Volkan KARABAĞ
Lazoğlu açıklamasında, organ bağışının kişi hayatta iken, serbest iradesi ile tıbben yaşamı sona erdikten sonra doku ve organlarının başka hastaların tedavisi için kullanılmasına izin vermesi olduğunu hatırlattı.
Tedavileri sadece organ ve doku nakli ile mümkün olan hastaların sayılarının giderek artmakta olduğuna dikkat çeken Kars İl Sağlık Müdürü Uzm. Dr. Zakir Lazoğlu; “Bu hastaların bir kısmı uygun organ ve doku bulunamadığı için yaşamlarını kaybetmekte, bir kısmı ise tedavi olmak amacı ile yurt dışına giderek organ ve doku nakli olmaya çalışmaktadır. Yurt dışı tedavileri, ülkemize trilyonlarca liralık maliyet getirmektedir. Yurt dışına tedaviye giden bazı hastalar ise uygun olmayan koşullarda yapılan nakiller nedeniyle hayatlarını kaybetmektedirler.”dedi.
Pandemi süresince Doku ve Organ naklindeki bağışların sayısının daha da önem kazandığının da altını çizen Müdür Lazoğlu açıklamasında; “Ayrıca Dünya’nın ve Ülkemizin de içinde bulunduğu Covid-19 Pandemisi sürecinde toplumsal aktiviteler ve süreçlerle ilgili zorunlu olarak birçok kısıtlamalar getirilmiştir. Bu sebeple Pandemi süresince Doku ve Organ naklinde ki bağışların sayısı daha da önem kazanmıştır. DSÖ ve Sağlık Bakanlığımız tarafından alınan Covid-19 Tedbirlerinde Organ, Doku ve Kemik iliği Nakillerinde getirilen birçok kısıtlama 8 Haziran 2020 tarihinden itibaren kaldırılmıştır.
Organ ve doku nakli ile ilgili hizmetler 2238 sayılı kanun ile yürürlüktedir. Bu kanunla organ ve doku nakli ile ilgili usul ve esaslar belinlenmiştir. 18 yaşından büyük ve mümeyyiz olan bir kişiden organ ve doku alınabilmesi için vericinin en az iki tanık önünde bilinci açık ve tesirden uzak olarak önceden verilmiş yazılı, imzalı veya sözlü olarak beyan edip imzaladığı tutanağın bir hekim tarafından imzalanması gereklidir. Organ bağışında bulunan kişilerin organ bağış kartını daima yanında taşıması organ bağışı işleminin karışıklık ve gecikme olmaksızın yerine getirilmesini sağlayacaktır. Organ bağışı yapanların bu durumdan ailelerini de haberdar etmeleri daha sonra çıkacak problemleri önlemek açısından yararlı olacaktır.
Covid-19 Tedbirlerinde Organ, Doku ve Kemik iliği Nakillerinde alınacak tedbirler haricinde, organ alacak hastalar öncelikle kan grubu ve doku grubu uyumuna, yaş, boy, kilo gibi kriterlere ayrıca tıbbi aciliyet durumuna göre belirlenir. Cins, ırk, din, zengin-fakir ayırımı yapılmaz. Tedavisi sadece organ ve doku nakli ile mümkün olan hastalıklar, tüm dünyanın olduğu gibi, ülkemizin de en önemli sağlık sorunlarının başında yer alıyor. Türkiye’de, organ ve doku nakli bekleyen hastaların sayısı her geçen gün artmaktadır. Özellikle kalp ve karaciğer nakli bekleyen hastalar, uygun organ bulunamaması nedeniyle hayatlarını kısa süre içinde kaybetmektedir. Türkiye’de yaklaşık 8 Milyon kronik böbrek yetmezliği hastasından 70 binden fazlası kronik böbrek yetmezliği nedeniyle diyaliz tedavisi alarak ‘böbrek nakli olabilmek umuduyla’ yaşamını sürdürmeye çalışıyor. Ancak, TDİS’den alınan verilere göre 2019 yılında sadece 3140’ı Böbrek, 70 Kalp, 26 Akciğer, 1467 Karaciğer, 2 Pankreas, 4 İnce Bağırsak, 3009 Kornea, 3001 Kemik İliği nakli gerçekleştirilmiştir.
Türkiye’de yeterli sayıda ‘Organ Nakli Merkezi’ ve deneyimli bilim adamı olmasına rağmen, nakil sayıları henüz istenilen düzeye ulaşamamıştır. Yapılan araştırmalara göre toplumumuz organ bağışı konusunda, yeterince duyarlı değildir. İlimizde organ bağışı ile ilgili işlemlerin yürütülmesi ve organ bağışı ile ilgili olarak vatandaşlarımızı bilgilendirmek üzere Sağlık Müdürlüğümüzde ve Hastanelerimizde Organ Bağış Büroları hizmet vermektedir; Halkımız, İl Sağlık Müdürlüğü’nde, Hastanelerde, TSM,ASM, Emniyet Müdürlüklerinde Organ nakli yapan merkezlerde, Organ nakli ile ilgilenen vakıf ve derneklerde organlarını bağışlayabilir.” şeklinde ifadeler kullandı.