Tacettin DURMUŞ
Başkan Ertaş, Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ertuğrul Alibeyoğlu, Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Adem Burulday, Kars Borsası Başkan Yardımcısı Güven Bekirhan, Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birlik Başkanı Mecit Boran’ın da katıldığı basın toplantısı düzenledi.
Toplantıda gazetecilere açıklamada bulunan Adem Ertaş, bölgede yaşanan kuraklığın geçimini tarım ve hayvancılıkla idame ettiren yöre halkını perişan ettiğini söyledi. Hali hazırda kuraklığın yüzde 75 oranında olduğuna dikkat çeken Ertaş, Kars çiftçisi ve köylüsünün hayvan varlığının yarısını kaybedeceğini ifade etti.
KURAKLIK, ÜLKEMİZİN 7 BÖLGESİNDEN 5’İNDE MEVCUT
Mera ve yaylaların çöle döndüğünü de belirten Kars Ziraat Odası Başkanı Adem Ertaş, “Mayıs ayının 10’u ile 15’i arasında yağan kar ve dağlardan gelen soğuk rüzgarla birlikte 15-20 gün yağmurun yağmasıyla kuzeyden ve güneyden gelen rüzgarların da etkisiyle araziler yeşillenmedi. Şu anda meralar ve yaylalarımız kurumuş durumda. Sadece yem bitkilerimizin belli bir kısmı 15 santim civarında boyatmış ve o boyla birlikte sararmada başlamış durumdadır. Tarlalar başak vermeden sarardı ve kurumaya başladı. Pandemi süreciyle birlikte 2020 yılında üreticilerimizin büyük fedakarlıklarla üretmiş oldukları ve ülke ekonomisine katma değer olarak sağladıkları ürünler, bu yıl bu kuraklık ile beraber çok büyük bir sekteye uğradı. Halen bu şoku atlatamamış olan ülkemizin, 7 bölgesinden 5’inde kuraklık mevcut.
YÜZDE 75 OANINDA KAYIP VAR
Şu anda arazilerde yaptığımız kontroller ve gözlemlerde meralarla ve yaylalar tamamen kurumuş durumdadır. Yem bitkilerimizin de sadece yüzde 25'i gibi bir oranı ayakta duruyor. Bu da yüzde 75’lik bir kayıp demektir. 2021 yılında Kars'ta bulunan hayvancılıkla alakalı, tarımla uğraşan tüm çiftçilerin hepsi aile işletmesi olarak hayvancılık da yapmaktadır. Bu insanlar kışın kaba yem ihtiyacını karşılamak amacıyla yem bitkisi ve tahıl ürünleri ekimi yapmaktadır.
GÜNEYDOĞU’DA SAMAN STOKU YAPILMAKTADIR
Güneydoğu’da saman stokçuları şu anda saman stoklamaya başladı. İlimizde 2021 yılının içinde yani yaz ayları içinde en geç 8 ve 9 ayda hayvan varlığınızın yüzde ellisini kaybetme durumumuz var. Şu anda samanın kilogram fiyatı bin 250 ile bin 400 TL civarındadır. Kuru ot olarak kabul ettiğimiz yonca ve kırotu olarak tabir ettiğimiz otların şu anda bin 500 ile bin 700 lira arasında fiyatları seyretmektedir. Yörede de bu saman ve ot halen biçilmemiştir. Şu anda biçerdöverlerin tarlaya girecek ve biçilebilecek bir durumu yoktur.
HAYVANLAR TARLALARA SALINACAK
Bir hafta sonra benim tahminlerine göre bütün köylerde, meralarda ve yaylalarda kır otunun olmaması nedeniyle tarlalar serbest edilecek ve hayvanlara otlatırılacak. Çünkü biçilecek durumda değil, ilimizin en büyük handikaplarından biri de barajlarımız var ama basınçlı sulama sistemlerimiz, sulama kanallarımız yok. Basınçlı sulama sistemi olmamasından dolayı kullanabilecek olan ova tarzındaki arazilerinde sulanmamasından dolayı çiftçilerimiz mağdur durumdadır. Vatandaş evinin kışlık bulgurunu ne ununu da karşılayamayacağı gibi hayvanla getirebilecek otu ve samanı mevcut değil.
İNSANLAR PANİK HALİNDE NE YAPACAĞINI BİLMİYOR
Bundan dolayı kışın tahminlerinize göre saman fiyatları çok yükselecek. Bundan dolayı İnsanlar bir panik halinde hayvanlarını bir an evvel satmanın derdindeler. Fiyatlar düşerse çok astronomik çöküşler olacak, hayvan varlığımız yarı yarıya azalacak. Çünkü aşağı yukarı kış ortasında bu fiyatlar böyle devam ederse 2 tane ineğini satan iki tane koynunu satan bir koyunu veya birine ineğini bahara çıkarabilecek. Yani ikisini feda edecek bir tanesini yaza çıkaracak. Bu da demek oluyor ki ilimiz 2022 yılında çok büyük bir çöküş ile karşılaşacak. İnşallah böyle bir durum olmaz.
KADEMELİ 100 TL DESTEK NEYE YETER
Tarım ve Orman Bakanlığımız çiftçilerimize yüzde oranı ile alakalı bir müjde verdi. Cumhurbaşkanımız basına açıkladı. Çiftçilerimize 100 TL'ye kadar bir destek söz konusu. Bu destek kademeli olarak 100 TL yani kuraklık oranı yüzde 50 ise 50 TL, yüzde yetmiş ise 70 TL, yüzde 100 ise 100 TL oranında bir destekleme verilecek. Bu destekleme çiftçilerimizin ektiği tohumun parası bile değil. Ama en azından bir nebze de olsa çiftçilerimizi düşünüp öyle bir hamle yaptıkları için bakanlığımıza ve Cumhurbaşkanımıza teşekkür ediyoruz. Ama Bizim beklentilerimizi daha yüksekti. Tabii en az 200 TL bir ücret ödemiş olsaydı, çiftçi en azından hem tohum, hem de mazot giderlerini karşılamış olurdu.
TOHUM SIKINTISI DA KAPIDA
2022 yılında Türkiye genelinde olduğu gibi ilimizde de büyük bir tohum sıkıntısı yaşanacak. Bununla alakalı da bakanlık bir an evvel bir tedbirler almalıdır. 2022 yılında yem bitkileri ve tahıl olmak üzere tohumluk elinde bulundurması gerekir. Ucuz ucuz piyasaya sunulmadan yüzde 70 TİGEM aracılığıyla yani TİGEM Ceylanpınar ve diğer illerde olan büyük TİGEM’lerin ekmiş olduğu yem bitkileri ve tahıl ürünlerinden her şehre yüzde 75 hibeli bir şekilde bir tohum ayarlanması gerekir. Çünkü bu yıl İnsanlar büyük tohum sıkıntısı yaşayacaklar. 2022 yılı da riske girmiş olacak.
SADECE ZİNCİR MARKETLER AYAKTA KALACAK
Şu anda sorunlar zincirleme gitmekte. Kars’ta yaşanan sorunlar direkt esnafa ve ticaret insanla yansıyacak. Artı çok büyük bir zarar söz konusu olacak. Zaten aylardır pandemi nedeniyle iş yapamamış olan esnaf, tamamen bitirme noktasına gelecek. Sadece esnafta ayakta kalabilecek olanlar büyük market zincirleridir. Bunların da Kars ile bir alakası ve ilgisi yoktur. Bunlar tamamen İstanbul ve yurtdışı bağlantılı büyük firmalardır. Artık mahalle bakkalı gibi her yere girmeye başladılar." dedi.