Doğu’nun uygar kenti Kars’ın uzun yıllardır en büyük eksiklerinden birisi içme suyu oldu. Bir türlü sağlıklı suyun verilemediği kentte vatandaşlar günde birkaç saat akan suyla idare ediyordu. Birkaç saat suyun akması nedeniyle suların depolarda muhafaza edilmesi de suyun sağlıklı içilmesini engelledi. Vatandaşlar araçlarıyla kentin çevresinde belli noktalarda akan sağlıklı suları taşımaya başladı. Bu yıl ise Kars Belediyesi şehir içme suyu şebekesi alt ve üst yapı çalışmalarını hızlandırdı. Bu yıl 30 Ekim Kars’ın Kurtuluş Bayramı’nda da 24 saat kesintisiz içme suyu verilecek ve artık insanlar depolarda muhafaza edilerek sağlığı tehdit eden suları kullanmamış olacaklar. Sürekli akan sağlıklı sularla susuzluktan kuruluşu da kutlamış olacaklar.
Kars Belediyesi tarafından kentin dört bir yanında devam eden alt ve üst yapı çalışmaları kapsamında bittiği anda 133 kilometrelik tek parça boruyla şehir su borularıyla döşenmiş olacak. 85 kilometresi tamamlanan su şebekesinin eksiksiz şekilde tamamlanması için çalışmalar titizlikle yürütülüyor.
SAĞLIK PARAYLA SATIN ALINAMAZ
“Daha düne kadar asbest borulardan akan suları içtiğimizi” belirten Bozkuş, “Şehrin birçok yerinde hummalı çalışmalar yapıyoruz. Sonuçta arabalarımızın amortisörleri bozulacak, araçlara arızalanacak. Arabanızı imkânlarınız kıt olsa da satar yenisini alırsınız. Ama sağlığımızı kaybettiğimizde yeni bir sağlık alma şansınız yoktur. Onun için biraz sabretmemiz lazım. Bu nedenle eski boruların değişmesi gerekiyordu. Bugüne kadar bütün eleştirilere, karşı kampanyalara rağmen, tüm şikâyetlere rağmen yılmadan bıkmadan doğru olduğuna inandığımız şeyleri yapmakta ısrar ettik. İnşallah hemşehrilerimiz bu hizmetlerimizi takdir ederler ve hizmetlerimize sahip çıkarlar. Borularımız sızdırmazlık özelliğine sahiptir. Boruların birleştirme yerlerinde ise özel bir teknoloji kullanılarak kelepçe dahi kullanılmıyor. Yani dışarıdan suyun içersine hiçbir şekilde hiçbir yabancı madde karışmış olmuyor. Gördüğünüz gibi yıllarca kelepçelerin bulunduğu yerler devamlı olarak kazılmış. Çünkü kelepçelerin bulunduğu bölgeler en zayıf bölgelerdir. Bu bölgeler ayrıca suyun basıncı sonucu da borulardan kısmen arızalar meydan geliyor. 30 Ekim’de de suyumuz verilmeye başlanınca halkımız uzun yıllar su sorunu yaşamayacak.” dedi.
Yüklenici Firma ERGE İnşaat Proje Müdürü İnşaat Mühendisi Deniz Murat Yokuş ise borular ile ilgili şu teknik bilgileri verdi:
“Şu anda değiştiğimiz borular asbestli olarak kullanılan AÇP borulardı. Bu borular geçmiş tarihlerde en iyi teknolojiye sahip borulardı. Ama ömürlerini tamamlamış durumdadır. Ama artık gelişen yeni teknoloji nedenliye artık kullanılması yasaklanmış durumdadır. Çünkü kanserojen maddeler içermektedir. Şu anda asbest boru veya yedek parçası üreten tek bir fabrika bulunmamaktadır. Asbestli borular uzun yıllar geçtikten sonra zamanla deformasyon oluşturarak paslanmaya yüz tutarak pas oluşturur. Gördüğünüz gibi boru içerisinde açılmalar oluşmaya başlamıştır. Bu bunlar yoğun bir toz şeklinde içtiğimiz suya karıştığı için asbest dediğimiz borunun yapısında bulunan parçalar içtiğimiz suya karışlınca kanserojen etki yaratır. Bu nedenle artık ömrünü tamamlamış boruların değişme zamanı çoktan geçmiş durumdadır. Türkiye’de hiçbir belediye bu boruları artık kullanmıyor. Bizim kullandığımız borular ise çelik kaplı eleskomel kaplı çelik ürünler kullanmaktayız. Bu borularda çok uzun zamanda geçiş olsa asla paslanmayan borulardır. Şu anda kullandığımız borular HDF dediğimiz borulardır. Bu borular aynı zamanda sıfır sızdırmazlık özelliğine sahip borulardır. Ayrıca borular dışında kullandığımız ek parçalar olan enjeksiyon dediğimiz malzemelerdir. Bunlar imaların imalatı yapıldığı zaman tek kalıpla dökülür ve gazda bile kullanılsa sıfır sızdırmazlık oranına sahiptir. Her hangi bir ek yoktur. Kaynağı bitmiş ve birleşme yerleri diğer yerlere göre 2 santim daha kalındır. Borunun en sağlam noktası kaynak noktasıdır. Bu borular imalat sorasın da fabrika ortamında defalarca testlere tabi tutulmuştur.”
KHA