Kaleiçi Mahallesi'nde sur dibindeki İlbeyioğlu Hamamı'nın yanında bulunan dış kale surları ve burç, son yıllarda gerekli restorasyonlar yapılmadığından yıkılıyor. Kaleiçi Mahallesi sakinleri, tarihe tanıklık eden kale ve son burçların ilgisizlikten ve bakımsızlıktan yıkılmaya mahkum edilmesine anlam veremediklerini ifade ediyor.
SURLARIN KARS TARİHİNDEKİ YERİ
Moğol akınlarında tamamen yıkılan ve tahrip olan Kars Kalesi, Sultan 3. Murat'ın emri ile Serdar Mustafa Lala Paşa ve mahiyetindeki 100 bin kişilik ordu ve işçi ile yeniden imar ediliyor. 1579 yılında Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılan iç kale ve dış kale surları üzerindeki 7 burç ve çeşitli yerlerde yaptırılan gözetleme kuleleri ile Kars Çayı üzerindeki 2 taş köprü de bu büyük onarım sırasında yaptırılıyor.
Günümüze kadar gelen kale, Osmanlılar döneminde eski yapısından kalan yıkıntılar üzerine onarımlar geçiriyor. Kalenin, burç ve surlarında kullanılan eski taş bloklar yapının bir Osmanlı eseri haline dönüşmesini sağlıyor. Kale, günümüzde halen ayakta.
Yine 1829 yılında Kars'a gelen Rus edebiyatının ünlü şair ve yazarı Aleksandr Sergeyeviç Puşkin, Kars Kalesi için, "Erişilmez savunma mevzilerine ve yalçın kayalıklar üzerinde kurulmuş olan Kars Kalesi'ne baktıkça, Kars'ı nasıl ele geçirebildiğimize şaşırıp kalıyorum." demiştir.