Artan hayvan gübresi insan sağlığını tehdit ediyor
Tarım ve hayvancılıkla geçimini idame ettiren Kars’ın tüm köylerinde biriken büyük ve küçükbaş hayvan gübresi doğaya can verdiği gibi, kirliğinin de kaynağı olmaya başladı.
Kars Valisi Türker Öksüz’ün de dün kuvvetli yağışın sele dönüştüğü Selim ilçesine bağlı köylerde de yaptığı inceleme sırasında dikkat çektiği gibi köylerde biriken hayvan gübreleri insan sağlığını tehdit ediyor.
Vali Öksüz’ün incelemede bulunduğu Gelinalan Köyünü adeta istila eden hayvan gübresinin olumsuz etkileri köy muhtarı tarafından da dile getirildiği gibi çevreye yaydığı sağlıksız ortam görenleri hayrete düşürdü. Vali Türker Öksüz’ün de bu konuda muhtar ve köy halkına da uyarıda bulunduğu hayvan gübresi atıkları, Kars’ın tüm köylerinde yaşanan başlıca kirlilik olarak insan sağlığını tehdit ediyor.
Özellikle büyük baş hayvan sayısının her geçen gün arttığı köylerde, hayvan gübresi de aynı oranda artış gösteriyor. Yakın zamana kadar hayvan gübresinin tezek yapılarak kış boyunca sobalarda yakıt olarak kullanılmaması ve tarlalara doğal gübre olarak atılmaması da gübrelerin köylerde birikmesine neden oluyor.
Bilindiği gibi Kars’ta yüz yıllardır tezek yapılanının dışında artan hayvan gübresi tarlalarda doğal gübre olarak kullanılırdı. Ama son yıllarda hayvan sayısının artmasına bağıl olarak her yıl düzenli olarak tarlalara atılan gübre artık zararlı olmaya başladı. Bu nedenle köylüler biriken gübreleri tezek yapmadığı gibi zarar verdiği için tarlalarına da gübre olarak kullanmıyor. Devletin verdiği yardım kömürlerinin de köylerde yakıt olarak kullanılmasından dolayı tüm köylerde hayvan gübresi birikmeye ve çok önemli bir sağlık sorunu olmaya başladı.
Kars Valisi Türker Öksüz’ün de gittiği köylerde tespit ettiği gibi köy meydanlarında biriken hayvan gübresi öncelikli olarak çocukları olduğu gibi evcil hayvanları son derece olumsuz yönde etkiliyor. Kapı önlerinde ve köy meydanlarında biriken hayvan gübreleri dağlar oluşturduğu gibi büyük ve küçük baş hayvanların ayakları ve yağmur sularının etkisi ile tüm köye yayılıyor.
KARS, TEZEK KENT HALİNE GELDİ
Aynı durum Kars il merkezinde olduğu gibi tüm ilçe merkezlerinde de aynı şekilde devam ediyor. Kars il merkezinde binlerce hayvan yetiştirildiği için arta kalan gübre ise şehrin bazı mahallerini yaşanmaz hale getiriyor. Kent merkezinde hayvancılık yapılması ve hayvancılık yapan vatandaşların mahalle aralarındaki boş arazilerde oluşturdukları tezek yığınları ve hayvan dışkıları artık turizm kenti Kars’ı derinden olumsuz etkiliyor. Kars’ın giriş, çıkışlarında ve mahalle aralarında her gün yüzlerce yerli ve yabancı turistin gözüne de takılan tezek yığınları ve hayvan dışkıları belediyenin yerel hizmetlerini de olumsuz etkiliyor. Bu yönüyle de Kars’ta köy kültürü hakim olurken yerel halk mahalle aralarını çiftlik gibi kullanıyorlar. Mahalle araları hayvan dışkısı dolu. Mahaller aralarındaki kaldırım ve yollarda hayvan dışkısından geçilmiyor. Kenar mahallerde yaşayan vatandaşlar yaz aylarında kapı ve pencerelerini dahi açamıyor. Kötü koku ve çevreye yayılan sinekler sağlık sorunları oluşturuyor. Çocuklar, sokak köpekleri ve gübre içerisinde yaşayan börtü böcek ile bunlarla beslenen hayvanlarla birlikte tezek cürufları arasında oynuyor.