Kağızman Tıstıs’ı diye tanınan bu böcek türünün rengi koyu kahverengi ve beyaz karışımı olup alaca bir renk türü sergilemektedir. Boyları yaklaşık dört santim olan Tıstıs’ın başında iki tane anteni bulunmaktadır. Ayakları yapışkan ve tutungan tüylere ve tırnaklara sahiptir. Ayaklarının önde bulunanları kısa arkada bulunanları ise uzunca olup dört tanedir.Başları ile gövde kısımları arasında boyun şeridi vardır. Bu şerit beyaz ve kalıncadır. Sert kanatlıdırlar.
İğnesiz ve zararsız olan bu böcek gündüzleri ağaç dallarına, yaprak altlarına tutunarak karanlık çökene yakın çıkar ve ışığın olduğu yerlerde uçmaya başlar. Evlerin balkonlarına, kapıların kenarlarına ve duvarlara konar. İnsanlar elleri ile tuttuğunda “Tıs Tıs” diye bir ses çıkarırlar. Çıkardıkları bu sesten dolayı bu böcek Tıstıs adı ile tanınmıştır.
Kağızman çocukları Tıstıs’ın güzel sesiyle, sevimliliği ile neşe bularak büyürler. Tıstıs’a hiçbir insan zarar vermek istemez. Kapıya, duvara, ışığa çarparak yere düşen Tıstıslar tutularak dışarıda ağaç dallarına bırakılır.
Kağızman Tıstıs Böceği’de diğer böcekler gibi eklem bacaklılar arasındadır. Böcek eklem bacaklılar (Arthropoda) şubesinin böcekler (Insecta) sınıfından canlılara verilen ad
Günümüzde tanımlanmış hayvanların %90 'ı bu sınıfa girer. Böcekler, dünyada en çok çeşitliliğe (tür sayısına) sahip olan hayvanlar olarak da bilinmektedirler. Yaklaşık 1.000.000 kadar yaşayan türü vardır, her yıl birkaç bin tür buna eklenmektedir. Toplam tür sayısının 2.000.000 olduğu kabul edilmektedir.
Türce en zengin böcek familyası Cepkenli böcekgiller (Staphylinidae) familyasıdır. 2010 verilerine göre 56.768 türle canlılar (bitki ve hayvanlar) arasında en çok tür barındıran familyadır. İkinci en büyük familyası Hortumlu böcekgiller (Curculionidae) familyasıdır.
Tıstıs Böceği üzerine her hangi bir bilimsel çalışma yapılıp yapılmadığı bilinmemektedir. Kağızman ilçe halkının çoğu Tıstıs Böceği hakkında daha detaylı bilginin olup olmadığını, nasıl ürediğini, ne kadar yaşadığını, kışın nasıl barındığını merak etmektedir.
Haber: Sait KÜÇÜK