Doğu Anadolu Bölgesi'nde ilkbaharda mevsim normalleri üzerinde seyreden kar yağışı ve soğuk hava yüzünden Kars'ın Kağızman ilçesinde üretilip yurt dışına ihraç edilen ve yurttaki endemik türlerden olan kayısının rekoltesinde yaşanan ciddi düşüş üreticiyi üzdü.
Türkiye'de iri kayısı üretiminde önemli yere sahip olan Kars'ın Kağızman ilçesinde yetişen ve zengin aromasıyla bilinen kayısının veriminde, ilkbaharda etkili olan soğuk hava ve kar yağışı nedeniyle ciddi düşüş yaşandı.
İriliği ve lezzeti bakımından Türkiye'de yetiştirilen ender kayısı türlerinden olan ve yurt dışına ihraç edilen Kağızman kayısısı rekoltesinde yaşanan düşüş, hasattan umduğunu bulamayan üreticilerin beklentisini karşılamadı.
Geçen yıl yaklaşık 100 bin ton kayısı üretilen yörede bu yıl rekoltede yaşanan düşüşte özellikle ağaçların çiçek açtığı ilkbahardaki olumsuz hava koşulları etkili oldu.
Kayısı çiçeklerinin söz konusu dönemde dona maruz kalması nedeniyle bu yıl yörede yaklaşık 25 bin ton kayısı üretilebildi.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyesi ve Doğu Anadolu Bölge Sorumlusu Adem Ertaş, AA muhabirine, Kağızman kayısının Kağızman Vadisi'nde mikroklima iklimine sahip bölgede yetiştiğini söyledi.
- "Kağızman kayısısı, Türkiye'deki ender kayısılardan biridir"
Ertaş, Kağızman çeşidinin diğer bölgelerde yetiştirilen kayısılara göre daha lezzetli ve iri olduğunu ifade ederek, "Bu bölgede yetişen kayısı Türkiye'de yetişen ender kayısılardan biridir. Bizim kayısımız daha değerli, diğer bölgelerde yetişen kayısılara göre daha iri ve abrigoz dediğimiz bir çeşittir. Yaklaşık olarak tavuk yumurtasından biraz daha iri olur, sulu ve şeker oranı da çok olmamakla birlikte lezzetli bir kayısıdır. Bu yıl baharın soğuk, özellikle mart ve nisan ayının kar yağışlı geçmesi çiçeklenme döneminde kayısı verimi açısından kötü oldu." dedi.
İlkbaharda hava sıcaklığının sıfırın altına düşmesi sebebiyle kayısı veriminde ciddi manada düşüş yaşandığını anlatan Ertaş, "Soğuk hava nedeniyle kayısı çiçekleri yanınca kayısı veriminde yüzde 65-70 civarında, bazı yüksek yerlerde ise yüzde 80 oranında düşüş yaşandı. Çiftçilerimiz zor durumda. Kayısıda yüzde 80'lik düşüş olunca kalan yüzde 20 çiftçiyi kurtarmıyor. Çünkü ilaçlama, sulama, çapalama maliyetleri de girdiği zaman çiftçimiz maliyetini çıkaramamakta. Bu kadar endemik, kaliteli kayısının bu hale düşmesi çiftçimizi zor durumda bıraktığı gibi ilimizden diğer illere olan sevkiyatı da azalttı." diye konuştu.
Ertaş, verimliliğin düşmesi nedeniyle ihracatta da sıkıntı yaşandığını söyleyerek, "Kağızman kayısının yıllık üretme kapasitesi 100 bin tonun üzerinde idi. Bu kayısıların 50-60 bin tonu ihraç ediliyordu. İhracatta Kağızman kayısısına özellikle Rusya taliplidir. Bu yıl kayısı az olduğu için ihracatta büyük sıkıntı yaşanmaktadır. Şu andaki verilerimize göre 25 bin ton civarında kayısı mevcut, tabii bu rekolte de bizi kurtarmaz." ifadesini kullandı.
- "İhraç edilen kayısıdır ama bu sene verim olmadı"
Kağızman Ziraat Odası Başkanı Sülhettin Günday ise Kağızman kayısısının kaliteli ürün olduğunu ve ihraç edildiğini söyledi.
Bahar döneminde yaşanan don olayı sebebiyle verimde düşüş yaşadıklarını ifade eden Günday, "Yöremizin kayısısı ihraç edilen kayısıdır ama bu sene verim olmadı. Nisan ve mayıs aylarında çiçek açımında yaşanan don olayında çiçekler üşüdüğü için kayısıda yüzde 75 azalma oldu. Bu azalma nedeniyle 9 mahallede kayısı yetiştirilen Kağızman'da sadece iki mahallede ürün yetişti, diğer mahallelerde verimde ciddi azalma oldu. Kayısı olmadığından dolayı çiftçilerimiz mağdur oldu." dedi.
Günday, Türkiye'nin en lezzetli kayısını yetiştirdiklerini vurgulayarak, "Kayısımız oldukça iri, kaliteli, aroması zengin ve lezzetlidir. Başka illerde de kayısı yetişiyor ama Türkiye'de Kağızman çeşidi kadar lezzetlisi yoktur. Buranın kayısısı iri manasına gelen "abrıgoz" olarak bilinir." diye konuştu.