Koyun Girdi, Göç Başladı!
KREDİYLE KOYUN ALDILAR, BORÇ ÖDEMEK İÇİN GURBETE GİTTİLER
Kars’ın Arpaçay İlçesi’ne bağlı Mescitli Köyü’nde kooperatif aracılığıyla borçlandırılacak alınan koyunlar köyde göç başlattı. Sebebi ise; koyunların çiftinin 4 yıl önce .in 400 TL olması alınır alınmaz da fiyatların yarıdan fazla aşağı düşmesi. Hal böyle olunca da borcunu ödeyemeyen köylü para kazanmak için gurbet yollarına düştü. Köylü ise ya borçlarının ileri tarihlere ertelenmesi istiyor ya da af bekliyor.
İlçeye 12 kilometre mesafedeki 30 hane, 250 nüfuslu Mescitli Köyü’nde 300 adet büyükbaş, 400 adet küçükbaş, 150 adet de anaç kaz bulunuyor. 2 bin 500 dönüm ekibi arazisi bulunan köyde 2005 yılında Mescitli Akçakale kırsal kalkınma Kooperatifi kuruldu. Başkanlığını Ersoy Alişan’ın yaptığı kooperatif aracılığıyla 2011 yılında 50 üye, 2 yıl ödemesiz, 5 yıl geri ödemeli tanesi 700 TL’ye birer adet koyun 2’şer tanede koç aldı. 2011 yılında koyun piyasası da bu fiyatlarda iken samanın tonu da 1000 TL’ye satılıyordu. Piyasanın böyle gideceğini umut eden Mescitli ve komşu köy olan Akçakale’den 50 üye borçlanma usulüyle koyunları alıp ahırlarına yerleştirdiler. O dönemler köyde cıvıl cıvıl, renkli ve hareketli günler yaşandı. Ama bu sevinç ve umut fazla uzun sürmedi. Aradan bir yıl geçtikten sonra 2012 yılında koyun piyasası düşmeye saman ve yem fiyatları da ucuzlamaya başladı. Yıllar birbirini kovaladıktan sonra fiyatlar daha düşünce köyle borcunu ödeyemez duruma geldi. Bugün ise koyunun tanesi 300-400 TL, samanın tonu ise 400 TL’ye kadar düştü. Aradaki farkı tamamen zarar ettiği için zor duruma düşen köylüler borcun ödenmeye başlanacağı 2017 yılı yaklaşınca telaşa girdi. Koyunların bazıları hastalıktan ölüp bazı ahırlara da kurt girmesi sonucu telef oldu bazıları da ihtiyaçların giderilmesi için satıldı. Şimdi ise elinde tek bir koyunu bile kalmayan köylüler çare olarak gurbeti seçti. Borçlu üyelerden bir çoğu köyden göç ederek büyük kentlerde iş bulup çalışmaya başladı. Aileler çoluk çocuklarıyla değişik işlerde çalışıp para biriktirirken bu paralarla borçlarını nasıl ödeyeceklerinin de hesabını yapıyor.
HACER ANNENİN FERYADI
Mescitli köyünde kredili koyun alanlardan en çok olumsuz etkilenen ise Hacer Aydın (52) isimli kadın oldu. 6 çocuk annesi Hacer Aydın da oğlu ile birlikte koyun işine girdi. Oğlu ile birlikte toplam 100 koyun ve 4 adet koç alan Hacer Anne, 100 bin TL borçlandı. Bunun yanında da saman, ot ve yem ihtiyaçları için de yaklaşık 40 bin TL borçlandı. Toplamda yaklaşık 170 bin TL borçları bulunan Aydın ailesi de çareyi gurbete çıkmakta buldu. Nişanlı oğlunu bile bu borçlardan dolayı evlendiremediğini belirten Hacer Anne, nişanlı oğlunun da gurbete gittiğini köyde olan evli oğlu ile birlikte yaşadığını söyledi. Hacer Anne, “1 yıl önce ahıra kurt girdi ve koyunların 60’yı telef oldu. Bir çoğu da yaralıydı ve onları da kasaba yok fiyata satmak zorunda kaldım. Hem koyunun ucuzlaması hem de koyunlarının telef olmasıyla ne yapacağımı şaşırıp kaldım. Şimdi tamamen çaresizim. Şimdi bu borçları nasıl öderiz bilmiyorum.” diye feryat etti.
Muhtar Halis Asko da kooperatif üyelerinin o dönemler koyunların tanesini 700 TL’ye aldıklarını ve koyun ucuzlayınca da 300 TL’ye sattıklarından mağdur olduklarını söyledi. kha