve içeride de bunun sürdürülmesinin önemine işaret edildi.
Maske ve mesafe kontrolünü yapacak bir personelin görevlendirilmesinin uygun olduğu kaydedilen rehberde, uyarılara da yer verildi:
"Kütüphaneler kullanıcılarına randevu ile veya online hizmet vermeyi önceliğine almalı. Kütüphanelerde online hizmet verme ağları genişletilmeli. Kütüphanelerde sosyal mesafe kuralları çerçevesinde belirlenen oturma alanlarına göre personel ve ziyaretçi planlaması yapılmalı, içeriye alınması gereken kişi sayısı buna göre düzenlenmeli. Okuma salonlarında sosyal mesafe kuralları çerçevesinde belirlenen oturma alanlarına göre personel ve ziyaretçi planlaması yapılmalı, içeriye alınması gereken kişi sayısı buna göre düzenlenmeli ve oturma kapasitesinin yarısını geçmemeye dikkat edilmeli."
Rehberde öne çıkan tedbirlerden bazıları şöyle:
" - Kütüphanelerde okuma salonundaki sandalyeler aralarında en az 1 metre olacak şekilde azaltılmalı. Oturma düzeni yüz yüze olmamalı, çapraz oturma tercih edilmeli. Bireyler arasında olması gereken sosyal mesafeye dikkat gösterilmeli.
- Kullanıcıların okuma, çalışma ve oturma alanlarında su dışında içecek ve yiyecek tüketmesine izin verilmemeli.
- Kütüphane kullanıcıları ile çalışanlar arasında kitap alışverişi, kaynak bulma, kitap arama gibi işlemler sırasında sosyal mesafe korunmalı. Kullanıcıların ödeme ihtiyacı olduğunda tercihen temassız olmak üzere nakit olmayan ödeme yapmaları istenmeli.
- Okuyucu bankolarında sosyal mesafenin korunamadığı durumlarda şeffaf materyalden oluşan bir bariyer yerleştirilerek kütüphane çalışanları ve kullanıcılar arasındaki temas önlenebilir."
- "Kütüphaneler içinde mecbur olmadıkça yüzeylere dokunulmamalı"
Kütüphane kullanıcılarının kütüphane içinde mümkün olduğu kadar kısa süre kalmasının önemi vurgulanan rehberde, "Kütüphanedeki kitaplara elle dokunmayı önleyecek bir sistem getirilmeli, elle dokunma gerçekleşirse eller el antiseptiği ile temizlenmeli. Kütüphaneler içinde mecbur olmadıkça yüzeylere dokunulmamalı." ifadeleri de yer aldı.
Kütüphanelerde yemekhane bulunması durumunda alınması gereken önlemlerin de belirlendiği rehberde, yemekler ve içeceklerin tek kullanımlık kumanya şeklinde dağıtılması, baharat, kürdan, tuz, kaşık, çatal, bıçak, bardak gibi malzemelerin tek kullanımlık olacak şekilde sunulması istendi.
Rehberde, kütüphanelerin her gün düzenli temizlenmesi gerektiğinin altı çizilerek merkezi havalandırma sistemleri bulunan kütüphanelerin havalandırmasının temiz hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmesinin, havalandırma sistemlerinin bakımı ve filtre değişimlerinin üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmasının, klima ve vantilatör kullanılmamasının, ortamın sık sık havalandırılmasının önemine vurgu yapıldı.
- "Kahve/kıraathanelerde ortak kullanım amacıyla gazete, dergi bulundurulmamalı"
Kahve ve kıraathanelerin de müşterilerin sosyalleşmek amacıyla bir araya gelmeleri ve kalabalık olması nedeni ile Kovid-19'un yayılmasını önlemek için sosyal mesafeyi korumanın zor olabileceği alanlar olduğu vurgulanan rehberde, müşteriler ve çalışanların sosyal mesafe kurallarına ve maske kullanımına uyması ve kişisel hijyene dikkat etmesi gerektiği ifade edildi.
İçeride kalabalık oluşmasını engellemek için dış kapıya içeriye girilmesini engelleyecek basit bir uyarıcı konulması gerekliliğine işaret edilen rehberde, "Bu, kapının her iki tarafından tutturularak asılabilecek basit bir kırmızı renkli kordon ya da şerit olabileceği gibi, kasa, plastik duba gibi bir blokaj materyali de olabilir." açıklamasında bulunuldu.
Rehberde, bu konuda öne çıkan tedbirlerden bazıları şöyle:
"- Maskesiz müşteri ve çalışan alınmamalı, içerde maske takmaya devam edilmeli.
- İçeride ortak kullanım amacıyla gazete, dergi bulundurulmamalı.
- Bulaşma riski yüksek olduğundan okey, briç, iskambil, tavla gibi oyunlar oynanmamalı.
- Masalar arası mesafe her yönden 1,5 metre, yan yana sandalyeler arası 60 santimetre olacak şekilde düzenlenmeli. Grup halinde gelen müşteriler için masa birleştirmeleri yapıldığı takdirde diğer masalarla aradaki 1,5 metre mesafe korunmalı. Masalarda sadece karşılıklı oturma düzeni sağlanmalı. Karşılıklı oturmada masa eni 70 santimetreden küçük masalarda çapraz oturma düzeni uygulanır veya iki masa birleştirilerek kullanılır, böylece karşılıklı oturma mesafesi artırılır.
- Kişiler içeceklerini çay ocağından kendileri almamalı.
- Genel kullanım alanlarına ve oturum düzenine ilişkin sosyal mesafe planı hazırlanmalı, kahve/kıraathanelerin müşteri kapasitesi sosyal mesafe planına göre belirlenmeli, bu kapasiteye uygun sayıda müşteri kabul edilmeli ve kapasite bilgisi kahve/kıraathanenin girişinde görülebilir bir yere asılmalı."
Personel kıyafetlerinin günlük olarak değiştirilmesi gerektiği vurgulanan rehberde, temizlik, hijyen ve havalandırma kurallarına da yer verildi.