Yüksel Turan Taşdemir: Covid-19 karşı Quercetin (Kuersetin) ve C Vitamini

Covid-19 karşı Quercetin (Kuersetin) ve C Vitamini

Covid 19 virüsünden korunmak için aşı , hijyen önlemleri, sosyal mesafe ve kişisel koruyucu ekipmanlar covid 19 enfeksiyonuna karşı tek korunma yöntemi olarak kabul edilmektedir. Ancak bu yöntemlerin korumak için yeterli olmadığı görülmüştür. Quersetinin, C vitamini ve bromelain (ananasta  bulunan enzim) ile birlikte  virüslere karşı koruyucu olabileceğine düşünülmektedir.

Quercetin; doğanın bize sunduğu güçlü antioksidanlardan biridir. Bir çeşit bitki pigmentidir.Yaygın olarak tüketilen gıdalarda bulunan flavonoid ailesinin bir üyesi olan Quercetin ; greyfurt,kırmızı soğan, kırmızı elma, siyah çay, yeşil yapraklı sebzeler, brokoli, fasulye, kızılcık, karanfil, fındık ve belki de şaşırtıcı bir şekilde En zengin kaynaklardan biri olan da kırmızı biberdir.

Bağışıklık sistemi üzerindeki en büyük olumlu gelişmeleri yaratabilen antioksidan olduğu düşünülmektedir. Kalp damar hastalıklarında, yüksek kolesterol düzeylerinde, dolaşım sistemi problemlerinde, insülin metabolizması problemlerinde, alerji ve astımda, sindirim sistemi problemlerinde,  viral enfeksiyonlarda, kronik yorgunluk sendromunda, kanser ve cilt hastalıklarında quercetinden zengin bir beslenme önemlidir.

Tipik bir Batı diyetindeki günlük quercetin alımının 0 ile 30 mg arasında değiştiği  ortalama 10 mg.4  oldugu  tahmin edilmektedir. 500 mg quercetin   yaklaşık 100 g  taze kırmızı (mor soğan ) soğanda  bulunabilir.

Yiyecek hazırlama ve depolama, quercetin konsantrasyonlarını etkileyebilir. Örneğin, kızartılmış ve kaynatılmış olan yiyecekler daha düşük quercetin seviyelerine sahiptir. Kaynama, kaynar suya sızan kuersetin bozunmasıyla en çok azalmaya neden olur. Kuersetin kaybının derecesi, gıdalar arasında değişir; örneğin soğanlar 100 ° C (kaynama) sıcaklıklarına kadar stabil olabilir.

Quercetin içeriği de gıdaların nasıl depolandığına bağlıdır. Soğanlar, depolamanın ilk 12 günü içinde kuersetin içeriğinin% 25 ila% 33’ünü kaybedebilir, ancak bundan sonra minimum kayıplar yaşayabilir. Buna karşın, çileklerdeki quercetin seviyesinin dokuz ay boyunca  -4 ° C’de saklandığında yaklaşık% 32 arttığı gösterilmiştir.

Gıdaların nasıl ve nerede yetiştirildiği de quercetin içeriğini etkiler. Örneğin, daha yüksek seviyelerde ultraviyole-B ışınlarına maruz kalan bitkilerde flavonol içeriği, muhtemelen UV ışığına karşı bir savunma mekanizmasının sonucu azalabilir. Birleşik Krallık’ta (İngiltere) yetişen bitkilerin, ultraviyole-B ışınlarını engelleyen İngiltere’nin daha büyük sera kullanımı nedeniyle Güney Afrika’da yetiştirilenlerden daha düşük flavonol seviyelerine sahip olduğu bulunmuştur.

Son zamanlarda yapılan çalışmalar, quercetinlerin bir kısmı idrarda atılırken, tüketilenin çoğunun bağırsaktan emildiği ve metabolitlerine dönüştürüldüğünü ortaya koymaktadır.

Ayrıca, quercetin emiliminin, yağ ile tüketildiğinde daha iyi olduğu görülmektedir.

Kuersetin koronavirüslerin ACE reseptörlerine bağlanmasını ve insan hücresine girişini önler. Böylece hastalığın bulaşmasına doğrudan engel olur. Ayrıca tedavide de yeri olan bu değerli antioksidan vücutta virüsün replikasyonunu yani çoğalmasını da önler. Koronavirüs tedavisine de hastalık belirtilerini hafifletir. İyileşmeyi çabuklaştırır ve kolaylaştırır.

 Kuersetin bağışıklık sistemini dengeleyerek sitokin fırtınasının ortaya çıkmasına da engel olur.

Covid-19 kaynaklı akut böbrek hasarının iyileşmesine yardım eder.Böbrekte Covid-19 nedeniyle oluşan hasarın tedavisinde ve yüksek kreatinin seviyesinin düşmesinde etkili olduğu bilimsel çalışmalarda gösterilmiştir.

Kasım ayında (2020) Brock Üniversitesi ve Kanada merkezli bir ilaç firması Covid 19 virüsüne karşı Quersetini üretmek, etkinliğini artırmak ve halka sunabilmek” için federal hükümete başvurarak izin almıştır.

Ülkemizde yapılan çalışmamızda:Covid 19 bulaşma riski yüksek birimlerde çalışan 71 sağlık çalışanına QCB (500 mg quersetin, 500 mg C vitamini ve 50 mg bromelain) 2 bölünmüş dozda koruyucu olarak başlanırken; yine aynı risk grubuna sahip herhangi bir takviye kullanmayan 42 sağlık çalışanı kontrol grubunu oluşturdu.

Çalışmada izlem süresi 120 gün olarak belirlendi. Katılımcıların QCB kullanımını 120 günden önce sonlandırması veya aktif covid 19 enfeksiyonu geçirmesi bitiş noktası olarak kabul edildi. İzlem süresinin sonunda tüm katılımcıların COVID-19 rapid diagnostic tests (RDT) ile antikor pozitifliğine bakıldı.

QCB kullanan grup için ortalama izlem süresi 113 gün, kontrol grubu için ortalama 118 gün olarak tespit edildi. İzlem süresi içerisinde QCB grubundaki 71 sağlık çalışanından 1 tanesi, kontrol grubunda yer alan 42 sağlık çalışanından 9 tanesi covid-19 enfeksiyonu geçirdi. Katılımcılardan bir tanesi sessiz enfeksiyon şeklinde asemptomatik geçirirken, diğerleri semptomatik olarak evde 15 gün süre ile izlendi.

Quersetinin bağırsaktan emilimi az olup, C vitamini ve Bromelain (Ananasın kökünde ve meyvesinde bulunan enzim ) ile birlikte alındığında emilimi daha yüksek olmaktadır. İsoquercetin, quersetinin bir başka formudur, bağırsakta emilimi 5 kat daha iyi ve etkinliği daha yüksektir. Türkiye de maalesef bulunmamaktadır.

Epidemiyolojik çalışmalar quercetin de dahil olmak üzere flavonoidlerin tüketiminin azalmış kanser insidansı ile yakından ilişkili olduğunu ortaya koymuştur.. Laboratuvarda ve hayvan çalışmalarında quercetin de dahil olmak üzere flavonoidlerin potansiyel antikanser etkileri gözlemlenmiştir. Örneğin, hayvan çalışmaları, lösemi ve göğüs  kanseri hücrelerinin büyümesini inhibe etmek için kuersetin ile takviye oluşturulmuştur.

Zutphen Elderly çalışması, quercetin de dahil olmak üzere flavonoidlerde yüksek tüketilenlerin koroner kalp hastalığı ve inme insidansının daha düşük olduğunu bulmuştur.

Kan basıncının yaklaşık 500 mg / gün’lük dozlarla azaltılmasında istatistiksel olarak anlamlı bir etki oluşturduğunu ortaya koymuştur. Kuersetin antihipertansif tedaviye bir eklenti olarak düşünülebilir.

2011 tarihli  Kore çalışması, quercetin’in LDL kolesterolü orta derecede düşürdüğünü, HDL kolesterolü yükselttiğini ve kan basıncını ve kan şekerini biraz düşürdüğünü ortaya koymuştur.

2017 yılında yapılan bir çalışmada kuersetin, romatoid artritli 50 kadına günde 500 mg verilerek 8 hafta sonra hastalığın klinik belirtilerinde önemli iyileşmeler sağlandığı gösterilmiştir.

Allerjik reaksiyonların önlenmesinde özellikle alerjik astım ataklarının engellenmesinde de faydalıdır.

Kuersetin gut hastalığında yüksek olan ürik asit seviyesinin düşmesinde ve beraberindeki antienflamatuvar etkisiyle bu hastalığın belirtilerinin hafiflemesinde faydalıdır.

Kataraktın önlenmesinde, şeker hastalığının göze verdiği zararlardan korunmada faydalıdır.

Kuersetin C vitamini ile beraber alındığında emilimi daha da artmaktadır. Ayrıca C vitamininin de yararlarını eklersek bu müthiş ikiliyle sonuçta daha güçlü ve faydalı bir etkinin ortaya çıktığı görülmektedir.

Quercetin doğal yollarla gıdalardan alınabilir. Gıda takviyesi formunda da tercih edilebilir. Bazı durumlarda quersetin emilimini arttırmak amacıyla c vitamini ile beraber de kullanılmaktadır.

Covid-19 virüsüne karşı da etkili olabileceği uzmanlarca düşünülmekte ve bu konudaki bilimsel çalışmalar hali hazırda devam etmektedir.

Özet :

Covid- 19 korunmak için hijyen önlemleri, sosyal mesafe ve kişisel koruyucu ekipmanlar çok önemli.Maske ,mesafe çok önemli.Yüksek riskli yerlerde yüze düzgün oturacak ve burnu kapatacak ,yanlardan hava almayacak şekilde çift maske takılmalı (kapalı alanlar ,insan yoğunluğu fazla yüksek riskli yerlerde N 95 maske kullanıla bilir ) .Bunun dışında vücüt bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi  için D vitamini kullanmak veya öğlen saatlerinde yaklaşık olarak yarım veya bir saat açık havada güneş de durmak.Bol C vitamini ,Çinko tüketmek,özellikle propolis  (Türkiye de üretilmiş  Anadolu propolisi ) tüketimi,omega 3 tüketimi ve bu depoların dolu olması çok önemlidir.Bunların dışında quercetin covid 19 karşı korunmada çok  önemli.En iyi kaynağı kırmızı sağan ,kırmızı biber v.b .

Meyve sebze tüketirken kırmızı veya mor renkli besinleri tercih edelim.Örneğin soğan yiyeceksek beyaz soğan yerine kırmızı soğanı ,elma yiyeceksek kırmızı elmayı,Lahana yiyeceksek beyaz lahana yerine kırmızı lahanayı ,biber yiyeceksek kırmızı biberi tercih edelim.

Quercetin kaynakları ile birlikte C vitamininden zengin besinler tüketelim ( portakal , greyfurt, kuş burnu v.b ) bu yiyecekleri   yağla birlikte tüketilmesi gerekmekte (yağ quercetin emilimini artırmakta ). Bu meyveleri ve quercetin kaynaklarını  ananasla beraber tüketelim ,Ananasın kökünde ve meyvesinde bulunan BROMELAİN  enzimi quercetinin emilimini artırmakta.

Eskiden asıl vitamini kabukta diye meyveler kabuklu tüketilirdi.Şimdi meyveler çürümesin ve uzun süre dayansın diye ilaçlanıyor veya mumlanıyor.Bu mevyelerin üzerindeki mumlardan arındırmak için iyice yıkayalım  veya mum içermeyen meyveler alalım. Meyveler kabuklu tüketelim .Örneğin quercetin iyi kaynağı olan kırmızı elma nın kabugunu soymadan yiyelim.