Edirne'de özellikle Osmanlı döneminde üretimi yapılan ve zamanla unutulan badem, son yıllarda devlet desteği ile üreticiler için gelir getirici ve alternatif ürün olarak yeniden yetiştirilmeye başlandı.
Tarım ve Orman Bakanlığı'nın alternatif ürün oluşturmaları için orman köylülerine yönelik başlattığı gelir getirici türde ağaçlandırma ile Edirne'de badem üretimi yeniden yaygınlaştı. Gelir getirici ağaçlandırma ile yaygınlaşan bademde hasat mesaisi başladı. Üreticilerin bazıları geleneksel yöntemle bazıları ise teknolojik yöntemlerle hasat yapıyor.
Üretimi ve toplaması oldukça zahmetli olan badem kuruyemiş olarak tüketildiği gibi tatlılarda ve yemeklerde de kullanılıyor.
Son yılların en kurak döneminin yaşandığı bölgede buğday, ayçiçeği ve kanola gibi ürünler yetiştiren üretici için alternatif olan badem ise bu yıl yüzleri güldürdü.
Tarladan eski yöntemlerle ya da özel makine ile hasat edilen bademler, kabuktan ayıklama ve kurutma işleminin ardından çuvallara koyulup satışı yapılıyor.
Yaklaşık 10 yıl önce orman bakanlığı tarafından bir proje başlatıldığını hatırlatan Lalapaşa Ziraat Odası Başkanı Taner Öztürk, yüzde 80'i hibeli, yüzde 20'si çiftçiler tarafından karşılanan projenin ilgi gördüğünü ve çiftçilere alternatif gelir kapısı olduğunu aktardı.
Proje çerçevesinde 15 aile bir araya gelerek arazinin işçiliğini yaptıklarını ve ağaç sayısına böldüklerini söyleyen Öztürk, Tarım Bakanlığı'nın yeni sisteme geçmesiyle birlikte bu projenin daha düzenli şekilde işleyeceğini tahmin ettiklerini belirtti.
"Zaman içinde kaybolmuş bir ürün"
Bademin Edirne'nin zaman içerisinde kaybolmuş bir ürünü olduğunu söyleyen Öztürk, "Çiftçinin alternatif ürün geliştirmesi için elimizden geleni yapıyoruz. Çiftçi bir ürün yerine 5-6 ürün ekerse ortalama gelirine de katkı sağlar. Her ürünün hikayesi farklı oluyor. Bu sene ürün yapan seneye ürün yapmayabiliyor. Alternatif ürün sağlanır ve kar edilirse istikrarı sağlamış ve köyden göçü engellemiş oluruz. Bademler iyi kar bırakıyor. Bu yıl verim de iyi. Bu yıl çok aşırı sıcaklar oldu ama badem iklim değişikliğinden fazla etkilenmiyor" ifadelerine yer verdi.
Lalapaşa ilçesine bağlı Çömlekköy Muhtarı ve üretici Caner Yankaya, Badem hasadına başladıklarını ve geçen yıla göre bu yıl verimin biraz daha iyi olduğunu söyledi.
Bademin çiftçiler için alternatif olabileceğine değinen Yankaya, verim olarak bakıldığında tatmin edici olduğunu ve tercih edilmesi halinde bölgede çok daha yaygınlaşabileceğini vurguladı.
Badem toplama işlerinin başladığını söyleyen Çömlekköy üreticilerinden Emine Öz, toplanan bademleri makineye verip kabuktan ayıklama işlemi ve kurutmasını yaptırdıktan sonra çuvallara koyup satacaklarını belirtti.
Badem ve ceviz hasadı için özel toplama makinesi ile bölgeye gelen üretici Süleyman Dönmez, işçi bulma sıkıntısı yaşandığından son yıllarda teknolojinin de gelişmesiyle birlikte badem ve ceviz hasadının son model tarım aletleriyle yapıldığını ifade etti.
Edirne'nin çeşitli ilçelerinden gelen talepler doğrultusuna badem ve ceviz hasadı yapmak için kente geldiklerini belirten Dönmez, üretimin artması iş gücünün azalması ile birlikte teknolojiyi en iyi şekilde kullanmaya çalıştıklarını söyledi.