Kars'ta Harabe mi Tabya mı?
Kars'ın en eski tarihi yapılarından olan ve saldırıları önlemek amacıyla birçok savaşta savunma tesisi olarak kullanılan kanlı tabya bakımsızlık nedeniyle kan kaybediyor.
Kars ve yöresine ait en önemli tarihi eserlerden sayılan Kanlı Tabya uzun bir zamandır kimsenin uğramadığı, bakım, onarım ve temizliğinin yapılmadığı bir yer olarak her geçen gün biraz daha kan kaybetmenin talihsizliğini yaşıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü 2009 Yılı Yatırım Programına dahil edilerek gerekli ödeneğin ayrıldığı söylenen Kanlı Tabya’nın, Röleve ve Restorasyon Projeleri kapsamında yapımının tamamlanacağı, daha sonra ise “Harp Tarihi Müzesi” olarak ilimiz turizmine kazandırılacağı açıklandığı halde, geçen 3 yıl içerisinde halihazırda hiçbir çalışmanın başlatılmaması bu tarihi değer adına büyük bir kayıp olarak görülüyor.
EN BÜYÜK SAVAŞLARIN EN GÜÇLÜ KALKANI
Ortaçağ’dan sonra Anadolu’nun doğuya açılan sınır kenti olmuş bu yüzden de çeşitli dönemlerde Anadolu’ya yönelik savaşların yapıldığı bölgemizde; Anadolu’yu savunabilmek için bu bölgenin korunmasına önem veren Osmanlıların bir takım savunma tesisleri adına, XVIII.yüzyıldan itibaren çok sayıda yaptıkları tabyalardan olan Kanlı Tabya bir çok savaşta kalkan görevi gördü.
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşları ardından I.Dünya Savaşı sırasındaki doğudan gelen Rus ve Ermeni saldırılarını önlemek amacı ile sayıları artırılan tabyalar arasında en can alıcı görevi üstlenmiş olan Kanlı Tabya Kars’ın Bülbül Mahallesi’ndedir.1722-1732 tarihlerinde yapılmış olan bu tabyada 1722 - 1732 Osmanlı - İran Savaşı, 1807 Osmanlı - Rus Savaşı, 1823 Osmanlı - İran Savaşı, 1828 Osmanlı - Rus Savaşı, 1877-1878 Osmanlı - Rus Savaşı, 1918-1920 Osmanlı-Ermeni savaşları yapılmıştır. İran Hükümdarı II.Tahmasb’ın Kars kalesi’ni kuşattığı sırada bir karargah olarak yaptırılmıştır. Osmanlı - Rus Savaşlarında (1827-1828) en çetin çarpışmalardan biri bu Tabya’da yapıldığından, Büyük Tabya olarak bilinen adı, halk tarafından daha sonra Kanlı Tabya olarak anılmaya başlanmıştır.
HARABE Mİ TABYA MI?
Erzurum Bölge Kurulu’nun 17.12.1993 tarih ve 597 sayılı kararı ile tescil edilip koruma altına alınan Kanlı Tabya’nın, şehir içerisinde bulunması, konumu, kolay ziyaret edilebilir olması nedeniyle daha kısa sürede turizme kazandırılması gerektiği ve bunun için de HARP TARİHİ MÜZESİ olarak düzenlenmesi kararlaştırıldığı halde faaliyet göstermek bir yana korunma altına bile alınmaması tarihe verdiğimiz önem açısından oldukça düşündürücü.
Tarihi eserden çok bir harabeyi andıran görüntüsüyle insanın içini acıtan Kanlı Tabya için yetkililerin ne zaman harekete geçeceği merak ediliyor.
Murat TAŞDEMİRCİ
