Kağızman’ın kaya ve toz tuzunun astım ve bronşit hastalarına, kalp damar yoluna, tansiyon hastalarına iyi geldiğini belirten Uysun, Kağızman tuzunun tansiyon yapmadığını, sağlık açısından zararsız olduğunu, yağ ile peynirde kullanılan en iyi tuzun Kağızman tuzu olduğunu ifade etti.
Uysun, “Diğer illerden getirilen tuzlardan vatandaş şikayetçi. Yağ ve peynirde iyi olmadığını görüyorlar. Yıllardır biz bu tuzu satıyoruz. Kağızman kaya tuzu, Iğdır’ın Tuzluca ilçesi arasında bir damar olarak oluşmakta. Bu tuz işletmesi özelleştikten sonra tuz satışı durdu. Kağızman ilçesinden çıkarılan tuzun satışı sadece karayollarına yapılmakta. Kağızman kaya tuzunun piyasaya sürülmesi hem ilçe tanıtımı hem de il tanıtımı için çok iyi olur. Ama yapmıyorlar. Yani buna yeni bir sistem koymaları lazım. Aynı Konya Cihanbeyli gibi beyaz ve güzel sofra tuzu çıkartmaları lazım. O da burada yok. Tanıtımı olsa en iyi tuz Kağızman kaya tuzudur. Şuanda vatandaş son bir yıldır Kağızman kaya tuzunu daha çok tercih ediyor. Önceki yıllarda satışı çok azdı ama şimdi iki-üç katına çıktı. Eskiden Kağızman tuzunu bilenler alırdı şimdi öğrenen her vatandaşımız bir yıldır geliyor Kağızman tuzu alıyor. Satışlarımızda sezonun kilosu 30 kuruş öğütülmüşü 80 kuruş ila 1 lira arasında satılmakta. Beyaz peynir ve yemeklik olarak satılmakta. Kars’ta yaptığımız satış ve tuzun kalitesi nedeniyle Kağızman tuzunu almak isteyen herkes rahatlıkla bizlere ulaşabiliyor.” dedi.
KAĞIZMAN KAYA TUZU
Rus Hükümeti’nin 40 yıllık karagünler’de çalıştırdığı Kağızman Tuzla Tüneli’nden çıkan lezzetli kaya tuzu Cumhuriyet sonrası da işletilerek günümüze kadar Pazar buldu. 1923 de Kağızman Tuzla Memurluğu kuruldu. Tuzla Tüneli ve kaya tuzu Tekel tarafından işletildi. Burada çıkan Kağızman Kaya Tuzu çevre il ve ilçelere sevk edildi. Bir kamu kuruluşu olan Tuzla Memurluğunda 75 kişi civarında insan istihdam edildi. Günlük olarak 60 ile 70 ton arası tuz çıkarılarak pazarlandı. 1978 yılında Kristal Tuz Fabrikası’nın temelleri atıldı. 1991 yılında yatımımı tamamlandı. 1992 tarihinde deneme üretimi başlatıldı. Fabrika 1997 yılında Tekel’e bağlı ortaklık haline dönüştürüldü. Tamir ve tadilat yapılarak 2000 tarihinde deneme üretimine geçildi.
Kristal Tuz A.Ş. ve Kağızman Kaya Tuzlası 02.12.2004 tarih ve 2004-ÖİB-K-45 sayılı Karar uyarınca birlikte özelleştirilerek; 715.000 $ bedel üzerinden Kristal Tuz Madencilik, Petrol, Gıda, Hayvancılık, İnşaat, Tur., San., Tic. A.Ş.’ne 10.02.2005 tarihli Sözleşme ile devredildi
Kağızman Kaya Tuzu’nun çıkarıldığı bölge ilçe yakınındadır. Kağızman kaya tuzu işletmesi Doğu Anadolu Bölgesi’nin Erzurum-Kars Bölümü’nde, Kars İli’nin Kağızman ilçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Tuzla ilçe merkezine 7 km uzaklıktadır. İşletme alanı Aras vadisi içerisinde, Erzincan-Erzurum-Kağızman-Tuzluca ve Ağrı boyunca uzanan ve Ermenistan’da devam eden tuz damarlarının bir kısmını olup tutmaktadır. Bu kadar büyük bir tuz damarında Kağızman’ın sınırları içerisinde kalan rezervin 60 milyon ton ile 200 milyon ton arasında değiştiği tahmin edilmektedir. Yaklaşık 235 bin m2’lik yüzölçümüne sahip işletmenin kuzeyinde Aras nehri, güneyinde Tuzla Tepe (1549 m) ve Kavak Tepe (1650 m), doğusunda Şahindere Tepe (1325 m), batısında ise Düztepe (1359 m) bulunmaktadır.
Kağızman ilçe merkezi işletmenin doğusunda yer almaktadır.Vadi boyunca nehrin oluşturduğu yeni alüvyondan ibaret saha uzanmaktadır. Tuzla ise Oligosen ve Miosen’e ait konglomera, kumtaşı, marn, jips ve tuzdan oluşan formasyon üzerinde bulunmaktadır.
Kağızman kayatuzu tuzlası gelişebilmek için uygun bir konuma, zengin rezerv (60-
200 milyon ton) ve tenöre (% 92-96) sahiptir.
kha