Volkan KARABAĞ
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü’nün ana faydalanıcısı, Tarım ve Orman Bakanlığı Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı’nın eş faydalanıcısı olduğu AB ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen “Kadınların Kooperatifler Yoluyla Güçlendirilmesi Projesi” kapsamında 5 gün sürecek olan çalıştay Kars’ta başladı.
Proje kapsamında belirlenen 30 pilot ilden biri olan Kars’ta düzenlenen çalıştayın açılış konuşmasını yapan Ticaret İl Müdürü Adem Beyribey, “Kooperatif; ortaklarının ekonomik menfaatlerini, meslek veya geçimlerine ait ihtiyaçlarını, işgücü ve parasal katkılarıyla karşılıklı yardımlaşma ve dayanışma suretiyle sağlayıp korumak amacıyla kurulan bir işletme modelidir. Kooperatifleri diğer işletme türlerinden ayıran temel ilkeler ise, gönüllü ve herkese açık ortaklık, demokratik kontrol, ortakların ekonomik katılımı, özerklik ve bağımsızlık, eğitim, öğretim ve bilgilendirme, kooperatifler arası işbirliği, topluma karşı sorumlu olmadır. Kadın kooperatiflerinin çalışma alanları da; el becerileri için eğitici kurslar düzenlemek, geleneksel gıda, giyim, hediyelik eşya gibi ürünlerin üretimi ve pazarlamasını yapmak, lokantacılık, engelli eğitimi ve bakımı, okul öncesi eğitim, yurt içi ve yurt dışında fuar, şenlik, sergi, kermes gibi etkinlikler düzenlemek ve bu şekilde etkinliklere katılmak veya ortaklarının katılmasına aracılık etmek, ortaklarına yönelik sosyal etkinlikler düzenlemektir. Kadın girişimi üretim ve işletme kooperatifine ortak olabilmek için; Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, 18 yaşını doldurmuş ve medeni hakları kullanma ehliyetine sahip kadın olmak gerekmektedir. Ayrıca, kooperatifin amacına uygun faaliyet konusu bulunan, kamu veya özel hukuk tüzel kişileri de bu kooperatiflere ortak olabilirler. Kadın kooperatifleri kurmak için; öncelikle pazarlanabilir bir hizmet ya da üretim alanı seçilmeli, kooperatifin kurulacağı yerde, faaliyet konusu mal veya hizmeti üretebilecek nitelikte kadınlarla, iletişime geçilmeli, bakanlığımızca hazırlanan “Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi Örnek Ana Sözleşmesinin” genel müdürlüğümüz internet sitesinden veya Ticaret İl Müdürlüğümüzden temin edilerek incelenmeli, kooperatif kuruluş izni için, Ticaret Bakanlığına veya Ticaret İl Müdürlüğüne başvurulması gerekmektedir. Bakanlığımızca hazırlanan örnek ana sözleşmelerde, kooperatiflerin işleyişine ve organlarının yükümlülüklerine yer verilmiştir. Kooperatif, faaliyeti boyunca bu yükümlülüklere uyma zorundadır. Her ortak, genel kurula katılma hakkına sahiptir ve sermayesi ne olursa olsun her ortağın bir oy hakkı vardır. Kadın kooperatifleri; kadınların iş gücüne katılımı, modern ve küresel ekonomilerde her açıdan önemli bir meseledir. Türkiye’de kadın kooperatifleri 2000’li yılların başında kurulmaya başlamış, kalkınmanın tabana yayılmasında ve sosyal kalkınma anlamında çözüm geliştirmekte önemli rol oynamaktadır. İlimiz genelinde; 5 adet Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi, 12 adet Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi, 5 adet Karayolu Yolcu Taşıma Kooperatifi, 2 adet Üretim ve Pazarlama Kooperatifi, 2 adet Üretim ve İşletme Kooperatifi, 1 adet Tüketim Kooperatifi ve 3 adet Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi bulunmaktadır.” dedi.
Tarım ve Orman İl Müdürü İbrahim Altuntaş, “Bizim 35 çiftçi örgütlenmemiz var, bunlardan iki tanesi de kadın üyelerden oluşuyor. Bakanlığımızın ana kanununa baktığımızda da zaten kadınlarımızı, gençlerimizi ve kooperatifleri desteklediğini görebiliyoruz. Bildiğiniz gibi kadın kooperatifleri özellikle kooperatifin ruhuna uygun olarak kadınların sosyal yaşamda olduğu kadar ekonomik hayatta da katkılar sağlamaktadır. Kadın kooperatifleriyle kadınların güçlenmesi ve bilinçlendirilmesi, üretimi arttırılması, kadınların meslek sahibi olması gibi unsurların gerçekleşmesi hedeflenmektedir. Bizler de elimizden geldiğince, gücümüz yettiğince başta kadınlarımız olmak üzere diğer kalkınma kooperatiflerimizin kurulmasında, çalışmasında yardımcı olmaya çalışıyoruz. Bu amaçla diyoruz ki; ‘kadın güçlesin ki insanlık güçlensin’” şeklinde konuştu.
Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürü Doğan Yıldız ise yaptığı konuşmasında, “Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü'nün faydalanıcı, Tanım ve Orman Bakanlığı Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığının eş faydalanıcı olarak yer aldığı ve Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen " Kadınların Kooperatifler Yoluyla Güçlendirilmesi Projesi" kapsamındaki eğitim programına hoş geldiniz. Kadınların işgücüne katılımı ve istihdamı, sürdürülebilir kalkınmanın önemli bir unsurudur. Ekonomik büyümede sürekliliğin sağlanması, sosyal kalkınma ve sosyal adaletin tam olarak gerçekleşmesi; insan merkezli sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleştiricileri ve yararlanıcıları olarak kadınlarla erkeklerin toplumsal yaşamın tüm alanlarına tam ve eşit olarak katılımları ile mümkündür. Kadınların toplumsal statülerinin yükseltilmesi ve kalkınmaya katılımlarının artırılabilmesi için eğitim, sağlık, istihdam, sosyal güvenlik alanları ile ilgili göstergelerinin iyileştirilmesi, yasal açıdan ve pratikte kadın-erkek eşitliğinin sağlanması büyük önem taşımaktadır. Uzun vadeli bir perspektifle ülkemizin kalkınma vizyonunu ortaya koyarak, milletimizin temel değerlerini ve beklentilerini karşılamak, ülkemizin uluslararası konumunu yükseltmek ve halkımızın refahını artırmak için temel yol haritası olan 11. Kalkınma Planı'nın (2019-2023) kadın bölümünde, kadınlara yönelik her türlü ayrımcılığı önlemek, kadınların toplumsal hayatın tüm alanlarında hak, fırsat ve imkanlardan eşit biçimde yararlanmalarını ve güçlenmelerini sağlamak temel amaç olarak belirlenmiştir. 11. Kalkınma Planı'nda, kadınların ekonomik hayattaki konumlarının güçlendirilmesine yönelik hedeflerin, tedbirlerin ve teşviklerin hayata geçirilmesi için bütün kurumlar üzerlerine düşeni yerine getirmektedirler. Kadınlar tarafından kurulan kooperatiflere yönelik; eğitim, girişimcilik ve danışmanlık gibi alanlarda sunulan desteklerin yaygınlaştırılması ve gerekli hukuki düzenlemeler yapılmak suretiyle kadınların kooperatif kurmalarının kolaylaştırılmasıdır. Kadın kooperatiflerinin güçlendirilmesi çalışmaları kapsamında; Cumhurbaşkanlığı 1. 100 Günlük İcraat Programı'nda yer alan kadın kooperatiflerinin güçlendirilmesi, sürdürülebilirliklerinin sağlanması, kurumsal kapasitelerinin geliştirilmesi ve görünürlüklerinin arttırılması hedefine yönelik olarak Tarım ve Orman Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı ile Bakanlığımız işbirliğinde "Kadın Kooperatiflerinin Güçlendirilmesi İşbirliği Protokolü” 30 Ekim 2018 tarihinde imzalanmıştır. Söz konusu protokol, 12 Temmuz 2021 tarihinde 2 yıl süre ile yenilenmiştir. Protokolün yerelde uygulanabilirliğini sağlamak ve uygulayıcılara rehberlik etmek amacıyla bakanlığımız, il müdürlüklerinin koordinasyonunda "Kadın Kooperatifçiliği Çalışma Grubu” oluşturulmuş ve yıllık iş planları hazırlanmıştır. Kadın kooperatifçiliği alanında işbirliği ve diyaloğu geliştirmek, farkındalık yaratmak ve iyi uygulamaları yaygınlaştırmak amacıyla Sayın Bakanımızın teşrifleriyle, ilgili il valileri, milletvekilleri, kamu kurumu ve kadın kooperatiflerinin temsilcilerinin katılımıyla "Kadın Kooperatifleri Bölgesel Buluşmaları" gerçekleştirilmiştir. Söz konusu buluşmalar kapsamında ilimizin de yer aldığı Doğu Anadolu Bölgesi buluşması 13 Temmuz 2021 de gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda; 30 pilot ilde gerçekleştirilen bu eğitim programı ile kadınlarımızın kooperatifçilik yolu ile hem ekonomik hem de sosyal açıdan güçlendirilmesi, kadın istihdamının artırılması hedeflenmektedir. Şuan ilimizde toplamda 5 kadın kooperatifimiz bulunmaktadır. Geçmiş dönemlerimizde Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğümüz koordinasyonunda paydaşlarımız olan Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ve Ticaret İl Müdürlüğü ile birlikte mevcut kooperatif üyelerimiz yerinde ziyaret edilmiş, talebi olan kooperatif üyelerine eksik olduklarını düşündükleri konularda bilgilendirmeler yapılmış, kadın kooperatifçiliğinin tanıtılması ve kadınların teşvik edilmesi için hem merkezde hem de ilçelerimizde eğitimler verilmiş, birçok köyümüz yerinde ziyaret edilmiş, kadın kooperatiflerimizin tanıtımlarının yapılması ve ürettikleri ürünlerin satışlarını yapabilmeleri için 02.09.2021 tarihinde il protokolünün de katılımı ile tanıtım günü düzenlenmiştir. Bundan sonraki süreçte de ilimizde kadın kooperatifçiliğinin gelişmesi için çalışmalarımız aktif olarak devam edecektir. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığımız olarak benimsemiş olduğumuz "Güçlü Kadın Güçlü Aile Güçlü Toplum" sloganımız ile kadınlarımızın içinde yer aldığı her türlü alanda gereken desteği sağlamayı asli görevimiz olarak bilmiş ve bu çerçevede çalışmalarımıza aralıksız devam edeceğiz. 5 gün boyunca devam edecek olan bu eğitim programında eğitimlere katılım sağlamak için büyük bir özveri göstererek burada yer alan siz değerli katılımcılarımıza, bu çalışmayı gerçekleştirmek için ilimize gelen değerli eğitimcilerimize, bakanlık temsilcilerimize teşekkür ediyorum.” ifadesini kullandı.
Konuşmaların ardından Grand Ani Hotel Toplantı Salonunda düzenlenen çalıştay uzmanların sunumları ile devam etti.