Uzmanlar, arının bal yapmasındaki sebebin, ondan besin maddesi olarak yararlanmak olduğunu belirtiyor.
Yaz mevsiminin geldiği Doğu Anadolu Bölgesi’nde zengin kolonilerin bulunduğu alanlarda arı kovanları boy boy yerini aldı. Özellikle de yeşili, doğası, havası ve suyuyla Karadeniz Bölgesini andıran Kars’ın Kağızman İlçesi’nde bir çok kişi arı kovanlarını en güzel alanlara yerleştirdiler.
Günindi köyü yaylasında da binlerce arı çiçeklere konarak çiçeğin özünü alıp kovanlara taşıyor.
Uzmanlar çiçekten başlayıp kovana uzanan yolculukla ilgili önemli araştırmalar yaptılar.
İşte uzmanların tespitleri: Bal yapma işlemi, arı kolonisi (topluluğu) için besin maddesi depolamak sayılabilir. Bir çiçeğe konan arı, onun özünü alır. Çiçekten aldığı özü, kovana götürmek için bal torbasında taşıyacaktır. Bal torbacığı, arının karın kısmının ön tarafında bulunur. Sindirim sisteminin genişlemesinden oluşmuş bir torba görünüşündedir. Bu kesimi mideden ayıran bir kapak vardır. Balın yapılmasında ilk adım, çiçek özü arının bal torbacığındayken olur. Çiçek özündeki şeker kimyasal bir değişim geçirir. İkinci adım,çiçek özünde bulunan büyük miktardaki suyun alınmasıdır. Bu iş buharlaşma yoluyla yapılır. Havalandırma ve kovandaki ısı,gereken buharlaşmayı sağlar.
Arılar tarafından petekte depolanan bal olgunlaşmağa bırakılır. Bunun depolanmasındaki amaç, daha önce de belirtmiş olduğumuz gibi gelecek için besin sağlamaktır. Arı çiçek özü sağlamanın yolunu bulamazsa, çeşitli böceklerin salgıladığı tatlı sıvılardan veya başka bitkilerin özlerinden yararlanacaktır. Kovandaki bal değişik yöntemlerle oradan alınır. Peteğe basınç uygulanıp sızdırılabilir. Ya da kovandan alınmış petekler halinde satılır. Petekten süzme bal alınmasında, “balalıcı/bal sızdırıcı” diye tanımlanan bir makine kullanılmaktadır. Bu makine, santrifüj kuvvet uygulayarak balı petekten ayrıştırır. Bal, hangi çiçeğin özünün alındığına göre, kovanın bulunduğu ortam ve şartlarla ilgili olarak çok çeşit ildir. Bal da insanı şaşırtacak kadar besleyici unsur bulunmakta olup, temel unsurlar “levüloz” ve “dekstroz” diye bilinen organik iki şeker türüdür. Ayrıca az miktarda sükroz (şekerkamışı şekeri), maltoz, dekstrin, çeşitli madenler, enzimler, az az miktarlarda değişik vitaminler, gene belirli miktarda protein ve asitler vardır. Balın tadı ve rengi farklı olabilir. Bu da özün alındığı kaynağa bağlı bir durumdur.
(TY-BA-S) KARS/KAĞIZMAN (TOLGA YÜCE) - ÖZEL HABER