Tacettin DURMUŞ

Kars çiftçisi bu yıl aşırı kuraklığa rağmen binbir emekle ekimini yaptığı pancarını, yıllarca özeleştirilme kapsamında kapatılma korkusu ile yaşayan Kars Şeker Fabrikasında kantara çıkardı. 30 Ekim 1993 tarihinde TÜRKŞEKER çatısı altında kurulan ve bugün 29’ uncu kampanya dönemini başlatan Şeker Fabrikasında pancar üreticilerinin ve çalışanlarının yüzü gülmeye başladı.

Geçtiğimiz yıl 2020 yılında 336 kuruştan, bu yıl 425 kuruştan şeker pancarı alacak olan Kars Şeker Fabrikası, işsizlik nedeniyle her yıl binlerce göç veren Kars’ta, bacası tüten tek devlet işletmesi olma özelliğini koruyor.

Kars’ın Arpaçay, Akyaka ve Selim ilçeleri ile birlikte il merkezinde birkaç bölgede sulu tarım gerektiren pancar ekim kapasitesi, fabrikanın açık kalması ve zarar etmesi için önem arz ederken, üretimin artması için de çalışmalar başlatıldı.

Yapılan konuşmaların ardından, bu yıl fabrikaya ilk önce pancarlarını getiren çiftçilere akaryakıt fişi hediye edildi. Kurban kesimi ve okunan duaların ardından kantara çıkartılarak tartılan pancarlar işlenmek için fabrikaya alındı.

HASAN SADİ, “KURAKLIK NEDENİYLE OLUMSUZ ETKİLENDİK”

Fabrikaya ilk önce pancarını getiren ve kendisine akaryakıt çeki hediye edilen pancar üreticisi Hasan Sadi, bu yıl 30 dönüm ekim yaptığını söyledi. 150 bin ton taahhüdünü yerine getirmek zorunda olduğunu da söyleyen Sadi “Kars’ın merkez Cumhuriyet Köyünde oturuyorum. Bu yıl pancar ekimi yaptık. Verim olaraktan iyi oldu ama kuraklıktan etkilendik. Yaklaşık 30 dönüm üzerinden ekim yaptık. Rekolte düştü biraz kuraklığın sebebiyle. Kuraklıktan ötürü biraz zorlandık. Ton fiyatı 420 kuruş olarak açıklandı. 500 liralık motorin yakıt fişi aldık. Önemli olan burada bulunmaktı zaten. Yeni kampanya döneminin hayırlı olmasını diliyorum.30 dönüm ektim 150 ton taahhüdüm var. İnşallah vereceğiz. Bütün çiftçi kardeşlerimi de tabi bu konuda destekliyorum, teşvik ediyorum. Onarında ekmesini istiyorum. Çünkü Kars Şeker Fabrikası bölgemizde çok önemli bir yerdedir. Onlarında bu konuda ellerini taşın altına koymasını istiyorum. Büyüklerimizden ve yetkililerimizden de çiftçilerine destek olmalarını istiyorum.

BABACAN “KURAKLIK, 100 BİN TON HEDEFİMİZİ OLUMSUZ ETKİLEDİ”

Açılış töreninde konuşan Fabrika Müdürü Ayhan Babacan, Kars Şeker Fabrikasının geçen sene ve önceki yıllara göre son 15 yıllık değerlerin rekorlarını kırarak, yüzde 65 oranında pancarını artırmış olduğunu söyledi.

Fakat bu sene 100 bin ton taahhütle başlayan pancar üretiminin, Türkiye genelinde oluşan kuraklık yüzünden Kars bölgesini, dolayısıyla şeker fabrikasını da olumuz etkilediğini söyledi.

Kuraklık nedeniyle bu yıl alınan taahhüt miktarının 60 binlere kadar inmiş olduğunu da belirten Müdür Babacan, “Bu durum çok üzücü olmuştur. Fabrikamız Türkiye’deki diğer fabrikalara göre en az elamanla fakat en yüksek özveriyle çalışmaktadır. Toplam memur ve işçi sayımız 249 olup taşeron alımlarıyla birlikte bu sayı kampanyada 450 -500 e kadar çıkmaktadır. Ancak revizyon döneminde kampanya öncesinde diğer fabrikalarda, kampanyada kendi fabrikamızda ve kampanya sonrasında tekrar diğer fabrikalarda elemanlarımız çalışarak şirketimize büyük katkılar sağlamaya devam etmektedir. Fabrikamızda Ağrı Şekerden gelecek olan pancarla birlikte 85 bin ton bedele esas pancar alınacak olup işlenecek pancarımız 77 bin ton olacaktır.  İşlenecek pancar sonucu 11 bin 500 ton kristal şeker üretilecektir. Yan ürün olarak ta 25 bin ton küspe ve yaklaşık üç bin ton melas elde edilecektir. Fabrikamıza Kars merkez, Akyaka, Arpaçay ve Selim ilçeleri ile Iğdır bölgelerimizde 29 köyümüzde, 544 çiftçimiz tarafından 15 bin 730 dekar pancar ekilmiş olup fabrikamızın toplam pancar üretimi bedele esas olarak 55 bin ton olacaktır.  28 yıldır ara vermeden kampanya yapan Kars Şeker Fabrikamız bu senede revizyon bakım onarım işlerini bitirerek kampanyaya hazırdır. Fakat 14 şeker fabrikası arasında en az pancarı olan fabrika olmamız beni çok üzmektedir. Bununla ilgili bir çok köyü köy muhtarlarını ziyaret ederek pancar üretimini teşvik için gerekli çalışmalarımızı yaptık. Ama bu konuda pancar üretimi için Kars’ta tek sanayi kuruluşu olan fabrikamızın uzun süreli bacasının tütmesi için, sayın valimden, sayın milletvekillerimden sayın belediye başkanlarından ve il ilçe AK Parti başkanlarımdan destek istiyorum. Pancar üretimiyle ilgili ekilmeyen arazilerin ekimi için öncelikle fabrika sahamızdaki boş yerleri sürdürerek pancar ekimine hazırlamış bulunmaktayız.” dedi.

KOP: İŞÇİLER İÇİN KADRO İSTEDİ

Kars Şeker - İş Sendikası Başkanı Yaver Kop da yaptığı konuşmada, Kars Şeker Fabrikasının özelleştirme kapsamından çıkarılarak varlık fonuna devredilmesinin şeker çalışanlarını son derece mutlu ettiğini söyledi.

Yıllardır sabır, gayret ve özveriyle çalışan kadrosuz işçilere kadro verilemesini isteyen Başkan Kop,  Kardeşlerimizin inşallah kadro müjdelerini de getirmesini umutla bekliyoruz. Fabrikalarımız arasında revizyon ve üretim dönemlerindeki görevlendirmelerde başarılarıyla her zaman bizi gururlandıran muvakkat kardeşlerimizin kadro sevincine ortak olmak en büyük hayalimizdir. Bu konuda sayın genel müdürümüz göreve geldiği günden bugüne kadar konuyu her zaman öncelikli tutmuş ve gerekli bütün girişimleri yapmıştır. Sabırla beklediğimiz bu güzel haberi inşallah alacağız. Yine emek çatımız altında özveriyle yılları deviren taşeron işçilerimiz için varlık fonuna devir süreci bir umut ışığı olmuştur Allah’ın izniyle bu kardeşlerimizin kadro müjdesi bizim için çifte mutluluk olacaktır. Önümüzdeki yıl genel müdürlüğümüzün yeni yatırımları ile modernizasyon yılı olacaktır hazır doktor evimize gelmişken sayın bakanım sayın milletvekilim de buradayken genel müdürümüzden doğal gaz ve kazan dairesini dönüşüm için yatırımı sözünü de almış olacağız.” Diye konuştu.

VALİ ÖKSÜZ, “ŞEKER FABRİKAMIZ ŞEHRİMİZİN GÖZ BEBEĞİDİR”

Vali Öksüz de konuşmasında kurulduğu 1993 yılından bu yana, başta bir tarım ve hayvancılık şehri olan ilimiz olmak üzere bölgemize hizmet veren Kars Şeker Fabrikasın göz bebeği kadar kıymetli olduğunu söyledi.

Konuşmasında tarımla sanayinin birleştiği öncü kuruluşlarımızdan olan şeker fabrikalarının, Türk tarımı ve Türk sanayisi üzerinde ayrı bir yeri ve önemi olduğunu belirten Vali Öksüz, “Geçmişe baktığımızda ülkemizin sanayileşme süreci içinde şeker fabrikalarının çok önemli bir yeri olduğunu görmekteyiz. Sanayileşmenin başladığı ilk yıllardan itibaren hizmet veren şeker fabrikaları, ülkemiz ekonomisinde tabiri caizse lokomotif görevi üstlenmişlerdir.

Bu açıdan baktığımızda Kars Şeker Fabrikamızın; 550 civarında çiftçisi, memur, işçi, kampanya personeli ve taşeron ile birlikte 500’ün üzerinde çalışanıyla, istihdam ve üretim açısından ilimiz ve bölgemiz adına önemli katma değer sağladığını görmekteyiz. Bu yılki pancar ekimi miktarı, tahmini şeker ve yan ürünleri üretimini önceki dönemlerle kıyasladığımızda, bir artış olduğunu görüyoruz.

Örneğin; 2020 yılında 15 bin 730 dekar arazide, 65 bin ton şeker pancarı üretimi yapılmışken, 2021 yılında 16 bin 800 dekar arazide tahminen 75 bin ton şeker pancarı üretimi yapılacağını öngörüyoruz.

Üretilen pancardan; 2020 yılında 8 bin 690 ton şeker, 2 bin 400 ton melas ve 20 bin 900 ton yaş küspe elde edilmişken, 2021 yılında; 11 bin 500 ton şeker, 3 bin ton melas ve 25 bin ton yaş küspe elde edileceğini tahmin ediyoruz.

İlimizin ve bölgemizin önemli bir değeri olan şeker pancarı ve şeker üretimini elbette yeterli göremeyiz. Bizlere düşen; şeker pancarı ekilen köy sayısını, çiftçi sayısını ve en önemlisi de şeker pancarı ekilen arazi miktarını, dolayısıyla üretimi artırmaktır.

Şeker pancarı üretiminde; İl Tarım ve Orman Müdürlüğümüz, Kafkas Üniversitemiz ve sektörün paydaşlarının etkin bir koordinasyonla, şeker pancarının ilimizin başka hangi bölgelerinde ekilebileceği ve üretimin ne şekilde artırılabileceği noktasında tüm paydaşlarla birlikte bir ekip çalışması yapılırsa, Kars Barajı’nın da devreye girmesiyle önümüzdeki dönemlerde daha fazla ve daha verimli üretim yapılabileceğini, dolayısıyla fabrikamızı ayakta tutabileceğimizi düşünüyorum.

Gerek sertifikalı tohum kullanarak, gerekse tohum ıslahıyla ve fabrikamızı ileri teknolojiyle donatarak üretim için uygun koşulları sağladığımızda, şeker pancarı ve şeker üretimimizi kat kat artıracağımıza, bunun sonucunda da şeker ve diğer yan ürünleri ihraç eder hale dahi gelebileceğimizi düşünüyorum.

Eğer üretimi artırabilirsek; hem fabrikamızı daha fonksiyonel ve verimli hale getirmiş olacağız, hem buradaki işçilerimiz daha fazla çalışma imkânı bulacak, hem de çiftçimiz daha fazla kazanacaktır. Zira; fabrikamızın istihdam, iç göçün yavaşlatılması ve bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılması gibi sosyo-ekonomik işlevlere de katkısı olduğunu biliyoruz.”şeklinde konuştu.

Düzenlenen törene, Kars Valisi Türker Öksüz, 65. Dönem Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Kars Milletvekili Ahmet Arslan, Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Başkanı Kars Milletvekili Prof. Dr. Yunus Kılıç, Türkiye Şeker Fabrikaları Genel Müdürü Mücahit Alkan, Kafkas Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hüsnü Kapu, AK Parti Kars İl Başkanı Adem Çalkın, CHP Kars İl Başkanı Taner Toraman, Emniyet Müdürü Yavuz Sağdıç, İl Jandarma Komutanı Hıdır Ayçiçek, Kars Şeker Fabrikası Fabrika Müdürü Ayhan Babacan, Kars Şeker - İş Başkanı Yaver Kop katıldı.