Kağızman kayısısı görücüye çıktı
Kars Kağızman’da yetişen meyvelerden Kayısının (Abrıgoz) toplanmasına başlandı.
Türkiye’nin kayısı yetiştirdiği illerde dolu ve don alayı nedeniyle sadece Kağızman’da bu yıl kaysı bereketi yaşandı.
Kağızman kayısı üreticisi Engin Toper, “Kağızman kayısısı Türkiye’de yetişen kaysıların en güzeli ve en lezzetlisidir. Kağızman’ın bazı mahallelerinde dolu nedeniyle kaysı olmadı bazı mahallelerinde gördüğünüz gibi kaysı olgunlaştı. Şimdi topluyoruz, ihracat edilmek üzere soğuk havalı tırlara yükleyeceğiz” dedi.
Kağızman Kayısısı ilçeye muhacirler tarafından getirilmiştir. Aşılı Erik olarak yetiştirilen Arbıgoz fidanları ve aşısı çevre köylere ve Iğdır’a kadar yayılmıştır. Kağızman’da Has Erik diye de bilinen Abrıgoz-Kayısı ilk olarak Çin’de Han sülalesinin ilk dönemlerinde yetiştirildiğini Çinli tutsakların bunları Hindistan’a soktuğunu, kayısının oradan da İran’a yayılarak İsa’dan sonra birinci yüzyılda Roma İmparatorluğuna ulaştığını; kayısı erken olgunlaşan bir meyve olduğu için, “APRİCOT” (kayısı, zerdali) kelimesinin “PRECOCİOUS” (ERKEN GELİŞMİŞ)KELİMESİ İLE AYNI Latince kökten geldiğini; “Apricot” kelimesinin başında ki “A” harfinin yanlışlıkla bir etimoloji hatası olarak eklendiği bilinmektedir.
Kağızman’da Abrıgoz’un haricinde Ağcanebat, Ham Erik, Has Erik, Şekerpare, Beyaz Erik gibi kayısılarda bulunmaktadır. Abrıgoz ise yaz ve güz Abrıgozu olarak iki çeşit üretilir.Kayısı Kağızman’da geçim kaynaklarından birini oluşturmuştur. Başta İstanbul, Ankara, Bursa, Trabzon olmak üzere çeşitli illere pazarlanmaktadır.Kayısı kurusundan Aşça/Açma yapılmaktadır. Bu Açma’ya KAK’da denilmektedir. Kurutularak satışı yapılmaktadır.Kayısı Şenlikleri 1968’den bu yana aralıklarla yapılmaktadır.Kayısı üreticileri “Şekerpare ve Abrigoz cinsi kayısı üretimi yapılan ilçemizde yaklaşık 20 bin tonun üzerinde ihracat hedefliyoruz. Buda ilçe ekonomimize 25 30 milyon dolarlık bir gelir sağlanması anlamına geliyor” dediler.
Kağızman Toptancı Hali’ndeki komisyoncular ise bu yıl satışların iyi geçeceğini ve üreticinin yüzünün güleceğini belirttiler. Kayısı hasadının artmasıyla fiyatların normale döneceğini dile getiren komisyoncular kayısının fiyatının da değişerek normale döneceğini açıkladılar.
Havalarında güzel geçmesi nedeniyle hasada bir hafta erken başlayan üreticiler ise, fiyatların bekledikleri gibi olduğunu kaydederek, emeklerinin karşılığını alacağını vurguladılar. kha