Kars Belediye Başkanı Ayhan Bilgen ve Başkan Yardımcısı Şevin Alaca’nın geçtiğimiz günlerde bilim insanlarının da katıldığı Kovid-19 tehlikesine karşı sahada yürütülen tedbir ve önleme çalışmaları kapsamında Belediye olarak gerçekleştirecek faaliyetlerde öngörü sağlaması amacıyla Kars’ta alınacak virüs tedbirleri ile alakalı video konferans toplantısında ki görüş ve öneriler rapor haline getirildi.
Kars’ta mevcut durum değerlendirmesi yapılarak yürütülen faaliyetler, planlamalar tartışılarak aşağıdaki öneriler sunuldu:
1-Salgın olağandışı bir durumdur ve tüm kurumlar hazırlık planları çerçevesinde birimlerinin olağan dışı durumlara hazırlık yapmalarını sağlamalı, planlamalarını belirlemeli ve kontrol etmelidir. Tüm birimlerin olağandışı durumla mücadele planlarını yapmaları sağlanmalıdır.
2-Önlemler kadar denetimler de salgınla mücadelede önemlidir. Toplum tarafından hızlı ulaşılabilir ve etkin denetim mekanizmaları çok değerlidir.
3-Kapalı alan, açık hava dezenfeksiyonun virüsle mücadelede yararı çok çok kısıtlıdır ya da yoktur. Aynı zamanda kimyasal kirlenme nedenidir. Bu çalışmalar yerine sık kullanılan işletme veya kamu kurumlarının girişine ve yoğunluk taşıyan noktalara dezenfektanların konulması, temiz su ve sabun temini konusunda çalışmalar daha yerinde olacaktır.
4-Eldiven ve maske kullanımı ancak el hijyeniyle desteklendiği takdirde geçerli bir koruma oluşturacaktır. Bu konuyla ilgili bilgilendirme çalışmaları yapılmalıdır.
5-Kars Belediyesinin mevcutta yürüttüğü işlerin doğrudan kamu hizmeti niteliğinde olması sebebiyle kesintiye uğratılmaması; özellikle su ve temizlik hizmetlerinin devamlılığı vurgulanmıştır. Bilhassa, su konusundaki çalışmaların salgınla mücadelede anlamlı olduğu belirtilmiş; salgın süresince kişisel kullanım için suyun fiyatlandırılmaması salgınla mücadelede önemlidir.
6-Salgınla mücadelede iç eğitim ve iç denetim mekanizmaları çalışan sağlığı ve toplum sağlığı açısından önemlidir.
7-İnşaat, yol gibi çalışmaların hazırlıklarının devam etmesi, sürekli değerlendirmeye tabi tutulması, salgın sürecine göre gerektiğinde toplum sağlığı açısından ertelenmesinden çekinilmemesiuygun olacaktır.
8-Salgından etkilenen grupların özgün konumları tekrar vurgulanarak özellikle sokakta yaşayan evsizlerin, mültecilerin durumunun büyük risk taşıdığı belirtilmiştir. Gıda ve suya erişimde sorun yaşayan tüm vatandaşlar için özel bir çalışma yapılması gereklidir.
9-Doğrudan virüsten etkilenmeseler de sokak hayvanlarının salgın sürecinden en fazla etkilenenlerden olduğu vurgusu yapılmıştır. Özellikle yiyecek sıkıntısıyla karşılaşan hayvanlar içinde çalışma yürütülmelidir.
10-Sadece doğrudan virüs salgınına değil, salgının yarattığı kaygı (anksiyete) gibi sorunlara vurgu yapmak ve çözümü için çalışma yürütülmesi gereklidir.
11-Evde kalma sürelerine bağlı olarak aile içi şiddette bir artış olduğu gözlendiği ve bu noktada Kars’ta da Kars Belediyesi Kadın Biriminin ulaşılabilir bir mekanizma geliştirmesi gereklidir.
12-Rutin çöp ve sokak temizliklerinin artırılmasının salgınla mücadelede en verimli çözümlerden olacaktır. Ayrıca mevcut durumda artan maske ve eldiven kullanımıyla tıbbi merkezlerden çıkan tıbbi atıkların bertarafında daha dikkatli olunması yapılabiliyorsa ayrı çöp kutularında toplanması yararlı olacaktır.
13-Kars’ta hastalıkla mücadele ve sağlık kurumlarının daha yararlı nasıl kullanılacağına dair tüm iletişim alanları daha etkin kullanılmalıdır.
14-Klima kullanımları da yüksek risk taşımaktadır ve bunların denetimlerinin daha sık ve dikkatli yapılması gerekmektedir.
15-Sağlık çalışanları, kasiyerler, çağrı merkezi çalışanları gibi yüksek risk grubundakimeslekler ile ilgili Kars için bir kırılganlık araştırılması yapılması yararlı olacaktır. Bu araştırmaya paralel dezavantajlı grupların da aynı biçimde risk ve kırılganlıklarının tespitinin yapılması ve buna göre uygun politikaların geliştirilmesi önerilmiştir.
16-Kars için özellikle toplu taşıma araçlarında iki günde bir dezenfeksiyon uygulanmasının hemen hiçbir anlamı olmadığı bunun yerine her sefer sonrası sabunlu suyla temas olan (elle tutulan) yerlerin temizlenmesinin daha verimli sonuçlar doğuracaktır. Dezenfektanla yapılan temizliğin ardından kullanılan kimyasal türü ve miktarına göre ortamın havalandırılma zorunluluğu da unutulmamalıdır. Toplu taşıma araçları aralıksız sefer yapmamalı, her seferden sonra içi sabunlu suyla silinmeli ve havalandırılmalıdır. Ticari kaygılarla sefer sayılarının azaltılmasına, fazla yolcu taşınmasına, sürekli aynı aracın sefer yapmasına izin verilmemelidir.
17-Şehir için ulaşım elzemse yakın yerlerde bireysel mesafeler korunarak yürüme ve bisiklet gibi ulaşım yöntemleri özendirilmeli.
18-Salgının uzaması ve yoğunlaşması ihtimaline karşın hastane kapasitelerinin yetmemesi durumu da göz önüne alınmalıolası sahra hastaneleri içinolası binalar için planlamalar hazır olmalıdır.
19-İlçeler ve şehir dışından gelen sağlık çalışanlarının özellikle konaklama ve ulaşım konusunda yaşadıkları sıkıntıların giderilmesi için konaklama ve ulaşım hızla çözülmelidir.
20-Salgın sürecinde çalışması zorunlu olmayanlar ücretli izne çıkarılmalıdır. Çalışmak zorunda olan bireylerin çalışma koşulları sürekli denetim altında olmalıdır.
21-Esnek çalışma süreleri netliğe kavuşmalı, birer hafta dönüşümlü çalışmalar planlanmalıdır. Ancak idari izinli olan çalışanların bu süreyi evde geçirmesi önemlidir ve kontrol mekanizmaları oluşturulmalıdır.
22-Covid-19 nedeniyle hayatını kaybeden kişilerin cenaze ve defin işlerini yapan, morgda çalışan tüm görevlilerin de sağlık çalışanları gibi Kişisel Koruyucu Ekipmanlara sahip olması bireysel ve toplumsal sağlık için vazgeçilmezdir.
23-Karantina altına alınan ancak evde bunu uygulayabilecek durumu olmayan yurttaşlar içinde konaklama hizmetleri verilmelidir.
24-İl Hıfzıssıhha Kurulları daha aktif çalıştırılmalıdır.Pandemi Kurullarının bileşenleri yerel yönetim temsilcileri daha aktif rol almalıdır. Böylesi yapılar toplum denetimine ve sorularına açık, bilgileri şeffaf paylaşan yapıda olmalıdır.
25-Belediyede İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu kurulmalıdır. ilgilikurulda hizmet veren personelden 3-4 kişilik özel bir ekibin kurulması ve Covid-19 şüpheli belediye personelinin muayene, teşhis, karantina gibi tüm süreçleri takip etmeleri böylece belediye içerisinde bir izleme çalışmasının yürütülmesi önemlidir.
26-Salgının daha da uzun vadeye yayılabileceği öngörüsünden hareketle Kars’taki hayvancılık ve tarım faaliyetlerinin de zarar göreceği unutulmamalıdır. Üreticilerin ve dolayısıyla tüketicinin zarar görmemesi içinözellikle tüketim kooperatifleri aracılığıyla yerel ve kentler arası bir dayanışma ağı oluşturulabilir.
27-Salgının toplumda genel olarak bir edilgenleşmeye yol açtığı vurgusu görülebilmektedir. Bu durumu tersine çevirmek için toplumsal dayanışma ağlarının güçlendirilmesi gerekliliği salgınla mücadelede de yararlıdır. Kars Belediyesinin bu nokta da yerel yönetim olarak etkin rol oynamasının önemlidir.
28-Toplumun salgınla mücadelede etkin katılımı için sokak temsilcileri belirlenebilir ve salgınla mücadelede karar alma süreçlerine dahil edilebilir.
29-Kars Belediyesi ve Kars Belediyesi Sağlık Birimi toplum sağlığı merkezi, aile sağlığı merkezleri ve hastanelerde çalışanlarla birlikte koordineli olmalı ve salgınla mücadeleye nasıl destek verebileceklerine dair sağlık çalışanlarıyla bir araya gelebileceği (videokonferans vs.) görüş ve eleştirilerini alabileceği mekanizmalar oluşturmalıdır. Sadece sağlık hizmetlerine destek vermek amacı değil aynı zamanda sağlık çalışanlarının yaşadıkları sorunların da kentli olarak çözülmesi de önemli bir başlıktır.
30-Evde Bakım Birimlerinin iç eğitiminin yapılması, güçlendirilmesi, aktive edilmesi önemlidir. Sağlık müdürlüğüyle koordineli olarak takip edilmesi gereken hastaların evde bakım hizmetlerinin yapılması hastaneler üzerindeki yükü de azaltacaktır.
31-Kars Kent Konseyi tarafından hazırlanan salgına karşı dayanışmayla ilgili 16 Maddelik öneri yerel gereklilikler için dikkate alınmalıdır.
32-Marketler gibi kamusal alanlarda maske takma zorunluluğunun getirildiği halde Kars’ta maske bulunması zorluğu aşılmalıdır. Kars Belediyesinin konuyla ilgili olarak çalışma yürütmesi ve zorunluluk ve imkân krizini aşması önemlidir. Özellikle maske fiyatlarıyla ilgili olarak şikâyet mekanizmalarının görünür ve erişilebilir kılınması önerilmiştir.
Kars Belediyesinin Kovid-19 ile mücadele toplantısındaki öneriler
Kars Belediyesinden temsilciler, Kars Kent Konseyi ve uzman bilim insanlarıyla video konferans yöntemiyle koronavirüsü (Kovid-19) ile mücadelede alınması gereken tedbir ve önlemler toplantısında ki öneriler rapor halinde Kars Belediyesine gönderildi.