Pozitif Fuarcılık ile Deniz Endüstrisini ve Denizciliği Geliştirme Derneği (DENTUR) iş birliğinde, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, KOSGEB ve İMEAK Deniz Ticaret Odası tarafından desteklenen fuarın VIP açılışına Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan da katıldı.
Açılışta konuşan UDH Bakanı Ahmet Arslan, denizcilik sektörüne gerek Cumhurbaşkanlığı gerekse Başbakanlık düzeyinde olağanüstü ilgi olduğunu, sektörün gelişmesi için tüm taleplerinin kabul edildiğini söyledi.
Arslan, denizciliğin gelişmesi için bakanlık olarak dün ellerinden geleni yaptıklarını, bugün yapmaya devam ettiklerini ve gelecekte de yapacaklarını ifade ederek, "Dünya ticaretinden pay almanın denizcilikten geçtiğini biliyoruz. 14 yıldan beri hükümetimiz bu konuda ciddi adımlar attı, devletin, hükümetin imkanlarını ciddi anlamda seferber etti." diye konuştu.
Son 14 yılda denizciliğe yönelik atılan adımlara değinen Arslan, 2004'ten 2016 yılına kadar toplamda 5,6 milyar liralık ÖTV'nin tahsil edilmeyerek deniz taşımacılığına destek sağlandığını, yarım kalan gemi yatırımları için Kredi Garanti Fonu'ndan (KGF) 255 milyon lira kefalet sağlandığını, 2015'te ihraç amaçlı gemi yatırımlarının KGF kapsamına alındığını, tersanelerin Hazineye ödediği kiraların sıfırlandığı anlattı.
Gemi yatırımlarına tasarım desteği getirdiklerini belirten Arslan, filoda çalışan ve ekonomik ömrünü tamamlamış gemilerin yenilenmesi amacıyla hurda desteği sağladıklarını, yıllardır sorun haline gelen Tuzla Tersaneler Bölgesi'nin imar planı sorununu çözdüklerini bildirdi.
Gemi sanayisinin 2003-2016 döneminde 2,8 milyar dolarlık altyapı yatırımı yaptığını anlatan Arslan, sadece kamunun değil, özel sektörün de elini taşın altına koyduğunu, gemi sanayisinin yıllık 2,5 milyar dolarlık ekonomik büyüklüğe ulaştığını kaydetti.
Türk denizcileri ve Türk bayraklı gemilerin saygınlığını artırmak adına ciddi mücadele verdiklerini vurgulayan Arslan, "beyaz liste" dedikleri konumlarını küresel anlamda sürdürdüklerini ifade etti.
"Kredilerdeki risk oranının azaltılmasına çalışıyoruz"
Bakan Arslan, iç piyasa ve ihracat amaçlı gemi yatırımlarında rekabetçi bir fiyat yakalayabilmek için uzun vadeli finansman modeli ya da kredilerdeki risk oranının azaltılmasına çalıştıklarını belirterek, "Ülke kredisi, alıcı kredisi gibi her türlü finansman desteği imkanını değerlendiriyoruz ve Eximbank üzerinden tam KGF kefaletinde, bakanlığımız kontrolünde bir yapı kurabilir miyiz, buna bakıyoruz." dedi.
Cari açığın azaltılmasındaki en etkili sektörlerden birisinin denizcilik olduğunu vurgulayan Arslan, küresel anlamda tercih edilebilir ve rekabetçi olmaya çalıştıklarını söyledi.
"Gemi inşasındaki yerliliği artırmak için çalışmalar yapıyoruz"
Arslan, Türkiye'nin dünya deniz ticareti kapsamındaki alt bileşenlerde ayrı ayrı olmak üzere, her birinde yaklaşık yüzde 1 ila 2 aralıklarında pay aldığını, hedeflerinin bu payı yakın gelecekte 2, orta ve uzun vadede de 4 katına çıkarmak olduğunu bildirdi.
Gemi inşa sanayinde bugünkü imkanlarla yerlilik potansiyellerinin yüzde 78 olduğunu belirten Arslan, bunu artırmak için çalışmalarının sürdüğünü kaydetti.
Arslan, İstanbul limanını kurvaziyer gemilerin ana yolcu değişim limanı haline dönüştüreceklerini ifade ederek, "Kurvaziyer gemilerin diğer limanlarımıza uğrak çeşitliliğini teşvik edecek önlemler alıyoruz. Bu kapasiteyi İstanbul'da artıracak ve İstanbul'a prestij katacak yeni liman çalışmamız var. İnşallah yakında açıklar ve bunu da beraber başarırız." şeklinde konuştu.
Denizcilik sektöründe Türkiye'yi, küresel deniz taşımacılığı ile entegre transit bir liman ülkesine dönüştüreceklerini belirten Arslan, "Türk deniz ticaret filosunu yenileyerek 10 milyar tona ulaşan dünya deniz ticaret hacminden daha fazla pay almayı, gemi ve yat inşa sanayimizi yenilikçi teknolojilerle donatarak daha rekabetçi bir hale getirmeyi hedefliyoruz." ifadesini kullandı.
"Türk sahipli olup yabancı bayrakla dolaşan binlerce tekne var"
Bakan Arslan, ülkenin karasularında veya marinalarında Türk sahipli olup yabancı bayrakla dolaşan binlerce tekne olduğunu belirterek, bu teknelerin farklı nedenlerle Türk bayrağı yerine yabancı bayrak çektiğini, bunun önüne geçmek ve bu teknelerin Türk bayrağı çekmesini sağlamak için yasal ve vergisel düzenlemeler yaptıklarını anlattı.
Bu düzenlemelere örnek veren Arslan, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Yat, kotra ve teknelerde Bakanlar Kurulu, yetkisini sonuna kadar kullanarak KDV oranını yüzde 1'e indirdi, ÖTV'yi ise sıfırladı. Böylece, 6 bine yakın teknenin hepsinin Türk bayrağına geçmesi mümkün. Geçmişte özellikle belirli bir süre için öngörülen geçiş, vergi harçlarla ilgili düzenlemelerin yapılmaması ve sürenin kısa tutulması nedeniyle istenilen sonucu vermedi. Bu düzenlemeyle 6 bine yakın teknenin hepsinin Türk bayrağına geçmesini bekliyoruz. Şimdi ÖTV'nin kaldırılmasının yanı sıra ilave muafiyetlerin getirilmesiyle bu arkadaşların elindeki mazeretlerini aldık."
Türk bayrağına geçmeyen tekneler için kısıtlayıcı düzenlemeler yapacaklarını belirten Arslan, "Belirli bir süre Türkiye'de kalabilmelerinin yanı sıra Türk bayrağına geçen ve Türk kara sularını kullananlarla aralarında fark olacak ki teşvik olsun. Teşvik getirdiğimiz için geçmeyenlere zorluk getireceğiz. Bunun bilinmesinde fayda var. Sektör buna göre hareket etsin. Bu kadar destek alan sektör bizi mahcup etmesin." diye konuştu.
3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli Projesi
Bakan Arslan, fuar açılışı sonrası gazetecilerin sorularını yanıtladı.
İstanbul'un yeni projelerinden "3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli Projesi"nin detaylarına ilişkin bilgi veren Arslan, şunları kaydetti:
"Projeyi Bakanlık olarak çok önemsiyoruz. Hem raylı sistemin olduğu, hem karayolunun, taşıtların geçeceği bir tünel olacak. Bu, yaklaşık 10 ayrı raylı sistemle entegre olan, günde 1,5 milyon yolcunun karşıdan karşıya geçeceği, entegre olduğu raylı sistemlerle günde 6,5 milyon insana hizmet edecek bir proje.
İhale sürecini başlatmıştık, ön yeterlilikleri belirledik ve bu kapsamda 15 Şubat'ta mali teklifleri alacağız. En uygun teklifi veren firmaya etüt ve projelerini hazırlatacağız, bu sene sonunda da bitirip, yapım ihalesine çıkmış olacağız."
Arslan, yatlar, kotralar, tekneler ve gezinti gemilerinde uygulanacak ÖTV oranının sıfırlanmasına ilişkin sorulan soru karşısında, yapılan çalışmaların piyasanın canlandırılması ve insanların hayatının kolaylaştırılması, ekonominin canlandırılması adına yapıldığının, alınan kararların belli süreli olduğunun altını çizdi.
“Sektörün beklentilerinin hepsini karşılamış olduk”
Denizcilik sektöründe yapılan çalışmalar kapsamında, özellikle Türk sahipli teknelerin yabancı bayrak çektiğini anımsatarak, şu bilgileri verdi:
"Bunun da sebebi şu; başka bayrakların kolaylıkları var. Orada kolaylık olunca vergileri ve gelirleri oraya gidiyor, istihdam orada oluşuyor. Hâlbuki onun yerine biz getirdiğimiz düzenleme ve kolaylıkla yaklaşık 6 bin tane yabancı bayrak çeken Türk sahipli teknenin Türk bayrağına geçmesini, böylece de bütün iş ve işlemlerinin Türkiye'de yapılmasını, oluşturduğu katma değerin de Türkiye'de kalmasını sağlayacağız, insanların konuya böyle bakması lazım.”
Bakan Arslan açıklamasının ardından, Trio Deniz Araçları tarafından fuara getirilen Hanse 588 modelli gemiye, uygulama sonrası ilk Türk bayrağını çekerek, gemilerin Türk bayrağına geçiş uygulamasını başlatmış oldu.
Tekne ve yat meraklısı vatandaşlar için yarın CNR Expo'da kapılarını açacak olan fuarda binden fazla marka yer alacak.
Fiyatları 4 bin liradan başlayan, her bütçeye uygun 300'ün üzerinde tekne, yat ve yelkenlinin sergilendiği fuar, Princess, Sealine, Hanse, Azimut, Moody, Prestige, Dufour, Jeanneau, Azuree, Sunseeker gibi dünya markalarının en iddialı motor, yat ve yelkenlilerine ev sahipliği yapıyor.
Milyon dolarlık yatların dünya ve Türkiye tanıtımlarına ev sahipliği yapan fuarda, teknoloji, tasarım ve konforu bir arada sunan süper yat, mega yat, katamaran, yelkenlinin yanı sıra amatör denizciler için daha az bütçeyle sahip olunabilecek tekneler de sergileniyor.