Can Kıraç Kimdir?
Can Kıraç 1927 yılında Ankara’nın Etimesgut ilçesinde dünyaya gelmiştir. Şimdiki adı Atatürk Orman Çiftliği olan topraklar üzerinde dünyaya gözlerini açan Kıraç’a Can ismini Mustafa Kemal Atatürk vermiştir.
Can Ata Kıraç’ın babası Ali Numan Kıraç’tır. Ali Numan Kıraç yaşadığı dönemde önemli işlere imza atmış saygın ve vatansever bir devlet adamıdır. Ziraat mühendisi olan Ali Numan Kıraç, Can Kıraç’ın dünyaya geldiği dönemde Gazi Çiftliğinde görev alıyordu.
Can Kıraç doğduğu çevre ve konum nedeniyle dünyaya ödüllendirilerek geldiğini pek çok röportajında sıkça ifade etmektedir. İsmini Mustafa Kemal’in vermiş olmasından büyük bir onur duymaktadır. Babasının Eskişehir’deki “Kuru Ziraat” çalışmalarından dolayı Kıraç soyadı kendilerine Atatürk tarafından verilmiştir.
Can Ata Kıraç’ın çocukluğunun büyük bir kısmı Eskişehir’de geçmiştir. Bu dönemde çiftlik hayatı içinde yaşayan Kıraç, toprakla kucak kucağa büyümüştür. Toprakla iç içe büyümesi ve baba mesleği olması nedeniyle çok küçük yaşlarda ziraat eğitimi almaya karar vermiş ve geleceğini bu yönde şekillendirmiştir.
Kıraç 1946 yılında Galatasaray Lisesi’ni bitirmiş aynı yıl başladığı Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesinden ise 1950 yılında mezun olmuştur. Okulu bitirdiği yıl içerisinde Koç Ticaret Şirketi Otomobilcilik Şubesi’nde Bernar Nahum’un yanında çalışmaya başlamıştır.
Can Ata Kıraç bu yıllardan bahsederken kendini Bernar Nahum’un çırağı olarak tanımlamakta ve bundan büyük bir onur duymaktadır.
Kıraç üniversite yıllarını hem akademik hem de sosyal açıdan verimli geçirmek için çabalamış ve bu minvalde 1949-1950 yılları arasında üniversite öğrencisi olduğu dönemde Türkiye Milli Talebe Federasyonu başkanlığını üstlenmiştir.
1952 yılında Atatürk ilkelerine bağlı kalınması adına bir makale yazmış ve yazmış olduğu bu makaleden dolayı “Türk halkını isyana teşvik etme” gerekçesiyle sanık durumuna alınmıştır.
1957 yılında Vehbi Koç’un ortağı olduğu İzmir’deki Egemak şirketinde müdür yardımcısı olarak görev almış ve 1958 yılında aynı şirketin müdürlüğüne getirilmiştir. 1963 yılında Koç Holding’in kurucu ortakları arasına giren Kıraç, 1968 yılında İstanbul’a dönmüş ve holdingin Otomotiv Grubu’nda çalışmaya başlamıştır.
60’lı yıllarda İzmir Ticaret Odası’nda Yönetim Kurulu üyesi olarak görev almış ve bu dönemde planlı karma ekonomiyi savunmuştur. 70’li yıllarda basında ve panellerde Montaj Sanayii’nin avukatlığını yapmış ve TÜSİAD’ın kuruluş hazırlıklarını yürüten komitede çalışmıştır.
1973 yılında Koç Holding İcra Komitesi’ne girmiş ve 1982’de Otomotiv Grubu başkanlığına getirilmiştir. 1984’te Koç Holding’in İdare Komitesi üyesi, 1987’de ise başkanı olmuştur.
Koç Üniversitesinin kuruluşunda VKV tarafından oluşturulan Üniversite İcra Komitesi ile Mütevelli Heyeti’nde de görev almıştır.
80’li yıllarda “Koç’un Can’ı” olmuş ve 1991 yılının sonunda kendi isteğiyle Koç Topluluğundaki 41 yıllık meslek hayatını noktalamış ve emekli olmuştur.
Aynı yıl içerisinde Süleyman Demirel’in politikaya girme davetini reddetmiş ve bu durumu konuşmalarında “başkanlık tutkumu söndürdüm” cümlesiyle ifade etmiştir.
1995 yılında Anılarımla Patronum Vehbi Koç, 2004 yılında Anılar Olaylar ve Kolajlı Tartışmalar başlıklı kitapları yayımlamış olan Kıraç, 2006 yılında Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından onursal üyelik almıştır.
2013 yılında kendisine Eskişehir Osmangazi Üniversitesi tarafından fahri doktor unvanı verilmiştir. Mehmet Gündem’in yazdığı Can Ata kıraç Antika Adam ve Can Kıraç Eldivensiz Adam başlıklı kitaplar 2017 yılında yayımlanmıştır.
Can Ata Kıraç 1954 sitesinde İnci Atav ile evlenmiştir. Bu evliliğinden Aslı ve Ali Numan isimli iki çocuğu olmuştur. Ali Numan Kıraç Ebru Kıraç ile evlidir. Can Kıraç’ın Yasemin ve Can Ata Kıraç isimlerinde iki torunu bulunmaktadır.
Can Kıraç’ın kardeşi İnan Kıraç, Vehbi Koç’un kızı Suna Koç ile evlenmiş ve bu evlilik, Kıraç ve Koç ailesini daha da yakınlaştırmıştır.
Can Ata Kıraç 11 Ağustos 2019 tarihinde 65 yıllık hayat arkadaşını kaybetmiş ve ebedi yolculuğuna uğurlamıştır.