Tacettin DURMUŞ
Temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılık olan Kars’ta imalatı sırasında oluşan ve halk arasında ‘Şırat’ olarak bilinen peynir altı suyu, süt işletmecileri tarafından Kars Çayına özel olarak yapılmış borularla akıtılıyor.
Geçtiğimiz günlerde patlayan borulardan çevreye sızan peynir altı suyu tarla ve çayırları da zehirlerken, ortaya çıkan pis koku Kars -Erzurum karayolunu araçlarıyla geçenleri bile etkiliyor.
Bölgede bulunan tarım arazilerinin altından geçerek Kars Çayına ulaşan peynir altı suyu, mandıraların kurulduğu ilk günden bu zamana kadar özellikle yaz aylarında Kars Çayını kirletiyor. Kars Çayına akıtılan peynir altı suyunun felaket yolculuğu, şehir merkezini yaklaşık 25 kilometre geçtikten sonra Kars Baraj Gölüne oradan da Arpaçay ve Aras Nehrine kadar aynı zehirlemeye devam ediyor.
Kısa adı (KARÇEV) olan Kars Çevre ve Kent Hukuku Derneği’nin başkanı Av. İnan Akgün, geçtiğimiz hafta ülke genelinde olduğu gibi Kars’ta da Dünya Çevre Günü dolayısıyla bir dizi ‘Temiz çevre’ konulu etkinlikler yapıldığını hatırlatarak, Kars’ta peynir altı sularının vahşi bir şekilde Kars Çayına akıtıldığını hatırlattı.
Kars’ta yıllardır peynir altı sularının ekonomiye kazandırılması gerekirken Kars Çayına akıtıldığını söyleyen İnan Akgün Alp, Kars’ta söz konusu çevre kirliğinin önlenmesi çağrısı yaptı.
Alp açıklamasında, "Kars Organize Sanayi Bölgesi’nde Kurulu bulunan onlarca süt işleme tesisinin, iki kilometre öteden borularla Kars Çayı'na peynir altı sularını döktüğü noktadayız. Peynir altı suları buradan Kars Çayı'na, 14 kilometre devamında da Çamçavuş Barajı'na dökülmektedir. Çevre haftasını kutluyoruz. Sayın Valimiz, Çevre İl Müdürümüz; Çevre Haftası'nda ilkokul sergi salonlarında çevre fotoğraflarını boy boy yayınladı.
Kars'ın şu andaki yaşadığı çevresel felaketlerin birine tanıklık ediyorsunuz. Biz Çevre ve Kent Hukuku Derneği olarak tüm Kars kamuoyunun ve Türkiye kamuoyunun dikkatini bir noktaya çekmek istiyoruz.
Şu anda Kars'ın bütün kanalizasyonu, kentsel ve endüstriyel atıkları Kars Çayı'na dökülmekte, hiçbir arıtmaya maruz kalmadan doğrudan Çamçavuş Barajı'na deşarj edilmektedir. Şehrin tüm kanalizasyonu, şehri 14 kilometre boyunca kat eden Kars Çayı'ndan suların azaldığı noktalarda son derece tahammül edilmez bir koku yayarak baraja dökülmektedir.
Baraj suları ile sulanan tarlalarda yetişen buğdaydan elde edilen ekmeği tüketiyoruz. Aslında önemli bir endüstriyel hammadde olan peynir altı suları; sporcu proteinlerinden hayvan yemlerine, gıdadan kimyaya kadar birçok sektörde değerlendirilmesi gerekirken Kars Çayı'na akıtılmaktadır. Büyük bir ekolojik yıkıma da sebebiyet vererek doğrudan tarımsal sulamada baraja deşarj edilmektedir.
Kars halkı adına acilen atık su arıtma tesisinin kurulmasını talep ediyoruz. Buradan Çevre ve Şehircilik Bakanı'na da çağrı yapıyoruz. Sayın Bakanım, bakıyorsunuz ama görmüyorsunuz. Çevre haftasında tüm yetkililer, vali, Çevre ve Şehircilik il Müdürü, Tarım ve Orman İl Müdürü ilkokul koridorlarında çevre fotoğrafları yayınladılar ve fidelere birer bardak su döktüler. Gerçek çevre fotoğrafı buradadır.
Yerel basınımız defalarca konuyu gündem getirmesine rağmen görmezden gelindi. Bu konuda gerekli işlemler yapılmadı. Biz Çevre ve Kent Hukuku Derneği olarak 3 gün içerisinde bu konuda eğer bir girişimde bulunulmazsa başta Kars Valisi ve Çevre İl Müdürü olmak üzere, Tarım İl Müdürü tüm yetkililer hakkında suç duyurusunda bulunacağız ve bu konunun takipçisi olacağız. Bütün bu tabloyu bakıp da görmeyenler görevinin gereğini yapmayanlar hakkında gerekli hukuki ve cezai soruşturmanın başlaması için girişimler başlatacağız." Dedi.