Kontrolsüz ve sürekli yoğun güneş ışığına maruz kalmanın ciltteki olumsuz etkilerine dikkat çeken Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Nazan Yılmaz, çocuklukta geçirilen güneş yanıklarının deride kanser önleyici genlerde mutasyona yol açarak melanomu tetikleyebileceğini söyledi.
İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi, Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Nazan Yılmaz, cilt sağlığı için güneşin önemine değinerek kontrolsüz güneş maruziyetinin zararlarına dikkat çekti.
Güneşin cilde sayısız faydası bulunuyor
Güneş ışığının cilt sağlığı için öneminden bahseden Prof. Dr. Nazan Yılmaz, "Güneş D vitamini sentezinde önemli rol oynayan çevresel faktördür. D vitamininin vücudumuzda birçok görevi vardır. Bunların en başında kemik sağlığı gelir. D vitamini eksikliği kemik erimesine, erken osteoporozlara neden olabilir. Bunun dışında D vitamini bağışıklık sistemi üzerinde düzenleyici etkiye sahiptir ve cilt enfeksiyonlarının, akne, sedef ve egzama gibi cilt hastalıklarının önlenmesinde de faydalıdır. Saç sağlığı üzerinde de etkileri olduğu son çalışmalarla desteklenmektedir" dedi.
Kontrolsüz güneş yanıklara yol açıyor
Güneşin bu yararlı etkilerine karşın kontrolsüz güneş maruziyetinin güneş yanıklarına yol açabileceğini ifade eden Prof. Dr. Nazan Yılmaz, "Yanığa neden olacak düzeyde güneş ışığı, her zaman zararlıdır. Yoğun güneş maruziyeti cilt enfeksiyonları ile akne, sedef ve egzama gibi cilt hastalıklarında faydalı olmak yerine tam tersi etkiye neden olabilir" uyarısında bulundu.
Haftada üç kez 15-20 dakika güneş öneriliyor
Prof. Dr. Nazan Yılmaz, güneşten doğru şekilde yararlanmak için haftada üç kez 15-20 dakika güneş ışığı almanın önerildiğini, böylece D vitamini ihtiyacının karşılandığını söyledi.
Güneş yanıkları melanomu tetikleyebilir
Kontrolsüz ve sürekli yoğun güneş maruziyetinin cilde zararlı etkilere yol açtığını ifade eden Prof. Dr. Nazan Yılmaz, "Özellikle güneş yanıkları, melanom dediğimiz en ölümcül cilt kanserini tetiklemektedir. Çocuklukta geçirilen güneş yanıkları ve aralıklı yoğun güneş maruziyeti sonrası oluşan güneş yanıkları deride kanser önleyici genlerde mutasyona yol açıp deri kanserlerinden en ölümcül olarak bilinen melanomu tetikler. Yaz-kış açık alanda çalışan sürekli güneş ışığına maruz kalan kişilerde ise melanom dışı deri kanserleri sık görülmektedir. Yaz -kış düzenli güneş koruyucu kullanmak deri kanserinden korunmanın en temel yoludur" diye konuştu.
Güneş yaşlanma ve cilt lekesine neden oluyor
Güneşin kanser dışındaki istenmeyen etkilerinin yaşlanma ve leke olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nazan Yılmaz, "Güneşlenme alışkanlığı olanlar, solaryuma girenler yaşlanmak ve lekelenmekten kaçamayacaktır" uyarısında bulundu.
Bu kişiler özellikle güneşten korunmalı
Cilt sağlığı açısından herkesin güneşten korunması gerektiğini belirten Prof. Dr. Nazan Yılmaz,
"Özellikle lupus gibi ışık hassasiyeti olan hastalar, kanser hastaları, fotosensitivite yani ışığa duyarlılık yapan ilaç kullanımı olan hastalar, çok sayıda beni olanlar, açık renkli saç ve göz rengi olanlar, kızıl saçlılar ve çilliler, daha önce deri kanseri geçirmiş olanlar, bağışıklık sistemi baskılayıcı ilaç kullananlar daha dikkatli olmalı ve güneşten korunmalı" dedi.
Gözlük ve güneş koruyucu krem kullanılmalı
Güneşten korunmak için alınabilecek önlemlere değinen Prof. Dr. Nazan Yılmaz, bu tavsiyeleri şöyle sıraladı:
-Saat 11.00 ile 15:00 arası plajda kalınmamalı. Diğer saatlerde de şemsiye altında güneşlenmek gerekir. Şemsiyeler sizi sadece yüzde 40 oranında güneşten korumaktadır.
- Gözlük mutlaka kullanılmalıdır.
- Güneş koruyucu krem kullanılmalıdır. En az 30 SPF koruma faktörüne sahip olan ve beraberinde UVA koruması da olan kremler tercih edilmelidir.
- Güneş koruyucu krem kullanımı 2-3 saatte bir tekrarlanmalıdır.
Su toplamışsa enfeksiyona karşı korunmalı
Aşırı güneş maruziyeti sonrası oluşan güneş yanıklarına doğru müdahalenin önemli olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nazan Yılmaz, "Yanığın derecesine göre tedavi yaklaşımı değişir. Eğer su toplayan kabarcıklar oluşmuş ise mutlaka epitelizan yani yara iyileştirici bir krem ve antibiyotikli krem kullanılmalı, düzenli pansuman yapılıp cilt enfeksiyondan korunmalıdır. Sadece kızarıklık şeklinde olan yanıklarda soğuk pansumanın yanı sıra ağrı kesici, ferahlatıcı losyon, nemlendirici ve bazen de kısa süreli 3-5 günü aşmayan kortizonlu krem kullanımını önermekteyiz" diye konuştu.
Yanlış müdahaleler sorunu büyütebilir
Güneş yanıklarına yanlış müdahalenin önemli sağlık sorunlarına yol açabileceğini de ifade eden Prof. Dr. Nazan Yılmaz, sözlerini şöyle tamamladı:
"Halk arasında kulaktan dolma bilgilerden oluşan tavsiyelere itibar edilmemelidir. Bitkisel olduğu ifade edilen uygulamalardan kaçınılmalıdır çünkü bu uygulamalar yanık bölgesinde alerjik reaksiyona neden olup durumu daha da kötüleştirebilmektedir. Yanık alana direkt buz uygulamasından kaçınılmalıdır çünkü uzun süre buz teması da soğuk yanığına neden olabilir. Uzun süreli direkt temastan kaçınılmalıdır. Buz kalıbı beze sarılı olarak birkaç dakika tutulup biraz ara verilerek uygulanabilir ancak en sağlıklı yöntem yanık alanının vakit kaybetmeden uzun süre su ile soğutulmasıdır. Diş macunu gibi tıbbi olmayan uygulamalardan da kaçınılmalıdır."