Beylerbeyi Sarayı 191 yıldır kurtarılmayı bekliyor

Tacettin DURMUŞ / KARS MANŞET

Kars’ta, 1579 yılına Lala Mustafa Paşa tarafından inşa edilen, 1828 yılında Osmanlı Rus Savaşı sırasında yıkılan Beylerbeyi Sarayı, aradan geçen 191 yılın ardından tam anlamıyla kurtarılmayı bekliyor.

1153 yılında Sultan Melik İzzetin'in emri ile Veziri Firuz Akay tarafından yaptırılan Tarihi Kars Kalesi eteklerinde, 1579 yılına Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılan Beylerbeyi Sarayı, 1828 yılında Osmanlı Rus Savaşı sırasında yıkıldığı günden beri harabe bir halde kaderine terk edilmişti.

Aradan geçen 191 yıl sonra, önceki dönem Kars Valisi Rahmi Doğan, göreve başladığı günden itibaren özellikle Kars’ta, tarihi varlıkların turizme kazandırılması için çeşitli projelere imza attı. Dönemin Valisi Rahmi Doğan, Beylerbeyi Sarayı’nın da Butik Otel’e dönüştürerek Kars turizmine kazandırılması için hazırladığı projeyi hayata geçirdi.

Proje kapsamında ilk olarak saray içerisinde ve çevresinde temizlik ve kazı çalışmaları başlatıldı. Yapımında kesme taş ve moloz taş kullanılan, yuvarlak kemerli giriş kapısına sahip olan ve pencereleri de yuvarlak kemerli olarak yapılan Beylerbeyi Sarayı’nın “Osmanlı Mahallesi Projesi” kapsamında restorasyon çalışmaları geçtiğimiz yıl inşaat sezonu sona erene kadar devam etti.

Kars Müze Müdürlüğü görevlileri nezaretinde sürdürülen restorasyon ve kurtarma çalışmaları sırasında ise yüzlerce yıllık tarih de gün yüzüne çıkmaya başladı. Yapılan çalışmalar sırasında, sarayın Kars Kalesi tarafında 3 metre derinliğinde bir su sarnıcına ve kemere rastlandı. Yapılan kazı çalışmaları sırasında ayrıca sarayın çevresindeki döneme ait yaşam alanları, Türk ve Rus süngüleri, kılıçlar, kamalar, kurşun çekirdekleri, top mermisi, gülle ve kısmen çürümüş inşaat malzemeleri de gün yüzüne çıkartıldı.

Kars Kalesi eteklerinde bulunan ve yıllarca kaderine terk edilen Beylerbeyi Sarayı çevrede bulunan Evliya Camii, 12 Havariler Kilisesi, tarihi hamamlar, taş körü, birçok medeniyete beşiklik etmiş tarihi kalıntıları ile birlikte yerli ve yabancı turiste de ev sahipliği yapıyor. İçler acısı durumda bulunan sarayın yeniden inşa edilerek turizme kazandırılacak olması vatandaşlar arasında da memnuniyetle karşılanıyor. Artık Kars’ı ziyaret eden yerli ve yabancı misafirler ile Kars halkı, kışın sona ermesi ve inşat sezonun açılmasıyla birlikte restorasyon çalışmalarının bir an önce kaldığı yerden devam etmesini bekliyor.