Kars Bölgesi Veteriner Hekimleri Odası’ndan Türkiye’de görülen şap hastalığı hakkında bilgilendirme

Volkan KARABAĞ

Kars Bölgesi Veteriner Hekimleri Odası Başkan Ercan Ödül açıklamasında, “Şap hastalığı geviş getiren hayvanlarda büyük ekonomik kayıplara neden olan, ateş, ağızda köpük ve salya görülmesi, yem alımının azalması ve ayaklarda yaralar ile karakterize, özellikle 1 yaşından genç hayvanlarda ölüme sebebiyet veren, akut ve çok bulaşıcı viral bir hastalıktır. 7 farklı serotipi (A, O, C, Asia 1, SAT1, SAT2, SAT3) vardır. South Africa Territories olarak adlandırılan Sat alt serotiplerinden Sat-2 Serotipi ülkemizde ilk defa tespit edilmiştir. Bu nedenle yetiştiricilerimiz tarafından uzun yıllardır bilinen standart şap hastalığı klinik tablosundan daha agresif seyirli olabilir.” dedi.

Ödül açıklamasını şöyle sürdürdü: “Şap hastalığı hayvanlardan insanlara da bulaşabilen fakat insanlarda (bağışıklık düzeyine bağlı olmakla birlikte) çok hafif seyirli, bir hastalıktır. Şap hastalığı gösteren büyükbaş ve küçükbaş hayvanların etlerinin standart pişirme teknikleri ile tüketilmesinde hiçbir sakınca bulunmamaktadır.

Direkt temas, enfekte ve duyarlı hayvanlar arasında en yaygın bulaşma formudur. Şap hastalığı mihraklarının yaklaşık %95' inde bulaşma direk temasla olur. Şap virusu hayvanların soludukları havada enfeksiyondan beş gün sonrasına kadar bulunabilmektedir.

Şap hastalığının en önemli epidemiyolojik özelliklerinden birisi de virusun hava yolu ile çok uzak mesafelere taşınması nedeniyle hastalığın yayılmasıdır. Bir de virusun mekanik olarak taşınması yolu ile bulaşma şekli vardır. İnsan ve hastalığın konakçısı olmayan hayvanlar (Kuşlar, fareler, vs.), kontamine materyaller (Yem, ot, su, vs.), nakil araçları, et, et ürünleri, süt, süt ürünleri, suni tohumlama ve embriyo transferi yolları ile virus mekanik olarak taşındığı için enfeksiyon kaynağı olabilir. Bu nedenle Ulusal Hastalık Kontrol Merkezi tarafından hastalığın yayılmasını önlenmesi için şap hastalığına duyarlı tüm hayvanların il içi ve il dışı hareketlerini ilkbahar şap aşılama kampanyası sonuna kadar durdurma kararı alınmıştır.

Bu vesile ile tüm üreticilerimizin ülkemiz genelinde il içi ve il dışı hayvan hareketlerini durdurmaya yönelik alınan karara uymasının öneminin altını çizmek istiyorum. Köy içinde dahi işletmeler arası hayvan hareketi yapılmaması, bu süreçte farklı işletmelerin hayvanlarının ortak sulukları kullanmamaları, hayvan sahiplerinin birbirlerinin işletmelerine girmemeleri, işletmelerde giyilen elbiseler ve ayakkabıların işletme dışında kullanılmaması, enfekte işletmelerin düzenli bir biçimde dezenfeksiyon yaptırmaları ve tüm yetiştiricilerimizin bilinen biyogüvenlik önlemlerine uyması hastalığın bölgemizde yayılmasının önlememizi sağlayacaktır. İlkbahar şap aşılama kampanyasının devam ettiği bugünlerde üreticilerimizin tüm büyükbaş hayvanlarını şap aşısı yaptırmaları hem hastalığın işletmeye girmesini engelleyen hem de hastalığın bulaşması durumunda dahi hafif seyirle atlatılmasına yardımcı olan esas etmendir. Ulusal düzeyde hayvan hareketlerinin durdurulduğu bu sürecin uzamaması için yetiştiricilerimizin yukarıda bahsettiğimiz önlemleri alması ve hastalık belirtisi gördüklerinde hemen İl-İlçe Tarım Müdürlüklerimize bilgi vermelerini rica ediyoruz.”