Kağızman Dut Pekmezi
Kars'ın Kağızman İlçesi'nde yapılan dut pekmezi ülkenin her yerinde aranan bir pekmez oldu.
Kağızman’da yaklaşık bir asırlık dut ağaçlarından toplanan dutların kaynatılması ile elde edilen şıra toprak evlerin bacalarında kaplar içerisine serilmektedir.
Güneşin özümsemesi ile pekmeze dönüşen bu ürün en başta kansızlığın ve midenin şifası olarak bilinmekte ve talep görmektedir.
Kağızman pekmezi üç çeşit duttan yapılıyor. Bunlar beyaz dut, karadut ve mor duttur. Beyaz dut süt renginde, karadut mürekkep renginde olup mor dut ise kırmızı ya da al dut olarak tanımlanıyor.
Karadut veya mor pekmezi daha kaliteli ve daha pahalı olarak bilinip satılıyor. Karaciğer, kansızlık ve mide hastalarına karadut pekmezi yediriliyor. Karadut pekmezi kanser hastalarına da iyi geliyor düşüncesiyle son yıllarda aranan bir pekmez olmuştur. Beyaz duttan yapılan pekmez daha çok mide ve kansızlık hastalarına öneriliyor. İlçede kansızlığın en iyi ilacı olarak bilinen Kağızman Pekmezi iki şekilde yapılıyor. Biri güneşte yapılanıdır. Diğeri ise ateşte kaynatılandır.
Kağızman’da güneş pekmezi, dutların kaynatılarak süzülmesi, süzüldükten sonra tekrar kaynatılması gibi işlemlerle yapılıyor. Kaynayan şıranın kâfinin alınmasıyla birlikte yayman tepsilere koyularak güneşte olgunlaştırılıyor.
Ateş pekmezi ise şıranın kaynatılması sonucu suyunun buharlaşmasıyla katılaşarak elde ediliyor. Soğuduktan sonra kaplara dolduruluyor ve satışa sunuluyor.
