Doğal Ekosistemlerin Sürdürülebilirliği ve Sarıkamış Rallisi

Küresel ısınma ve iklim değişikliği / bozukluğu’nun etkisi her geçen gün daha da kendisini hissettiriyor.

Her gün dünyanın dört bir yanından doğal afet sayılabilecek birçok olumsuzlukları duyuyor, görüyor ve izliyoruz.

Küresel ısınmaya bağlı olarak artan atmosferik sıcaklığın etkisi dünyada çok daha belirgin olarak hissediliyor ve bunun sonucunda iklimde ciddi bir bozulma olduğunu görüyoruz.

İklimde meydana gelen bu hesapsız ve tahmin edilemez farklılığa değişim yerine bozulma demek daha mantıklı gibi.

Ekosistemleri etkileyen ekolojik faktörler hızla bozularak bir düzensizliğe doğru hızla gidiyor maalesef. Bir ekosistemin mevcut durumunu anlayabilmek yada ortaya koyabilmek için insan müdahalesi olmamış doğal ekosistemleri incelemek gerekir.

Doğal ekosistemlerin, sorununu doğru analiz yaparak doğru çözümler üretmek gerekir.

Günümüzde Küresel Isınmadan dolayı ekosistemlerin yapısı ciddi anlamda olumsuz etkilenmekte olup özellikle doğal yaşam alanları ve biyoçeşitlilik ciddi anlamda risk altında yok olmakla yüz yüzedir.

Dünya nüfusunun hızla artması doğal kaynakların bilinçsiz ve hor kullanılması sonucu ekosistem bileşenlerinden bazılarının tükenmesine neden olmuş ve olmaktadır.

Artan nüfus ve artan talepleri karşılamak için mevcut tarım alanları bilinçsiz tarım ve üretim yapıldığı için giderek azalmakta, çoraklaşmakta ve kullanılamaz hale gelmektedir.

İnsanların temel besin maddelerini karşılamak için her gün yeni tarım alanları açılmaktadır. Yeni tarım alanları açıldıkça yeşil alanlar azalmakta adete oksijen fabrikaları giderek kapanmaktadır.

Doğal ekosistemlerin durumlarının kötüye gidişine en büyük iki etken sıralanacak olursa bunlardan birisi İklim bozulması ve bunun olumsuz etkileri diğeri ise doğrudan insan faktörüdür.

Küresel ısınma ve iklim değişikliği faktörünün olumsuzluklarından kısaca bahsettim yukarıda. Aslında belirtmiş olduğum iki faktörün de esas müsebbibi insanoğludur.

Orman ekosistemleri canlılık ve biyoçeşitliliğin sürdürülebilirliği açısından son derece önemli ve vazgeçilmez alanlardır.

Tüm canlıların ihtiyacı olan oksijenin yaz kış üreticisi durumunda olan ormanlarımız aynı zamanda birçok omurgasız ve omurgalı hayvanlara da ev sahipliği yapmaktadır. İnsanların ormanları bilinçsiz kullanması ve tarıma açması sonucu ormanlık alanlar giderek azalmaktadır.

Yukarıda belirtilen nedenler ve daha sayılabilecek birçok nedenlerden dolayı orman ve genel ekosistemler çok ciddi olarak tehdit altında ve giderek azalmaktadır.

Üstüne üstlük doğa sporu ve kış turizmi vs adı altında insanların doğal ekosistemlere girerek oradaki canlı türlerini rahatsız etmektedir.

Ormanlık alanlar birçok irili ufaklı hayvana ev sahipliği yapmakta, hayvanların barınma, üreme ve beslenme gibi temel biyolojik aktivitelerini yaptıkları alanlardır.

Diğer olumsuzluklardan dolayı ormanlık alanların ve ormanda yaşayan canlıların olumsuz etkilenmelerinin yanı sıra birde insanların çokta zaruri olmayan yada gereksiz müdahaleleri sonucu orman ekosistemlerindeki hayvanlar ciddi anlamda insanların bu aktivitelerinden olumsuz etkilenmektedir.

Kars il sınırları içerisinde bulunan ve Sarıkamış ilçemizin adıyla anılan Sarıkamış Milli Parkı Ormanlık Alanında Sarıkamış Rallisi adı altında yürütülen, yürütülmekte olan ve belli kesime yönelik olarak organize edilen kış sporları olarak adlandırılan bir aktivite mevcuttur.

Bu aktivitenin yürütüleceği güzergahın büyük bir kısmı Sarıkamış Milli Parkı Ormanlık alanlarının en derin ve ücra köşeleri dahil büyük bir kısmı ormanlık alanda yapılmaktadır.

Buralarda yaşayan yaban hayvanları yada doğal yaşamdaki hayvanların habitatları bu etkinlik dolayısıyla çok ciddi anlamda etkilenmekte, bazı hayvanların kış uykusuna yatmamalarına ve kış uykusuna yatanların ise erken uyanmalarına neden olacağı düşünülmektedir.

Sarıkamış ormanlarında yürütülen bu faaliyet sonucu yaban hayvanlarının insan yerleşim alanlarına inerek insan yaban hayvanı çatışmasına neden olduğu çoklu örneklerle bilinmektedir.

Sarıkamış ormanlarında var olan doğal yaşam hayvanları bahsettiğim aktiviteden dolayı meydana gelen gürültüden ciddi anlamda rahatsız olmaları, strese girmeleri ve habitatlarını değiştirmeleri kaçınılmazdır.

Hayvan Davranış Biyolojisinde bunlar açık ve net bir şekilde belirtilir.

Bu tür etkinliklerin doğal yaşama olan katkıları yada zararları iyi tespit edilmeli ona göre yapılıp yapılmamasına karar verilmelidir.

Küresel ısınma ve iklim değişikliğinden dolayı zaten zor günler geçiren dünyamız ve tüm ekosistemler birde bu tür aktivitelerin olumsuzlukları ile daha da çok etkilenecek ve kötüye gidiş hızlanacaktır.

İnsanların olduğu gibi hayvanların ve tüm canlıların da yaşama haklarının olduğu unutulmamalı ve ona göre davranılmalıdır.

Biyoçeşitliliğimizin devamı ve doğal ekosistemlerin sürdürülebilirliği için her bireyin üzerine düşen görevi yerine getirmesi ümidi ile yaşanabilir ve sürdürülebilir bir dünya diliyorum.

Prof. Dr. Mehmet Ali KIRPIK

Kafkas Üniversitesi Öğretim Üyesi

Ekosistem Ekoloğu