Uzmanlar, bu zorlu dönemde sosyal medyanın bilinçli ve sorumlu kullanılması gerektiğine vurgu yaparak, vatandaşlara önemli tavsiyelerde bulundu.
Ülke olarak oldukça zor zamanlar geçiriyoruz. Darbe girişimi ve şehit haberleriyle dolu bir medya gündemimiz var. Bu gündem toplumun her kesiminde farklı yansımaları da beraberinde getiriyor. Özellikle sosyal medya kullanımında, farklı görüşlerin var olma çabası içerisindeki yorumları kutuplaşmalara ve daha da ileri giderek bölünmeye ortam hazırlamakta.
Son zamanlarda Dünya’da yaşanan halk hareketlerinde sosyal medya büyük rol oynadı ve oynamaya da devam ediyor. Gerçeklik taşımayan bir yazının sosyal medyada yaratmış olduğu etki sonucunda; iyi kurgulanmış bir algı yönetimiyle, kitleleri sokaklara dökmek mümkün olabiliyor. Bu durum iç savaşların çıkmasına, hükümetlerin devrilmesine ve dönüşü olmayan bir yola girilmesine zemin hazırlıyor. Benzer olayların yaşandığı ülkelerde çözümsüzlük bir yaşam biçimi haline dönüşmüş durumda. Tüm bu bilgiler ışığında; aynı sonuçları yaşamamak için sosyal medyanın etkisinin ne kadar güçlü olduğunun farkında olup, paylaşımlarımızın nelere sebebiyet vereceğinin farkında olmamız gerekiyor. Bu noktada sosyal medyada sorumlu davranmamak, ülke olarak şu dönemde geri dönülemez bir yola girmemize neden olabilir. Üstelik paylaşımlarınız nedeniyle kanunlarla başınız belaya da girebilir.
Peki böylesi kritik bir süreçte sosyal medyayı sorumlu bir vatandaş olarak nasıl kullanmamız gerekiyor?
OHAL döneminde toplumsal barış ve huzur ortamının bozulmaması için sosyal medya kullanıcıların aşağıdaki hususlara dikkat etmesinde fayda görüyorum.
• Sosyal medyada her okuduğunuz bilgiye güvenmeyin. Haberin doğruluğunu sorgulayın, araştırın.
• Gördüğünüz fotoğraflar yanıltıcı olabilir. Arama motorlarında küçük bir araştırma yaparak olayın doğruluğunu araştırın.
• Paylaştığınız bilgilerden sorumlu olduğunuzu unutmayın. Emin olmadığınız bilgileri paylaşmaktan kaçının.
• Şehit haberlerine ve toplumda infial yaratan olaylara karşı kayıtsız kalmayın.
• İnsani ve etik değerlere uygun davranışlar sergileyin. Ölüm ve şehitler üzerinden siyaset yaparken dikkatli olun.
• Hiç tanımadığınız insanlar hakkında kişiyi hedef gösterecek paylaşımlar yapmayın.
• Nefret dili kullanmayın, aynı fikirde ve siyasi görüşte olmadığınız insanları aşağılamayın, devlet büyüklerine hakaret etmeyin.
• Herkesi ve her şeyi eleştirebilirsiniz. Fakat hakaret edemezsiniz. Söylemlerinizde bu ikisi arasındaki ince çizgiye dikkat edin.
• Savaş dili yerine barış dili kullanın. Ülkemizde yaşayan farklı etnik kökenlerdeki insanlara karşı kışkırtıcı bir dil kullanmaktan kaçının.
• Sosyal medyadan organize edilen eylemlere katılırken dikkatli olun. Eylemlere katıldığınızda çevreye ve başkalarının malına zarar vermeyin.
• Sosyal medya üzerinden terörizm propagandası yapmayın, darbe girişimi yapanları övmeyin.
• Yakıp, yıkmak gibi şiddet içeren eylemleri övmekten kaçının ve takipçilerinizi bu eylemlere teşvik etmeyin.
Protesto edeyim derken suç işlemeyin
Sosyal medya söyleyecek sözü olan herkesin paylaşım yapabildiği, duygularını ifade edebildiği bir platform. Ancak sosyal medya ortamındaki paylaşımlarınız nedeniyle gözaltına alınabilir, yargılanabilirsiniz. Bilişim Hukuku Uzmanı Av. Fehmi Ünsal Özmestik, bir vatandaş olarak paylaştığımız bir yazının, bir görüşün genel anlamda İfade özgürlüğü çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini, ancak bunun da bir sınırı olduğunu özellikle OHAL kapsamında bunun sınırlandırılabileceğini ve paylaşılan içeriklerden genel hükümler gereğince sorumluluk taşıdığımızı ifade ederek, sosyal medyada ki özgürlüklerin nerede başlıyor ve nerede bitiyor oldukları da dikkat çekti. Özmestik, yaptığı açıklama sosyal medya kullanıcılarına önemli uyarılarda bulundu.
OHAL kapsamında yayınlanan ilk Kanun Hükmünde Kararname kapsamında, sosyal medya ortamında işlenen suçlara ilişkin doğrudan bir düzenleme yapılmamıştır. Ancak sosyal medya üzerinden özellikle terör örgütü propagandasının yapılması, gerçek dışı haberler paylaşarak halkı kin ve düşmanlığa sevk edebilecek söylemlerde bulunulması, yine darbe teşebbüsünü övmek, gerçek dışı görseller paylaşmak suretiyle kamu düzeni açısından tehlikeli ortam oluşması hallerinde, bu içerikleri paylaşanlar hakkında soruşturma yapılabilecektir. Her ne kadar bu tür paylaşımları gerçekleştirilen kişiler, izlerini kaybettirebilmek adına hesaplarını kapatsalar bile çeşitli teknik yöntemler ile söz konusu içeriklere ulaşılabilme imkanı mevcuttur. Yine suç unsuru bir içeriğin bir başka kişi tarafından retweet(tekrar paylaşım) edilmesi hallerinde, suçun niteliğine göre retweet edenin sorumluluğu söz konusu olabilecektir. Bu sebeple; Sosyal medya ortamında gerçekleştirilen tüm paylaşımların belirli bir süzgeçten geçirerek, paylaşılması tavsiye edilmektedir.
Devlet kurumları siber saldırıya uğrayabilir!
Siber Güvenlik Uzmanı Halil Öztürkci de yaşanan süreçle ilgili olarak şunları ekledi: “Sosyal medya üzerinden yapılabilecek algı operasyonlarında özellikle devlet kurumlarına yapılacak siber saldırılar sonucunda elde edilmiş bilgilerin kullanılabilir ve bu konuda hem kamu kurum ve kuruluşlarının hem de özel sektördeki firmaların siber güvenliklerine daha fazla önem göstermesi gerekiyor. Yaşanan başarısız darbe girişiminden sonra ciddi şekilde siber saldırılara uğrayacağımıza dair alınan ihbarlar var ve bu ihbarları ciddiye alıp sistemlerimiz üzerinde gerekli sıkılaştırmaları yapmamız ve bu sistemlere karşı yapılması muhtemel bir siber saldırıya daha çabuk tespit etmeye yönelik ek kontrolleri hayata geçirmemiz gerekiyor. Bu bağlamda kısaca aşağıdaki konu başlıklarına dikkat etmemiz lazım.
1. Sistemleriniz tarafından üretilen logları düzenli olarak kontrol edin.
2. Sistemlerinizdeki yetkili kullanıcı hesaplarının kullanımını takip edin ve şüpheli aktiviteleri daha derinlemesine inceleyin.
3. İç ağınızdan internete doğru olan ağ trafiğinizi daha detaylı inceleyin. Unutmayın başarıya ulaşmış bir siber saldırıyı tespit etmek için sizden çıkan ağ trafiğine yoğunlaşmanız daha hızlı sonuç verecektir.
4. Sistemlerinizde düzenli aralıklarla sızma testleri yaptırın.
5. Olası en ufak şüpheli bir aktiviteyi dahi ihmal etmeden inceleyin ve siber saldırıya ait tespit ettiğiniz izleri olabildiğince hızlı ve en az zarar verecek şekilde toplayın.