Aşure ikramı
Aras İlim ve Kültür Derneği'nden Aşure ikramı
Kars’ın Kağızman İlçesi’nde kurulan Aras İlim ve Kültür Derneği, Muharrem Ayı nedeni ile esnaflara aşure ikramında bulundu. Aşure’nin yanısıra Aşure Günü’nün Fazileti ve Aşure Gününde Oruç hakkında bilgi veren bir de broşür dağıtıldı.
Aşure Gününün faziletine değinilen dernek broşüründe: Muharrem Ayı, Kuran-ı Kerim’de kıymet verilen dört aydan biridir. Aşure bu ayın onuncu ve en kıymetli günüdür. Allah’u Teala birçok duaları Aşure günü kabul buyurmuştur. Bu günün birçok üstünlükleri vardır. Peygamberimiz (Sallallahu Aleyhi Vessellem) buyuruyorlar ki; “Arife gününde oruç tutmak, geçmiş ve gelecekten birer senenin küçük günahına kefaret olur. Aşure günü orucu ise, yalnız geçmiş olan bir senelik günahına kefaret olur.” bilgileri yer alıyor.
İslam ve Rehber Ansiklopedisi gibi kaynaklara ise Aşure Günü şöyle anlatılmaktadır: Aşura Günü (Arapça: عاشوراء, Farsça: عاشورا, İbranice: עשוראא), hicri yılın ilk ayı olan Muharrem ayının onuncu günüdür. İslam kültüründe önemli bir yeri ve kıymeti olan bir gündür. Aşure, orijinali “Aşura”, Arapça’da 10 manasına gelen “aşara” kelimesinden türemiştir. Türkçe’ye ise Arapça’dan geçmiştir. Sözcüğün Sâmî diller arasında ortak bir sözcük olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, sözcük (ve gün) Musevilik inancında Büyük Kefaret Günü için kullanılmıştır. Hüseyin ibn Ali ve beraberindeki 72 müslüman hicri 61. senesinin Muharrem ayının onuncu gününde (10 Aralık 680) Yezid’in emriyle günlerce aç ve susuz bırakıldıktan sonra öldürüldükleri için o güne “Aşura Günü” denilmiştir.
Bunun dışında Aşure Günü’nde gerçekleştiğine inanlan, İslamiyet açısından mutlu edici şeyler de mevcuttur. Bunlar; Âdem peygamberin işlediği zelleden (hata veya sürçme) sonra ettiği tövbenin kabulü, Nuh peygamberin gemisinin tufandan kurtulması, Yunus peygamberin bir balığın karnından çıkması, İbrahim peygamberin ateşte yanmaması, İdris peygamberin diri olarak göğe yükseltilmesi (çıkarılması), Yakub peygamberin oğlu Yusuf peygambere kavuşması, Eyyub peygamberin hastalıklarının geçip iyileşmesi, Musa peygamberin Kızıldeniz’den geçip İsrailoğulları’nı Firavun’dan kurtarması, İsa peygamberin doğumu ve ölümden kurtarılıp göğe yükseltilmesi (çıkarılması). Bu olayların hepsi muteber hadis kitapların hemen hepsinde geçmektedir.
Hazreti Muhammed (SAV) bu günde oruç tutmayı tavsiye etmiştir. Ayrıca Musevilerin de bu günü oruçla geçirdikleri için, Aşure gününden bir gün önce veya bir gün sonra da oruç tutmayı önermiştir.
Şİİ İNANCINDA AŞURA GÜNÜ:
Şii inancında Aşure Günü’ne, İslam dininin genelinin atfettiği önemin dışında bir önem verilir. Zira Muharrem ayının onuncu günü. Muhammed peygamberin torunu olan İmam Hüseyin Kerbelâ’da şehit edilmiştir. Muharrem ve Safer ayı ile birlikte iki ayı matem olarak kabul ederler. İki ay boyunca düğün ve benzeri eğlenceler yapılmaz, bu matem günlerinde taziye meclisleri düzenlenerek mersiyeler okunur, ihsan yemekleri verilir. Aslında her ayın onuncu günü Aşuradır. İbrani kökenli olan bu kelime Muharrem ayında yapılan bu canilikten sonra bu facianın diğer bir adı olarak kabul edilmiş. Şii’likte çeşitli hububatlardan pişirilen, adına da Aşure denilen yemeği Muharrem ayı münasabetiyle yapmazlar. O gün helva yapılıp dağıtılır. Türkiye'de en büyük anma merasimi İstanbul Halkalı’daki Aşura Matem Merasimi’nde yapılır. Bu tören Aşura gününü en iyi şekilde anlatması yönünden UNESCO tarafından en iyi Aşura Merasimi seçilmiştir; ayrıca törende yapılan Aşura tiyatrosunun ve izleyicinin sayısı bakımından da GUINNESS rekorlar kitabına girmeye aday olmuştur.
ALEVİLERDE AŞURA GÜNÜ VE MUHARREM MATEMİ:
Alevilerde, Hüseyin’in Kerbela’daki acısı başta olmak üzere Oniki İmamların acılarını anmak ve anlamak için Muharrem Matemi tutulur. Amaç bu acıları tekrarlamak ya da öç duygularını tekrarlamak ya da öç duygularını körüklemek değildir. Muharrem Matemi’nin amacı: Bu türlü acıların bir daha yaşanmaması için gerekli olan insanlık değerlerini ve Alevi öğretisini özümsemektir. Matem süresince bıçağa ve kesici aletlere el sürülmez, kurban kesilmez ve et yenmez. Matem boyunca hiçbir canlıya eziyet edilmez. Kimsenin kalbini kırmamak, dili ile kimseyi incitmemek, kimse hakkında dedikodu yapmamak ve Matem Orucu’nun temel ilkesidir. Sağlığı yerinde olanlar oruç tutarlar. Matemden amaç, kendine eziyet yapmak değil, yapılabilecek kötülüklerin ve katliamların bir daha olmaması için anmak ve unutmamaktır. Kerbela katliamında hasta olması nedeniyle İmam Zeynel Abidin'in kurtulması ve Ali’nin soyunun devam etmesi nedeniyle de Allah’a şükredilir. Bu nedenle Muharrem Matemi, Aşüre geleneği ile biter. Aşüre sevincin hoşgörünün simgesidir. 12 gün orucun ardından Aşure Günü yapılır. 12 değişik malzemeden oluşan Aşure tatlısı yenilir veya evlere dağıtılır.
