SODES için proje ekibi oluşturuldu

2 yıldır Güneydoğu ve Anadolu’da uygulanan SODES 2010 yılı itibariyle Doğu Anadolu bölgesindeki illerde de yapılmaya başladı.

Kağızman Kaymakamlığı SODES projelerinden önemli derecede yararlanabilmek için 3 kişilik proje ekibi oluşturdu. Proje ekibi çalışmalarına başlarken, bu proje sadece proje ekibi tarafından hazırlanan proje değil, Okulların, Sivil Toplum Örgütlerinin ve Kamu kuruluşlarının bu projeden yararlanabileceği göz ölüne alınarak bu amaçla bilgilendirme toplantıları yapılacak.

SOSYAL DESTEK PROGRAMI (SODES) PROJE HAZIRLAMA, UYGULAMA VE İZLEME ESASLARI

Ülkemizde bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılması için; bölgesel ve mekansal nitelikleri de dikkate alan yatırım politikalarının tespit edilerek rasyonel ve etkin kaynak kullanımının sağlanması ve kalkınmanın yurt sathında dengeli şekilde gerçekleştirilmesi için bölgesel gelişme politikalarına özel bir önem verilmektedir.

Bu kapsamda, 2008–2012 yılları arasında bölgesel kalkınma projelerinin tamamlanması amacıyla GAP Eylem Planı hazırlanmış ve 18 Haziran 2008 tarih ve 26910 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 2008/11 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile yürürlüğe konulmuştur. Söz konusu eylem planı Ekonomik Kalkınmanın Gerçekleştirilmesi, Sosyal Gelişmenin Sağlanması,  Altyapının Geliştirilmesi ve Kurumsal Kapasitenin Geliştirilmesi bileşenlerinden oluşmaktadır. Sosyal Dönüşüm kapsamında kamu kuruluşlarının olağan görevlerinin yanı sıra ortaya çıkan ve çıkabilecek sosyal ihtiyaçların karşılanabilmesi için daha esnek proje geliştirilebilecek ve uygulanabilecek bir yapıya gereksinim duyulmaktadır. Nitekim, son dönemde GAP bölgesinde kırdan kente göç, yoksulluk ve işsizlik gibi alanlarda yaşanan sorunlar ve değişen sosyal yapının doğurduğu yeni ihtiyaçlar bölgedeki sosyal yatırımların önemini artırmıştır. Bu doğrultuda, sosyal ihtiyaçları kısa sürede gidermek amacıyla, valiliklerin doğrudan sorumluluk aldığı, proje odaklı Sosyal Destek Programı (SODES) hazırlanmıştır.

PROGRAMIN AMACI

SODES’in amacı; GAP kapsamındaki illerde sosyal kalkınmanın gerçekleştirilmesi ve sosyal refahın artırılması için yoksulluk, göç ve kentleşme gibi sosyal sorunların giderilmesine yönelik yerel dinamiklerin harekete geçirilerek, istihdam edilebilirliğin artırılması, meslek edindirme, gelir getirici faaliyetlerin geliştirilmesi, sosyal içermenin sağlanması ile kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetlerin desteklenmesidir.

SODES ile önümüzdeki dönemde gerçekleştirilmesi öngörülen sosyal restorasyon sürecine katkı sağlamak üzere bölgenin beşeri sermayesinin güçlendirilmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda, bölgede yoksulluk ve sosyal dışlanma riski altında bulunan birey ve grupların ekonomik ve sosyal hayata aktif katılımlarının artırılması ve yaşam kalitelerinin yükseltilerek toplumsal dayanışma ve bütünleşmenin gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır.

PROGRAMIN KAPSAMI

Program kapsamına istihdam, sosyal içerme ve kültür, sanat ve spor olmak üzere üç başlık altında hazırlanacak sosyal projeler girmektedir. İstihdam başlığı altında hazırlanacak projeler ile ilgili ilde istihdam edilebilirliğin artırılması, ildeki ve bölgedeki ihtiyaçlara uygun alanlarda nitelikli işgücünün geliştirilmesi, mesleki bilgi ve birikimin geliştirilmesi, toplumun dezavantajlı kesimlerinin istihdama erişiminin kolaylaştırılması ve kendi işini kurabileceklere destek olunması beklenmektedir. Sosyal içerme başlığı altında hazırlanacak projeler ile ilgili ilde yoksulluğun azaltılması, sosyal yardım alan yoksul kesimin kendi geçimini temin edecek duruma getirilmesine destek olunması, yaşlı, özürlü, kadın ve çocuklar gibi toplumun öncelikli kesimlerinin yaşam standartlarının yükseltilmesi ve bunlara götürülen hizmetlerin kalitesinin artırılması beklenmektedir. Kültür, sanat ve spor başlığı altında hazırlanacak projeler ile ilgili ilde toplumun ihtiyaç duyduğu kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetlerin geliştirilmesi ve özellikle çocukların ve gençlerin bu tür faaliyetlere yönlendirilmesine destek olunması beklenmektedir. 

ÖRNEK PROJE KONULARI

İSTİHDAM

-Bölgede artan yatırımlar ve ekonomik canlanmaya paralel olarak ihtiyaç duyulan alanlarda beceri kazandırma ve meslek edindirme programları,

-Kendi işini kurmak isteyenlere yönelik eğitim programları, danışmanlık hizmetleri ve finansman desteği,

-İşgücü piyasasına girişleri kolaylaştırmak amacıyla mesleki danışmanlık ve rehberlik hizmetleri,

-Okuldan işe geçişleri kolaylaştırmak ve işbaşında öğrenmeyi teşvik etmek üzere belirli sektörlerin önde gelen kuruluşlarında gerçekleştirilecek staj programları,

-Kadınların ve gençlerin istihdam edilebilirliğinin artırılmasına yönelik olarak işgücü yetiştirme programları,

-Toplum yararına çalışma programları,

-Eski hükümlülere yönelik beceri kazandırma ve meslek edindirme programları ile eğitim, danışmanlık ve finansman desteklerini içeren kendi işini kurma programları,

-Mevsimlik işçilerin başka illere ve bölgelere ulaşım koşullarını iyileştirmeye yönelik projeler,

-İstihdam alanı kapsamında bölge dışındaki diğer illerdeki ilgili kuruluşlarla işbirliği yapılması ve ortak projeler yürütülmesi.

SOSYAL İÇERME

-Çalışabilecek durumdaki yoksul vatandaşların gelir getirici faaliyetlere erişiminin artırılması, istihdam edilebilirliklerinin geliştirilmesi,

-Özellikle göçle gelen kesimler olmak üzere kentlerin az gelişmiş bölgelerinde yaşayanların kente entegrasyonu ve toplumsal uyumunu sağlamaya yönelik faaliyetler,

-İlgili kuruluşların faaliyetlerine ilaveten gezici sağlık hizmetleri ve sağlık taramaları gibi faaliyetler,

-Kadınların toplumsal konumlarının güçlendirilmesini, çalışma hayatına katılımlarını artırıcı programlar,

-Ailelere yönelik kadın ve çocuk sağlığı ile ilgili eğitimler,

-Başta kırsal alanda ve yalnız yaşayanlar olmak üzere yaşlılara yönelik sağlık taraması, bakım hizmeti ve küçük ev tadilatları gibi destek faaliyetleri,

-Çocukların ve gençlerin yaşam koşullarının iyileştirilmesi,

-Özürlülerin ekonomik ve sosyal hayata katılımlarını artırılması,

-Başka illerdeki eğitim kurumları ile gönül köprüsü gibi öğrenci değişimi ve gezi faaliyetleri,

-Özel sektörün kurumsal sosyal sorumluluk proje uygulamaları,

-Sosyal içerme alanı kapsamında bölge dışındaki diğer illerdeki ilgili kuruluşlarla işbirliği yapılması ve ortak projeler yürütülmesi.

KÜLTÜR, SANAT VE SPOR

-Bölge halkının kültürel ve sanatsal faaliyetlere katılımını teşvik edecek faaliyetler,

-Spor tesislerinin ve rekreasyon alanlarının yaygınlaştırılmasına ve bu alanların daha aktif ve etkin kullanılmasına yönelik faaliyetler,

-Eğitim, kültür, sanat ve spor faaliyetlerine katılım için ihtiyaç duyulan malzemelerin temini ve bu alanlarda kursların düzenlenmesi,

-Çocuk ve gençlerin eğitim ve kültür faaliyetlerine aktif katılımını destekleyici kitap okuma programları gibi faaliyetler,

-Sinema, tiyatro gibi kültürel faaliyetlere katılımı artırabilmek için, özellikle öğrencileri ve kırsalda kalan kesimi hedef alacak faaliyetlerle, gezici sinema ve tiyatro şenliklerinin düzenlenmesi ya da öğrencilere ücretsiz bilet dağıtılması gibi faaliyetler,

-Kltür, sanat ve spor alanı kapsamında bölge dışındaki diğer illerdeki ilgili kuruluşlarla işbirliği yapılması ve ortak projeler yürütülmesi.

PROGRAMIN UYGULAMA ESASLARI AŞVURU ŞEKLİ VE SÜRECİ

Program kapsamında, valilikler GAP Eylem Planının SD.2.8, SD.4.1 ve SD.5.1 eylemleri kapsamındaki faaliyetleri için 13.06.2008 tarihli ve 2008/26 sayılı YPK Kararına göre hazırlayacakları proje tekliflerini EK 1’deki proje teklif formatına uygun olarak 1 Eylül 2008 tarihine kadar DPT’ye sunacaklardır. 1 Eylül 2008 tarihine kadar sunulan projelere tahsis edilen ödeneklerden sonra eğer varsa kalan ödenekler için ikinci bir proje çağrısına çıkılabilecek ve bu kapsamda en geç 15 Kasım 2008 tarihine kadar ikinci proje teklifleri DPT’ye iletilecektir.

BAŞVURULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE SEÇİMİ

Başvurular, DPT tarafından, program amaçlarına uygunluk, sürdürülebilirlik, projenin amacı, gerekçesi, faaliyetleri ve beklenen fayda arasındaki tutarlılık ve projede belirlenen faaliyetlerin gerekçede belirtilen sorunların çözümüne katkı sağlayabilme derecesi bakımlarından değerlendirilecektir. Kaynak tahsisi proje bazında yapılacaktır. Bu kapsamda il özel idarelerine aktarılacak kaynak tutarı ilin kabul edilen projeleri ve bütçe imkânlarına göre belirlenecektir.

PROJELERİN YÜRÜTÜLMESİ

Onaylanan proje tekliflerine ilişkin ödenekler DPT bütçesinden ilgili il özel idare bütçelerine aktarılacaktır. Proje uygulamaları valilik ve il özel idarelerinin yetkileri çerçevesinde valilik, il özel idareleri, kamu kuruluşları, meslek örgütleri ve STK’lar tarafından yürütülebilecektir. Bu projeler, valiliklerin ve il özel idarelerinin yetkileri kapsamında ve sorumluluğunda diğer kamu kuruluşları, köylere hizmet götürme birlikleri, sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları, meslek örgütleri ve sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte de uygulanabilecektir. Bu kapsamda hazırlanacak projelerin uygulanmasından valilikler sorumlu olacaktır.

PROGRAMIN UYGULAMA YERİ VE PROJELERİN TAMAMLANMA SÜRELERİ

SODES Programı GAP kapsamındaki dokuz ilde uygulanacaktır. Projelerin tamamlanma süresi bir yılla sınırlı olacaktır.

KURUMSAL ROL VE SORUMLULUKLAR

DPT: SODES’in genel esaslarının belirlenmesi, bu kapsamda uygulamanın ilk yılında tekliflerin değerlendirilmesi ve uygun görülen projelere ödenek tahsisi yapılması ile izleme ve değerlendirme yapılması, İçişleri Bakanlığı, Program uygulanmasında ihtiyaç olan koordinasyonunun sağlanması, Valilikler, Projelerin DPT’ye sunulması ve kabul edilen projelerin il düzeyinde uygulanması, izlenmesi ve değerlendirmesinin yapılması, GAP Bölge Kalkınma İdaresi, GAP eylem planının genel koordinasyonu ve izlenmesi görevi çerçevesinde yerel düzeyde ihtiyaç halinde işbirliğinin tesisi ve ilgili eylemlerin izlenmesi ve değerlendirilmesi, İl Özel İdareleri, DPT tarafından uygun görülerek ödenek tahsis edilen projelere yapılacak ödemelerin usulü dairesinde gerçekleştirilmesi ve muhasebeleştirilmesi, SODES kapsamında proje hazırlanması ve SODES projesi ile ilgili olarak diğer sekretarya hizmetlerinin görülmesi.

İZLEME VE DEĞERLENDİRME

Uygulanan projelerin önümüzdeki dönem uygulamalarına yol göstermek, bunları kolaylaştırmak ve daha etkin hale getirmek amacıyla DPT tarafından izleme ve değerlendirme çalışmaları yapılacaktır. Valilikler projenin gelişimiyle ilgili izleme raporlarını Aralık, Mart, Haziran ve Eylül ayları sonuna kadar DPT’ye göndereceklerdir. Proje izleme raporlarının usul ve şekil esasları DPT tarafından daha sonra valiliklere bildirilecektir. Ayrıca GAP Eylem Planı genel koordinasyonundan sorumlu olan GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığına da izleme değerlendirme raporlarının bir nüshası gönderilecek.