Türkiye’nin yüz karası başörtüsü yasağının kalkmasına dair toplumsal konsensüs ve umut en üst seviyelerde. Memur-Sen, genel olarak kıyafet özgürlüğü için topladığı 12 milyon 300 bin imzanın ardından, yarından itibaren de ülke genelinde kamuda fiilen serbest kıyafet eylemi başlatıyor.
İŞTE ZULMÜN KRONOLOJİSİ
Cumhuriyet ideologlarının kuruluş yıllarında “başörtüsü iğrenç bir sargı bezidir” küfrünü savurdukları, takip eden yıllarda da kamu otoritesinin daima karşısında durduğu Türkiye’deki tesettürün maruz kaldığı saldırılar, merkezi Ankara’da bulunan Ar-Ge Enstitüsü’nün uzmanlarından Yağmur Can Saka ile Günay Betül Altınöz’ün hazırladıkları “Dünü Bugünü Yarınıyla Başörtüsü Meselesi” başlıklı araştırmayla bir kez daha gözler önüne serildi. Araştırmada, zamanla unutulan pek çok zulüm ayrıntılarıyla anlatılıyor.
Araştırmanın “Geçmişten Günümüze Başörtüsü Yasağı (1964-2011)” başlıklı bölümünde şu bilgilere yer verildi:
l 1964 - Gülsen Ataseven İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde 1964 öğretim yılı içerisinde başörtülü bir şekilde okuyarak okulu birincilikle bitirdi. Mezuniyet töreninde geleneksel olarak birincilikle bitiren öğrencinin konuşma yapması gerektiği halde konuşmasına izin verilmedi.
ŞENLER’E 9 AY HAPİS
l 1965 - Şule Yüksel Şenler, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay’ın “Sokaklarda kapalı hanımların öncüleri cezalarını göreceklerdir” beyanatı üzerine, Yeni İstiklal gazetesinde “Cumhurbaşkanı Allah’tan ve milletten özür dilemelidir” şeklinde yazı yazdı, 9 ay hapisle cezalandırıldı.
l 16 Temmuz 1982 - “Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Çalışan Personelin Kılık Kıyafetine Dair Yönetmelik” yürürlüğe girdi. Kadın memurların başlarının açık olacağına ilişkin hükümleri de içeren ancak kıyafeti topuk, favori ve tırnak boyuna kadar düzenleyen yönetmeliğin kapsam ve amacı kılık kıyafeti tek tipleştirmek ve tüm kamu personeli için sivil üniforma belirlemekti.
YÖK DEVREDE
l 30 Aralık 1982 - Yükseköğretim Kurulu “çağdaş kıyafet” zorunluluğu öngören kılık kıyafet genelgesi yayınladı.
l 10 Mayıs 1984 - Yükseköğretim Kurumu öğrencilerin modern bir şekilde türban kullanabileceklerini öngören bir genelge yayımlayarak üniversite rektörlerine duyurdu.
l 19 Ekim 1996 - İstanbul Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Hemşirelik bölümünde okuyan 70 tesettürlü öğrenciden 30’u başını açmadığı için topluca sınıfta bırakıldı.
l 1 Aralık 1996- Dönemin İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Bülent Berkarda’nın danışmanı olan Kemal Alemdaroğlu, Dr. Şükran Erdem’i sırf başörtülü olduğu için 3 ay boyunca Cerrahpaşa’da hastane müzesine hapsetti.
VE 28 ŞUBAT
l 28 Şubat 1997 - MGK’da 9 saatlik zirve sonucunda 18 maddelik yaptırım listesi yayınlandı.
l 7 Ekim 1997 - İstanbul Üniversitesi’ne bağlı çeşitli fakültelerde okuyan 60’a yakın tesettürlü öğrenci, ara kayıt yaptırmak için verdikleri fotoğrafları başörtülü olduğu gerekçesiyle kabul edilmedi.
l 23 Aralık 1997 - YÖK, tesettürlü 19 hemşirenin devlet memurluğundan ihracına karar verdi.
MERVE KAVAKÇI OLAYI
l 2 Mayıs 1999 - Genel seçimlerde milletvekili seçilen Merve Kavakçı yemin etmek üzere gittiğinde, Meclis’te “dışarı dışarı” protestoları ve fiili engelleme ile karşılaştı. Başbakan Bülent Ecevit’in “Bu hanıma haddini bildiriniz” ifadeleriyle biten konuşması akabinde Kavakçı’nın yemin etmesi mümkün olmadı.
l 15 Mayıs 1999 - Genelkurmay Başkanı Hüseyin Kıvrıkoğlu, “Kimse devlette başörtüsüyle görev yapamaz” açıklamasında bulundu.
l 27 Ekim 2000 - 2001 ÖSS’ye başvurularda, başı açık fotoğraf zorunluluğu getirildi.
l 12 Nisan 2002 - Başörtüsü yasağı, Marmara Üniversitesi Nişantaşı Kampüsü’nde adeta komediye dönüştü. Kapıya “İdeolojik amaçlı peruk ve şapka takılamaz” ilanı asıldı.
MEDİNE ANNEYE YAPILAN İŞKENCE
l 21 Haziran 2002 - 71 yaşındaki hastaya “başını aç” işkencesi. Rahim ve mesane kanseri tedavisi nedeniyle Çapa’daki İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’ne gelen Medine Bircan’dan “Başı açık fotoğraf” istendi.
l 4 Şubat 2008 - İstanbul Barosu, başörtülü stajyer avukatlara “Yargı kararına uymak zorundasınız” diyerek, staj eğitimi sırasında peruk takmayı da yasakladı.
l 30 Eylül 2009 - Genelkurmay Başkanlığı’nın, “Kamu Kurum ve Kuruluşları’ndaki Kıyafet Düzenlemesi” ismiyle yayınladığı kitapçıkta, “Türk gelenek ve göreneklerinde türban, peçe ve çarşaf yoktur. Türban, belirli dini inanışın simgesi olarak, toplum yaşamımıza bilinçli olarak sokulmuştur. Peçe ve çarşaf ise, İran ve Bizans kaynaklıdır” ifadelerine yer verildi.
l 21 Ekim 2009 - Çanakkale şehitlik gezisine katılan Muğla Fethiye İmam Hatip Lisesi 3’üncü sınıf öğrencisi Cemile Büşra Pirci, yolculuğun 15’inci dakikasında başörtülü olarak ziyaret ve konaklama yerlerine giremeyeceği belirtilerek, otobüsten indirildi.