TBMM’de 'devrim gibi' yenilik

YAŞ ve MGK toplantıları ve 30 Ağustos Zafer Bayramı kutlamalarında atılan sivilleşme adımlarının ardından, TBMM Genel Kurul Salonu’ndaki localara da “sivil düzenleme” gündeme geldi. Genel Kurul salonunda Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarının kullandığı özel locanın kaldırılarak, bürokratlar için tek bir loca ayrılması formülünü tartışan TBMM yönetimi, dünya parlamentolarındaki uygulamayı incelettirdi.

İncelenen 27 ülkedeki 35 parlamento ve senatodadan hiç birinde askerler için özel loca yok. TBMM uzmanları Cemil Dinmezpınar ve Ersin Çelik’in hazırladığı Haziran 2011 tarihli bilgi notunda, Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi ile 27 ülkerin 35 senota ve meclisindeki loca dağılımının irdelendiği, çalışma kapsamında TBMM tarafından bu ülkelerin parlamentolarından loca düzenine ilişkin bilgi istendiği vurgulandı.

Parlamentolarının verdiği bilgiler ışığında hazırlandığı belirtilen bilgi notunda, 35 parlamentodan 31’inde halk, 25’inde basın, 14’ünde diplomatik temsilciler, 8’inde devlet başkanları, 8’inde özel masifirler, 6’sında bürokratlar, 5’inde parlamento bürokratları, 3’ünde kraliyet ailesi, 2’sinde yüksek yargı ve 1’inde de yabancı basın için özel loca bulunuyor. Askerler için özel loca ayrılan hiçbir ülkenin olmadığı görülen bilgi notuna göre, Cumhurbaşkanı ve Devlet Başkanı için parlamento ya da senatosunda özel loca bulunan ülke sayısı da sadece 8. Cumhurbaşkanı ve devlet başkanı için özel loca İsrail, İngiltere Lodrlar Kamerası, Estonya, Makedonya, Slovakya, Moldova, Litvanya ve Belçika senatosunda bulunuyor. 35 parlamento ve senatodan 31’inde halk, 25’inde de basın için özel loca ayrıldığına dikkat çekilen bilgi notuna göre, İsrail, Sırbistan, Rusya (Duma), Avusturya, Makedonya, Slovakya, İsviçre, Macaristan, Litvanya, Belçika meclisinde basın locası, Rusya, Makedonya, Maceristan, Belçika meclisinde de halk locası var.

TBMM Başkanlığı’na sunulan bilgi notunun sonuç bölümünde, incelenen parlamentoların tamamına yakınında halk ve basın locası bulunduğu, diğer gruplar için ise özel bir loca düzenlemesine gidilmesi yerine, genel bir locanın farklı gruplar tarafından kullanılması tercih ediliyor.

AK Parti: Tartışmaya değer

TBMM Başkanlığı’nın talebi üzerine dünya parlamentolarındaki loca uygulamalarının irdelenmesi, TBMM Genel Kurul salonundaki loca düzeninde de “sivillişmeye” gidileceği yorumlarına yol açarken, AK Parti Grup Başkanvekili Ahmet Aydın, konunun “tartışılmaya değer” olduğunu ifade etti.

MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural ise “Genel Kurul’da askerlerin locada yer alması uygulamasının kaldırılması konusundaki görüşünün” sorulması üzerine şu değerlendirmeyi yaptı: “Hüseyin Çelik herhalde çocuğu için bundan sonra ’askere göndermeye gerek yok’ diyecek. Türkiye’de sürekli olarak bir ’sivilleşme’ tartışması... Ne yapacaksınız? Genelkurmay Başkanı mı olmak istiyor Hüseyin Çelik? Birisi kalksa dese, ’sivil Genelkurmay Başkanı niye olmuyor? Nasıl olsa askerliğimiz yaptık. Kara Kuvvetleri Komutanı da Bülent Arınç olur. Bir profesör var o da dışarıdan atanır. Madem sivilleşme, askerler de sivilleşsin ellerine silah almasınlar ne gerek var?’ Bu kavramların muhtevadan yoksun olduğunu düşünüyorum. Bunların asker-sivil üzerinden bir siyaset oluşturma amaçlı olduğunu düşünüyorum. Elinde yetki var, çıkar kararname.”

“Cumhurbaşkanı, Başbakan neden GATA mezuniyet törenine gider? Torbalı Meslek Yüksek Okulu’na neden gelmiyorlar” diye soran Vural, bir taraftan “sivilleşme” diyenlerin diğer taraftan askeri kullanmak için her ortama girdiğini öne sürdü. Bir gazetecinin, “askerler milletvekillerine tepeden bakıyorlarmış” sözleri üzerine Vural, vatandaşların da Genel Kurul’a izleyici localarından “tepeden baktığını” ifade etti. Vural, “Allah akıl fikir versin. Akıllarını ekmek peynirle yemişler. O zaman askeri uçakların da hava sahasından geçmesini yasaklamaları gerekiyor onlar da tepeden bakıyor” dedi.