Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün, Kafkas İslam Ordusu tarafından Ermeni çeteleri ve Bolşevik birliklerinden kurtarılmasının 106. yıl dönümünde Bakü Türk Şehitliği'nde tören düzenlendi.
Bakü'nün, Kafkas İslam Ordusu tarafından kurtarılmasının 106. yıl dönümü dolayısıyla tören yapıldı. Bakü Türk Şehitliği'nde Türkiye Bakü Büyükelçiliği tarafından düzenlenen törene, Türkiye Bakü Büyükelçisi Cahit Bağcı, Bakü Büyükelçiliği Silahlı Kuvvetler Ataşesi Tuğgeneral Gaffar Gören, Türk kurum ve kuruluşlarının temsilcileri ve büyükelçilik çalışanları katıldı.
Şehitlik Anıtı'na çelenk sunulması ve saygı duruşunun ardından şehitlik anı defterini imzalayan Büyükelçisi Bağcı yaptığı konuşmada, "Nuri Paşa komutasındaki Kafkas İslam Ordusu'nun, Bakü'yü Ermeni çeteleri ve Bolşevik işgalinden kurtarmasının 106. yıl dönümü vesilesiyle bu mukaddes ordunun neferleri olan sizlerin, kardeş Azerbaycan'ın bekası uğrunda verdiğiniz cansiparane mücadeleyi anmak üzere, manevi huzurunuzda bulunuyoruz. Azerbaycanlı kardeşlerimizle Bakü ve Azerbaycan'ın diğer bölgelerinde omuz omuza verdiğiniz mücadele aradan yıllar geçmesine rağmen şükran ve minnetle anılmaktadır ve anılmaya devam edecektir. En zor anlarında bile Azerbaycanlı kardeşlerinin yardımına koşan sizler, Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün "Azerbaycan'ın sevinci sevincimiz, kederi kederimizdir" ifadeleri ve Azerbaycan'ın milli lideri Haydar Aliyev'in "İki devlet tek millet" şiarının birer abidesi olarak Türkiye ile Azerbaycan arasındaki sarsılmaz ilişkinin mimarlarısınız" dedi.
Türkiye ve Azerbaycan'ın müttefikliğinin bu topraklarda akan kanlardan filizlendiğini ve daha da güçlendiğini belirten Bağcı, "Kardeş Azerbaycan'ın bağımsızlığı uğruna şehadeti vazife bilip tarihe yazdığınız destansı kahramanlıklar 2020 yılında Azerbaycan ordusunun 44 günlük vatan muharebesiyle topraklarını Ermeni işgalinden kurtarılmasında da ilham kaynağı olmuştur. Haklı davasında Türkiye'nin siyasi ve manevi desteğiyle kazanılan Karabağ Zaferi sonrası 15 Haziran 2021 tarihinde Cumhurbaşkanlarımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve Sayın İlham Aliyev tarafından imzalanan Şuşa Beyannamesi iki ülke ilişkilerinin geleceğini ederek en önemli yol haritası ve yeni müttefiklik beyanı olmuştur. Bizlere bıraktığınız kıymetli emanetler olarak bildiğimiz kardeşliğimizi ve kader birliğimizi hassasiyetle muhafaza edeceğimizden ve ilişkilerimizi her alanda güçlendirmek için çalışmaya devam edeceğimizden emin olunuz" diye konuştu.
Azerbaycan için yapılan bu şanlı mücadelenin Türkiye için bir gurur nişanesi olduğunu belirten Bağcı, "Sizlerin manevi huzurunda bu vesileyle Azerbaycan'ın her bir köşesinde yatan Kafkas İslam Ordusu'nun şehitleri başta olmak üzere Türkiye ve Azerbaycan'ın tüm şehitlerini her iki ülkenin bağımsızlık ile terörle mücadelesinde fedakarlıklarını esirgemeyen tüm kahramanlarımızı saygı, minnet ve rahmetle anıyoruz. Bir mukaddes emanet olarak kucaklandığınız bu kardeş topraklarda rahat uyuyunuz. Aziz ruhlarınız şad olsun" ifadelerini kullandı.
Temsili şehit kabirlerine karanfillerin bırakılmasının ardından tören sona erdi.
Azerbaycanlı gazilerden Türk şehitliğine ziyaret
Azerbaycanlı 1. Karabağ ve 2. Karabağ savaşı gazileri ve Türk Dünyası Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği Azerbaycan üyeleri, Bozkurtlar Derneği üyeleri Türk Şehitliğini ziyaret etti.
Türk Şehitliği'ne Kafkas İslam Ordusu'nun şehitlerini anmak için toplandıklarını belirten Türk Dünyası Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği Azerbaycan Ülke Başkanı Feridun Ahmetli, "Tahminen 106 sene önce, Osmanlı Devleti'nin, Osmanlı Ordusu'nun Turan sevdalısı Başkomutanı Enver Paşa'nın talimatı ve emriyle kardeşi Nuri Paşa'nın komutasındaki Kafkas İslam Ordusu, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin o dönemdeki lideri Mehmet Emin Resulzade'nin rehberliğiyle, Osmanlı Ordusu'ndan istenilen yardım sonucunda Azerbaycan'a varmıştı. 4 Temmuz 18. yüzyılda, Batum'da yapılan anlaşma sonucunda, Osmanlı Ordusu, Mayıs ayından itibaren Azerbaycan'a girmiş, Gence'de Baş Karargah'dan harekete geçmişti. Bu esnada Göyçay, Kürdemir, Aksu, Hacıkabul ve Salyan'da Azerbaycan topraklarını Ermeni örgütlerden ve Rus Bolşevik'lerinden temizlemiş ve son olarak bugün yani 15 Eylül tarihinde, Bakü'de 30 saat süren savaştan sonra düşman üzerinde galibiyet sağlamıştır. Kafkas İslam Ordusu'nun bütün şehitlerinin Kafkasya'da, Azerbaycan'da kardeşlik hakkı büyüktür. 100 seneden önce aynı destan, aynı kahramanlık destanı 44 günlük savaş müddetinde tekrarlanmıştır ve 2020 Eylül 27'sinde başlayarak 44 günlük savaştan sonra destan 100 yılın ardından yeniden tekrarlanmıştır" ifadelerini kullandı.
1918 yılında Azerbaycan halkını Ermeni vahşiliğinden kurtardığı için Kafkas İslam Ordusu'na minnettar olduklarını belirten 2. Karabağ Gazisi Nizami Allahverdiyev, "Bizleri, Türkiye'den gelmiş Nuri Paşa'nın, Enver Paşa'nın Kafkas Ordusu kurtardı. Bunun için biz bütün Türk şehitleri karşısında saygıyla eğiliyoruz. Biz zaten Türküz, Türk, yaşasın Türk" dedi.
Kafkas İslam Ordusu
Kafkas İslam Ordusu Komutanı Nuri Paşa, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin ve Dağıstan'ın Osmanlı Devleti'nden yardım talep etmesi üzerine ordusuyla Azerbaycan'ı düşman işgalinden kurtarmak için görevlendirildi. Azerbaycan'ın çeşitli vilayetlerinde Bolşevik birlikleri ve Ermeni çetelerine karşı verilen mücadelenin ardından 15 Eylül 1918'de Bakü işgalden kurtarıldı. Kafkas İslam Ordusu, Bakü'nün kurtuluşu için verdiği mücadelede bin 142 şehit verdi.